Jean Georg Haffner

lekarz, założyciel uzdrowiska w Sopocie

Jean Georg Haffner (ur. 21 września 1775 lub 1777 w Colmarze, Alzacja[1], zm. 20 kwietnia 1830 w Gdańsku[2]) – lekarz wojsk napoleońskich (major-chirurg).

Pomnik Jeana Georga Haffnera w Parku Północnym w Sopocie

Życiorys

edytuj

Jego rodzicami byli Georg i Catharina Elisabeth z domu Müller. Ojciec z zawodu był piekarzem. W 1803 roku Haffner uzyskał tytuł lekarza[2]. Przybył do Gdańska w 1808 i osiadł tam na stałe[3]. W tym samym ożenił się z Reginą Karoliną Bruns, wdową po Janie Krzysztofie Boettcherze[4]. Za jego namową, w roku 1808 gen. Jean Rapp – francuski gubernator Gdańska, polecił zbudować w Gdańsku-Brzeźnie łazienki do morskich kąpieli – pierwszy taki obiekt w regionie. Później, na zlecenie władz pruskich, Haffner zajął się utworzeniem w Sopocie kąpieliska morskiego oraz organizacją kurortu. Od 1811 praktykował w Gdańsku jako lekarz. Po odejściu wojsk francuskich w 1814 pozostał w Gdańsku, po czym przeniósł się do Sopotu, wioski liczącej wówczas niewiele ponad 300 mieszkańców. Jest jednym z „ojców założycieli” Sopotu. W 1823 otrzymał od rządu pruskiego prawo założenia kąpieliska. Wydzierżawiono mu dwie morgi magdeburskie brzegu morskiego, gdzie dziś rozciąga się część parku sopockiego. Tam sadził drzewa, w czym pomagała mu ludność rybacka, która nazywała go „wesołym francuskim doktorem”. Wybudował własnym kosztem dom kuracyjny i urządzenia do kąpieli zimnych i gorących. Ułożył regulamin kąpieliska. Założone przez niego uzdrowisko było później wiele lat w posiadaniu jego spadkobierców.

Haffner zmarł w wyniku gruźlicy 20 kwietnia 1830 roku, w swoim domu przy ul. Kotwiczników w Gdańsku[5]. Pochowany został 26 kwietnia 1830 roku na cmentarzu w Starych Szkotach (dziś już nieistniejącym)[6].

Jego imieniem nazwano jedną z ulic w Sopocie[7].

Sopoccy przedsiębiorcy ufundowali w 2004 r. utrzymany w stylu romantycznym pomnik, który przypomina ciągłość historii miasta. Pomnik Haffnera usytuowano w nadmorskim parku przy Grand Hotelu.

W 2002 roku jego imieniem nazwano park w Gdańsku-Brzeźnie[8].

Pomnik założyciela sopockiego uzdrowiska usytuowany jest w Parku Północnym pomiędzy klubem Sfinks a Grand Hotelem, odsłonięty 8 października 2004 roku podczas święta miasta Sopotu.

Napisy na pomniku:

1. „Autor pomnika: art. rzeźbiarz Zbigniew Jóźwik. Opracowanie architektoniczne: arch. Agata Jabłońska–Gibas, arch. Mariusz Gibas, arch. Robert Idem”.

2. „Lekarz – założyciel uzdrowiska w Sopocie. Pomnik wzniesiony z inicjatywy mieszkańców w 100 rocznicę nadania praw miejskich z udziałem fundatorów: Chipolbrok S.A. Gdynia – Andrzej Karnabal, Aleksandra i Zenon Ziaja – Gdańsk, Prolim S.A. Sopot – Marek Nowotny, Kąpielisko Morskie Sopot – Jerzy Kulwas, Henryk Kurowski, Dalkia Sopot – Bernard Beszczyński, Hotel Orbis Grand Sopot – Witold Dąbrowski, Hotel Haffner Sopot – Ewa Szcześniak, Ogrodnictwo Zdrojewscy – Sopot, P.BUD. Urządzeń Chłodniczych Gdynia –Józef Kuczyński, Stowarzyszenie – Ruch dla Sopotu – Sopot, Korporacja Budowlana Doraco – Gdańsk – Bożena Kasprzyk, STU Ergo Hestia S.A., Platan sp. z o.o. Sopot, Wojskowy Dom Wypoczynkowy Sopot, Halina Biernacka – Sopot, Adam Andrzej Góra – Sopot, Aleksander Kotłowski – Warszawa, Alicja i Tomasz Michalscy – Sopot, Halina i Janusz Rybiccy – Sopot, Zygmunt Semmerling – Sopot, Joanna i Piotr Śliwiccy – Gdynia, Jadwiga i Mariusz Borkowscy – Sopot, Urszula i Jan Juszczykowie – Sopot, Zygmunt Kruszewski – Sopot, Marlena i Wiesław Pedrycz – Sopot, Ewa i Wiesław Rybnik, Rodzina Siezieniewskich – Sopot, Jerzy Wilmann – Sopot, Krzysztof Tabeau – Gdańsk. Urząd Miasta Zakopane. Urząd Miasta Sopotu. 2001 Anno Domini 2004”.

Przypisy

edytuj
  1. Tajemnice Haffnera i punkty zwrotne kurortu [online], trojmiasto.pl, 24 lipca 2017 [dostęp 2023-01-17] (pol.).
  2. a b HAFFNER JEAN GEORG, lekarz – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-17].
  3. Jean George Haffner – relacja | Sopocianie – muzeum sopotu [online], sopocianie.muzeumsopotu.pl [dostęp 2023-01-17].
  4. x, History of Sopot [online], Visit Sopot [dostęp 2023-01-17] (ang.).
  5. Cezary Wołodkowicz, Nieznane karty z życia Jeana George'a Haffnera, [w:] Rocznik Sopocki 2018, s.157.
  6. cmentarz został zlikwidowany po I wojnie światowej w wyniku rozbudowy drogi dojazdowej do Gdańska (obecnej ulicy Trakt św. Wojciecha), mieścił się w jej obrębie na wysokości upamiętniającego obelisku, w miejscu dawnej stacji CPN i serwisu samochodowego
  7. Ul. Jana Jerzego Haffnera – Mapa Sopot, plan miasta, ulice w Sopocie – E-turysta [online], mapy.e-turysta.pl [dostęp 2023-01-17].
  8. Park Brzeźnieński im. Jana Jerzego Haffnera [online], www.mapamamy.pl [dostęp 2023-01-17] (pol.).