Jeleniów (województwo świętokrzyskie)

wieś w województwie świętokrzyskim

Jeleniówwieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Nowa Słupia[4][5].

Jeleniów
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Nowa Słupia

Liczba ludności (2020)

631[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-006[3]

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0255390[4]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Jeleniów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Jeleniów”
Położenie na mapie powiatu kieleckiego
Mapa konturowa powiatu kieleckiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Jeleniów”
Położenie na mapie gminy Nowa Słupia
Mapa konturowa gminy Nowa Słupia, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Jeleniów”
Ziemia50°50′33″N 21°06′24″E/50,842500 21,106667[1]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego. Miejscowość położona jest u podnóża Góry Jeleniowskiej (inaczej Zamkowej) – jednego z najważniejszych wzniesień Gór Świętokrzyskich.

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Jeleniów[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0255421 Dębniak przysiółek
0255438 Jeleniów-Kolonia kolonia
0255409 Majdan część wsi
0255415 Pniaki część wsi

Historia

edytuj

Pierwsze wzmianki o Jeleniowie pochodzą z 1413 r. Nazwa wsi pochodzi od zwierzyny, która dominowała na tym terenie.

W czasach I Rzeczypospolitej Arianie mieli tu swoją kaplicę.

W późniejszym czasie wybudowano tu zespół parkowo-dworski, z którego do dziś zachowały się ruiny spalonego w czasie II wojny światowej dworu z I połowy XVIII w., ruiny wzniesionej w XIX w. kaplicy parkowej oraz dawne budynki gospodarcze i mieszkalne dla pracowników folwarcznych. Dwór ten upodobał sobie Stefan Żeromski, który często przebywał w Jeleniowie, gdzie spotykał się z Walentym Gibałą.

Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego, Jeleniów był wsią i folwarkiem nad rzeką Pokrzywianką w powiecie opatowskim, gminie Grzegorzewice, parafii Słupia Nowa. Leżał w odległości 23 wiorst od Opatowa. Posiadał przytułek dla biednych i kalek (wraz z kaplicą), szkołę początkową oraz młyn wodny. Pod koniec XIX wieku w Jeleniowie było 58 domów, 433 mieszkańców, 1166 mórg ziemi dworskiej oraz 495 włościańskiej[6].

Według Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, folwark Jeleniów wraz z realnościami Baranochy, osadą młynarską Dymarka, wsiami Jeleniów i Wojciechowice (dawniej także z przynależnymi im nomenklaturami: Kończany, Podleszany, Nowiny oraz Wystawki) leżał w odległości 7 wiorst od Łagowa. Rozległość folwarku szacowano na 1115 mórg, z czego 476 mórg stanowiły grunty orne i ogrody, 96 mórg – łąki, 5 mórg – pastwiska, 3 morgi – tereny wodne, 503 morgi – lasy, 21 mórg – zarośla, a 11 mórg – nieużytki i place. Folwark liczył 1 budynek murowany i 12 drewnianych; stosowano tam płodozmian 8-polowy. We wsi Jeleniów mieszkało wówczas 38 osadników (posiadających 466 mórg gruntu), a we wsi Wojciechowice – 15 (z 76 morgami gruntu).

Zabytki

edytuj

Park dworski z XIX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.436 z 12.12.1957)[7].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46148
  2. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6 [dostęp 2022-03-16]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 397 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1885, Tom III, s. 557.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 29 [dostęp 2015-11-12].