Jerzy Kowalczuk
Jerzy Michał Kowalczuk (ur. 23 września[1] 1926 w Kulikowie[2], zm. 30 sierpnia 2019 w Krakowie[3]) – profesor nauk przyrodniczych specjalizujący się w geofizyce, pracownik naukowy Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie[4]. Wnuk architekta Michała Kowalczuka[5].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 września 1926 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 sierpnia 2019 |
| Zawód, zajęcie |
geofizyk |
| Tytuł naukowy |
Prof. zw.dr hab. inż. |
| Alma Mater |
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujSyn Edwarda i Jadwigi. Profesor zwyczajny Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie ze specjalizacją w dziedzinie geofizyki stosowanej (sejsmiczne metody prospekcyjne, kompleksowa interpretacja danych geofizycznych) oraz geofizyki ogólnej (geomagnetyzm i sejsmologia). Jest autorem opracowań z zakresu historii geofizyki polskiej oraz historii szkolnictwa, oświaty i wychowania na Ziemiach Odłączonych II RP – Kresach Południowo-Wschodnich.
Naukę w szkole powszechnej odbył w Żółkwi, następnie kształcił się w XI Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie, co w 1939 przerwał wybuch II wojny światowej. Egzamin dojrzałości zdał w 1946 na tajnych kursach prowadzonych we Lwowie w Gimnazjum Zgromadzenia Zakonnego Sacré Coeur. W okresie okupacji sowieckiej i niemieckiej we Lwowie(1939-46) brał udział w działalności konspiracyjnej jako żołnierz NOW-AK, będąc drukarzem pracy podziemnej („Słowo Polskie”). Studia wyższe odbył w AGH w Krakowie na Wydziale Geologiczno-Mierniczym; uzyskał tytuł mgr inż. w 1951, doktora nauk technicznych w 1964, doktora habilitowanego w 1967, prof. nadzwyczajnego w 1973, prof. zwyczajnego w 1978.
W macierzystej uczelni pełnił funkcje m.in. kierownika zakładów naukowych, wicedyrektora Instytutu Geofizyki, prodziekana Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego. Promotor 14 przewodów doktorskich. Przewodniczący Komisji Nauk Geologicznych PAN, członek Komitetu Geofizyki PAN i Rady Naukowej Instytutu Geofizyki PAN. Członek zagranicznych i krajowych stowarzyszeń geofizycznych m.in.: Society of Exploration Geophysicists USA, European Association Explorations Geophysicists Haga.
Członek Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – Środowiska Obszaru Lwowskiego w Krakowie; wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Wspólnota Polska, Oddział w Krakowie; prezes honorowy Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Oddział w Krakowie; członek Zarządu Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego w Krakowie oraz Polskiego Towarzystwa Geologicznego[6]. Odznaczony m.in. Medalem Wojska Polskiego, Krzyżem Armii Krajowej, medalem National Society of Sons American Revolution, Krzyżem Obrony Lwowa, odznakami: Akcja „Burza”, Żołnierz Kresowy AK, Weteran Walk o Niepodległość.
Uczestnik wyprawy na Spitsbergen w ramach Międzynarodowego Roku Geofizycznego 1957/58, gdzie wraz z grupą naukowców budował pierwszą polską stację badawczą (obecnie: Polska Stacja Badawcza Horsund) oraz prowadził badania z zakresu geomagnetyzmu.
Autor przeszło stu publikacji naukowych, 25 książek i podręczników akademickich. Autor wielu opracowań (ponad 30 publikacji) poświęconych szkolnictwu, oświacie i wychowaniu we Lwowie.
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Orderu Krzyża Niepodległości (2015)[7]
Przypisy
edytuj- ↑ Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Wewnętrzny Biuletyn Informacyjny, 2019, s. 44.
- ↑ Majka Lisińska-Kozioł: Sentymentalne podróże profesora Kowalczuka. Dziennik Polski, 2006-06-22. [dostęp 2019-08-19].
- ↑ Jerzy Kowalczuk, kondolencje [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2019-09-05].
- ↑ Prof. zw. dr hab. inż. Jerzy Kowalczuk, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-09-05].
- ↑ Wybitni Lwowianie. Michał Kowalczuk. „Biuletyn”. Nr 41, s. 60–61, czerwiec 1981. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Lista członków Polskiego Towarzystwa Geologicznego, stan na 31 stycznia 1971, Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego Tom XL-1970, Zeszyt 3-4, Kraków 1971.
- ↑ M.P. z 2015 r. poz. 441.
Bibliografia
edytuj- Jerzy Kowalczuk: Szkoły. Nauczyciele. Uczniowie. Kraków: Wydawnictwa AGH, 2017, s. 262–263. ISBN 978-83-7464-908-7.