Jeleniec (województwo kujawsko-pomorskie)

wieś w województwie kujawsko-pomorskim

Jeleniecwieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Papowo Biskupie. Wieś zajmuje powierzchnię 590,26 hektarów[4]

Jeleniec
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

chełmiński

Gmina

Papowo Biskupie

Liczba ludności (2022)

446[2]

Strefa numeracyjna

56

Kod pocztowy

86-221[3]

Tablice rejestracyjne

CCH

SIMC

0848032

Położenie na mapie gminy Papowo Biskupie
Mapa konturowa gminy Papowo Biskupie, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jeleniec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Jeleniec”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Jeleniec”
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego
Mapa konturowa powiatu chełmińskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jeleniec”
Ziemia53°16′20″N 18°29′45″E/53,272222 18,495833[1]

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Jeleniec[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0848049 Pod Bajerze część wsi
0848055 Pod Kijewo część wsi
0848061 Pod Las część wsi
0848078 Przy Szosie część wsi

Historia

edytuj

Jeleniec występował pod nazwami: Gelencz (1222), Gelen (1438), Ielenicz (1511/1512), Jeleniecz (1570), Ieleniec (1667-1672), Gelens (1866)[4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Na obszarze wsi już we wczesnym średniowieczu na wyspie znajdowała się osada[4]. Pierwsza wzmianka w źródle pisanym o miejscowości pochodzi z 1222[4].

U schyłku XII wieku wieś należała do wojewody mazowieckiego Żyry[4]. W 1222 Konrad I Mazowiecki przekazał wieś biskupowi Chrystianowi[4]. Po wprowadzeniu Krzyżaków na tereny ziemi chełmińskiej, Jeleniec przeszedł w ręce zakonu[4]. W latach 1423–1424 wieś była podzielona na kilka własności rycerskich[4]. Właściciele byli zobowiązani do służby wojskowej w zbroi lekkiej[4]. Właścicielami byli: Hermann Witte (12 łanów, dwie służby), Meynke (6 łanów, jedna służba), Tomasz (6 łanów, 1 służba)[4]. W 1438 roku czynsz wolnych mieszkańców na rzecz zakonu krzyżackiego wynosił: Hermann Witte: 1 wiardunek i 12 korców zboża czworakiego, Henryk: 16 skojców i po 7 korców czworakiego zboża[4].

Około 1570 roku Jeleniec został podzielony pomiędzy dwóch mieszkańców: Macieja Leskiego oraz Krzysztofa Zegartowicza[4]. W latach 1717–1804 Jeleniec należał do rodziny Trebnitz, a od 1804 roku do rodziny Goddens[4].

Pierwszy imienny spis ludności w miejscowości nastąpił w 1773[4]. Wieś liczyła wówczas 78 mieszkańców (wśród nich: hrabia Trebnitz, Paweł Dąbkowski, Piotr Mroczkowski, karczmarz Mateusz Nowicki, kowal Peter Ess, Kuczkowska[4]). W 1868 roku Jeleniec liczył 2125 morgów powierzchni, 18 budynków (w tym 8 mieszkalnych), 142 mieszkańców (115 katolików i 27 ewangelików)[4].

W okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej właścicielami majątku w Jeleńcu była rodzina Winter[4]. Po II wojnie światowej ziemię przejął Skarb Państwa[4].

W 2013 roku w Jeleńcu znajdowało się 18 podmiotów gospodarczych[4].

Zabytki

edytuj
 
Pałac

Według rejestru zabytków NID[7] na listę zabytków wpisany jest zespół pałacowy z 3 ćwierci XIX w.:

  • pałac, nr rej.: 427 z 11.04.1983
  • park, nr rej.: 463 z 14.12.1984.

Neogotycki pałac remontowany był w roku 1955 (strona północna) i 1968 roku (wewnątrz). Jest piętrowy, z wyższym, trójbocznym ryzalitem frontowym i wieżą od północy[4].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46119
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-03].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 397 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 129-130. ISBN 978-83-940216-0-3.
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 30 [dostęp 2016-05-26].

Linki zewnętrzne

edytuj