Jehudiel
Jehudiel (także Jegudiel, Jhudiel lub Jehudiel[1]; heb. יהודיאל Yehudiel „chwała Boga”[2]) – jeden z siedmiu archaniołów w tradycji cerkwi prawosławnej[3].
Archanioł | |
Rosyjska ikona przedstawiająca Archanioła Jehudiela | |
Czczony przez | |
---|---|
Wspomnienie |
8 listopada (Kościół wschodni) |
Atrybuty |
korona, bicz z trzema końcami, płonące serce, Najświętsze Serce Jezusa w dłoni |
Patron |
królowie, sędziowie, głowy rodzin, inni przywódcy, sakrament ostatniego namaszczenia, asceci, zakonnicy, piątek |
W Biblii i nauce Kościoła
edytujW Księdze Tobiasza archanioł Rafał mówi, że jest „jednym z siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański” (Tob 12, 15)[4]. Jehudiel jest archaniołem chwały Bożej. Przewodniczy dziękczynieniu i uwielbieniu Boga[5].
Jehudiel pojawia się w Księdze Wyjścia. Miał prowadzić Izraelitów podczas czterdziestoletniej wędrówki przez pustynię do Kanaanu. To on miał poprzedzać Izraelitów uciekających przed Egipcjanami[6][7]: „Anioł Boży, który szedł na przedzie wojsk izraelskich, zmienił miejsce i szedł na ich tyłach. Słup obłoku również przeszedł z przodu i zajął ich tyły, stając między wojskiem egipskim a wojskiem izraelskim. I tam był obłok ciemnością, tu zaś oświecał noc. I nie zbliżyli się jedni do drugich przez całą noc” (Wj 14, 19–20)[8][9]. To do niego odnoszą się słowa: „Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i doprowadził cię do miejsca, które ci wyznaczyłem. Szanuj go i bądź uważny na jego słowa. Nie sprzeciwiaj się mu w niczym, gdyż nie przebaczy waszych przewinień, bo imię moje jest w nim” (Wj 23, 20–21)[7][10][11]. Chronił więc i pouczał Mojżesza, ale i Izraelitów[12]. Jehudiel to przewodnik Izraelitów: „Mój anioł poprzedzi cię i zaprowadzi do Amoryty, Chetyty, Peryzzyty, Kananejczyka, Chiwwity, Jebusyty, a Ja ich wygładzę” (Wj 23, 23)[10][12].
Wspomniano o nim w niekanonicznej Księdze Henocha powstałej między 130 p.n.e. a 68 n.e.[13][14]
Jego imię nie występuje w Piśmie Świętym[15]. Znane jest tylko z pism apokryficznych i objawień[16]. W XV wieku mnich Amadeusz z Portugalii (zm. 1482) opisał siedmiu archaniołów, z których jednego nazwał Jehudielem[17][18]. Imię archanioła pojawiało się w rocznikach katolickich w XV–XVI wieku[11].
Patronat
edytujJest patronem wszystkich, którzy do czegoś dążą. Noszona przez niego korona symbolizuje nagrodę za udany trud duchowy[19]. Wraz ze swoimi podwładnymi aniołami jest doradcą i obrońcą wszystkich, którzy pracują na chwałę Boga na stanowiskach związanych z odpowiedzialnością (królowie, sędziowie, głowy rodzin, inni przywódcy)[2]. Jest patronem sakramentu ostatniego namaszczenia[20][21], ascetów i zakonników[22][23]. Przedstawia się go jako zachęcającego do spowiedzi[24][25][26]. Opiekuje się wiosną i nowym początkiem, przynosi harmonię, wspiera talenty[27][28].
Uważany jest za jednego z siedmiu archaniołów w wariancie katolickiego systemu łączącego kolejne dni tygodnia z archaniołami będącymi ich atrybutami[13]. W astrologii Jehudiel z archaniołem Sealtielem rządzą ruchem planet[1][29].
Jego kolorem jest purpura (głęboki fiolet), a kwiatem bez lilak[27][29][30].
Jego wspomnienie w Kościele wschodnim (wraz z pozostałymi archaniołami) obchodzone jest 8 listopada (21 listopada według kalendarza gregoriańskiego) jako Sobór Archanioła Michała i innych bezcielesnych mocy[31][32][33][34]. Zostało ustanowione na synodzie w Laodycei w 363–364[35].
