Jedlanka (powiat łukowski)
Jedlanka – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Stoczek Łukowski[6][5].
| wieś | |
 Ulica Warszawska w Jedlance | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
176 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
21-450[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LLU |
| SIMC |
0691398[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Stoczek Łukowski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łukowskiego  | |
 51°56′24″N 22°06′49″E/51,940000 22,113611[1]
| |
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi łukowskiej województwa lubelskiego[7].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jedlanka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Stoczek Łukowski[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 693 mieszkańców[9].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do miejscowej parafii pw. Chrystusa Króla.
Obok miejscowości przepływa Bystrzyca, niewielka rzeka dorzecza Wisły.
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0691576 | Róża | osada leśna |
| 0691582 | Warkocz | osada leśna |
Historia wsi
edytujJedlanka powstała w pierwszej połowie XVI wieku. Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1552 roku ze spisu poborowego ziemi łukowskiej w województwie lubelskim. Była własnością prywatną. Nazwę wsi zapisywano wtedy jako Jedlinka. Późniejsze wzmianki nazywają tę wieś już tak samo jak obecnie. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwy drzewa jodła. W 1580 roku, według spisu poborowego, wieś należała do rodziny Kanimirów[a] i Frączów. W 1620 roku wieś podzielona była między kilku szlachciców. Był to typowy obraz wsi z ziemi łukowskiej, gdzie, podobnie jak na większości obszaru Mazowsza, dominowała drobna własność szlachecka. W Jedlance właścicielami ziemskimi byli: pan Skiwski, pan Jakub Kanimir, pan Wojciech Żabicki – cześnik czerski. Natomiast ziemie dzierżawili: chłop Maciej Magdalerz (od pana Skiwskiego) i Mikołaj Gojski. Szlachta mieszkająca tu była uboga i swoim statusem materialnym niewiele różniła się od chłopów. Natomiast wśród miejscowych chłopów byli chłopi bogatsi, którzy statusem materialnym mogli przewyższać szlachtę. Wieś często zmieniała właścicieli i zapewne w początkach XIX wieku przeszła na własność rządu zaborczego.
W 1827 roku Jedlanka leżała w powiecie łukowskim. Należała do parafii Tuchowicz. Była to wieś rządowa. Stało w niej 33 domy, a mieszkało 193 mieszkańców. W 1881 roku Jedlanka liczyła 34 domy i 272 mieszkańców. Leżała w powiecie łukowskim w gminie Tuchowicz[10], ale była też przynależna do majoratu Prawda. We wsi istniał folwark rządowy[11].
W 1953 roku w miejscowości rozpoczęła funkcjonowanie stacja kolejowa na linii kolejowej nr 12 Pilawa — Łuków. Jednak od roku 2008 nie przejeżdżają przez Jedlankę pociągi pasażerskie, a stacja została zdegradowana do roli nieobsługiwanego przystanku.
Zespół Oświatowy w Jedlance
edytujSzkoła Podstawowa w Jedlance została założona w 1918 roku i pierwotnie liczyła cztery klasy. Po II wojnie światowej przechodziła zmiany zgodnie z kierunkiem kolejnych reform oświaty. Od 1997 roku funkcjonuje jako Zespół Oświatowy, w skład którego wchodzi przedszkole, szkoła podstawowa i – dawniej – gimnazjum. W 1998 roku nadano jej imię ppłk. Wacława „Ostoi” Rejmaka i prawo posiadania sztandaru[12][13].
Uwagi
edytuj- ↑ Kanimirowie – średniozamożna utytułowana szlachta z powiatu łukowskiego. W końcu XVI wieku Michał Kanimir syn Jana, żonaty z Zofią z Gumowskich, był dziedzicem Jedlanki i Jamielnika. Wśród właścicieli tych wsi występował też Stanisław Kanimir zwany Jedinakiem. (Źródło: A. Boniecki „Herbarz Polski”, Warszawa 1906, tom IX)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 45877
- ↑ Wieś Jedlanka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-04-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-24].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 388 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Strona gminy Stoczek Łukowski, sołtysi
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Jedlanka (5), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 544.
- ↑ Prawda(4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 21.
- ↑ Strona internetowa Zespołu Oświatowego w Jedlance. [dostęp 2009-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-04)].
- ↑ Statut Zespołu Oświatowego w Jedlance. zojedlanka.stoczeklukowski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (dostęp 2009-06-22)
Linki zewnętrzne
edytuj- Jedlanka (5), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 544.
- Mapy Geoportal (dostęp 2009-06-22)