Ikonografia
edytujJest przedstawiany z koroną i biczem o trzech końcach[2] (w odwołaniu do cytatu „kogo miłuje Pan, tego karze, chłoszcze zaś każdego, którego za syna przyjmuje” (Hbr 12, 6)[36]), z płonącym sercem lub z Najświętszym Sercem Jezusa w dłoni[1].
Przedstawienia
edytujPrzedstawiono go na bizantyjskim fresku w kościele San Angelo Carmelitano w Palermo wraz z pozostałymi sześcioma archaniołami[37]. Przy przedstawieniu Jehudiela znajdowało się słowo remunerator, czyli wynagradzający[38]. Odkrycie doprowadziło do rozkwitu kultu siedmiu archaniołów w zachodnim Kościele. W 1698 dekret Kongregacji do spraw Świętych Obrzędów ograniczył kult archaniołów, w tym Jehudiela[24]. Za namową władz kościelnych jego przedstawienia, podobnie jak innych archaniołów, zostały zamalowane[39].
Jehudiel pojawia się w baroku. Występuje m.in. na obrazie w kościele farnym w Mattsies, dzielnicy miasta Tussenhausen[40], na obrazach anonimowego mistrza w Calamarca w Boliwii z około 1750[41], w ołtarzu głównym bazyliki archikatedralnej w Gdańsku-Oliwie[42], na fresku autorstwa Michaela Willmanna na sklepieniu prezbiterium kościoła p.w. św. Józefa w Krzeszowie[36]. Jego przedstawienie znajdowało się w kościele św. Anny w Ostrzeszowie[43].
Jego wizerunek zachował się m.in. w cerkwi św. Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie[44].
Galeria
edytuj-
Pedro Fernández, Vision of the Blessed Amedeo Menez de Sylva, około 1514
-
Siedmiu archaniołów na rycinie Hieronymusa Wierixa, 1570–1619, Jehudiel drugi z prawej
-
Jehudiel na wizerunku z około 1650
-
Jehudiel na fresku w kościele w Weilheim in Oberbayern
-
Ikona Mądrości Bożej z 1812, Jehudiel trzeci z prawej
-
Rosyjska ikona z początku XX wieku, Jehudiel w prawym górnym rogu
-
Jehudiel na witrażu w kościele pw. św. Michała Archanioła na Manhattanie w Nowym Jorku
-
Ołtarz siedmiu archaniołów w kościele w Plaridel na Filipinach, Jehudiel drugi po prawej stronie centralnie ustawionej figury Michała Archanioła
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Archanioł Jehudiel [online], pl.ndu.ac [dostęp 2022-12-26] (pol.).
- ↑ a b c Archbishop Seraphim of Chicago , The Rational Heavenly Powers [online], www.holy-transfiguration.org [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ The Prologue from Ohrid: March 26 [online], www.orthodox.cn [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Tb 12 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Chaplet of Saint Jehudiel the Archangel [online], The Digital Ambler, 21 czerwca 2014 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
- ↑ Scholastyka, Modlitwy do Męki Zbawiciela i Jego Matki Bolesnej, i na każdy dzień tygodnia, Chicago, s. 169 .
- ↑ a b Синаксар на собор святого архангела Гавриїла [online], web.archive.org, 17 czerwca 2019 [dostęp 2022-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-17] .
- ↑ Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Wj 14 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-27] .
- ↑ Собор Архистратига Михаила Архангела и всех Небесных Сил бесплотных: о дате праздника и иерархии ангелов [online] [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ a b Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Wj 23 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-27] .
- ↑ a b Jehudiel jest archaniołem, który wspiera wszystkich, którzy chcą wychwalać naszego Pana / Paulturner-Mitchell.com [online], paulturner-mitchell.com [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ a b Наставник в праведности — Архангел Иегудиил [online], pravoslavie.wiki [dostęp 2022-12-27] .
- ↑ a b Gustav Davidson , A Dictionary of Angels, including the Fallen Angels, New York: The Free Press, 1967 .
- ↑ Abigail Lapin , Master of Calamarca, Angel with Arquebus, [w:] Ruth Ezra i inni red., Smarthistory guide to AP® Art History, t. 2: EARLY EUROPE, COLONIAL AMERICAS, s. 216 .
- ↑ ИЕГУДИИЛ, АРХАНГЕЛ - Древо [online], drevo-info.ru [dostęp 2022-12-27] (ros.).
- ↑ The Pedro de Osma Museum. Guide, Pedro and Angélica de Osma Gildemeister Foundation, 2019, s. 46 .
- ↑ Carmine Alvino , I Sette Angeli nel Panorama Cattolico [online] [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Amadeus von Portugal - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
- ↑ Monk Vsevolod , The heavenly host and our modern life [online], www.holy-transfiguration.org [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Kim jest siedmiu Archaniołów Nieba? [online], pl.411answers.com [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ The Seven Archangels [online], Catholic Faith Warriors ~ Fighting the Good Fight +, 5 października 2012 [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Obraz archaniołów w naukach religijnych. O Niebiańskiej Zastępie: ilu Aniołów i Archaniołów, czym się różnią, jaki jest cel każdego z nich [online], tltaudit.ru [dostęp 2022-12-27] .
- ↑ Иегудии́л, Архангел [online], Православный Церковный календарь [dostęp 2022-12-27] (ros.).
- ↑ a b Marcello Stanzione , C. Alvino , Siedmiu archaniołów. Historia zapomnianego kultu, Kraków 2016, s. 53, 60 .
- ↑ SIEDMIU ARCHANIOŁÓW w życiu Bł. Bartłomieja Longo [online], www.gloria.tv, 19 stycznia 2021 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
- ↑ Ali Zamani Alavijeh , A COMPARATIVE STUDY ON THE SIGNIFICATION OF NUMBER SEVEN IN DIFFERENT SOCIAL AND RELIGIOUS CONTEXTS, „ASIAN JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES”, 2 (4), 2013, s. 305 .
- ↑ a b Susan Gregg , Encyclopedia of Angels, Spirit Guides and Ascended Masters: A Guide to 200 Celestial Beings to Help, Heal, and Assist You in Everyday Life, Fair Winds Press, 1 czerwca 2008, ISBN 978-1-61673-441-1 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
- ↑ Lee-Anne Preddy-Ryman , Why? Why Not?, Balboa Press, 13 kwietnia 2015, ISBN 978-1-4525-2831-1 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
- ↑ a b About Archangel Jehudiel, Angel of Work [online], Learn Religions [dostęp 2022-12-27] (ang.).
- ↑ Об архангеле Иегудииле, ангеле труда [online] [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Архангел Уриил [online], www.temples.ru [dostęp 2022-12-27] .
- ↑ Aleksy Kordiukiewicz , Wielka Siódemka Archaniołów, „Bractwo Prawosławne św. Cyryla i Metodego. Biuletyn Informacyjny” (4 (62)), 2013, s. 8–9 .
- ↑ Kalender - 8. November - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
- ↑ Cerkiew - e-BIBLIOTEKA - Artykuły [online], cerkiew.info [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Synaxis of the Archangel Michael and the Other Bodiless Powers, „ASCENSION. Greek Orthodox Church. Weekly Bulletin”, FAIRVIEW–NEW JERSEY, 3 listopada 2019 .
- ↑ a b Krystian Michalik , Jakie imiona nosili archaniołowie?, „Krzeszowska Pani” (2 (39)), 2015, s. 14–15 .
- ↑ Ch. Moisan-Jablonski , Symbolika obrazu "Alegorii Bożej Opatrzności" z klasztoru Sióstr Wizytek w Krakowie, „Saeculum Christianum”, 22, 2015, s. 173 .
- ↑ Cécile Vincent-Cassy , The Search for Evidence: The Relics of Martyred Saints and Their Worship in Cordoba after the Council of Trent, [w:] Mercedes García-Arena (red.), After Conversion. Iberia and the Emergence of Modernity, Leiden–Boston 2016, s. 144 .
- ↑ Engel - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
- ↑ Mattsies INFO - Erzengel Jehudiel [online], www.mattsies.info [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Kelly Donahue-Wallace , Art and architecture of viceregal Latin America, 1521-1821, Albuquerque: University of New Mexico Press, 2008, ISBN 978-0-8263-3460-2, OCLC 801414649 [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Wystrój kościoła klasztornego [online], www.wilanow-palac.pl [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Jest to jedyne znane zdjęcie [online], dziejeostrzeszowa.pl [dostęp 2022-12-26] .
- ↑ Irina Jazykowa , O polichromiach Adama Stalony-Dobrzańskiego w cerkwi świętego Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie [online], www.stalony-dobrzanski.info [dostęp 2022-12-26] .