Jaskinia Chauveta – francuska jaskinia położona w dolinie rzeki Ardèche, zawierająca malowidła naskalne z okresu górnego paleolitu[1]. Od 1995 roku posiada status monument historique, w kategorii classé (zabytek o znaczeniu krajowym)[2].

Zdobiona jaskinia Pont d’Arc, znana jako Grotte Chauvet-Pont d’Arc w Ardèche[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Zabytek: nr rej. PA00135635
Ilustracja
Państwo

 Francja

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, III

Numer ref.

1426

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2014
na 38. sesji

Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Zdobiona jaskinia Pont d’Arc, znana jako Grotte Chauvet-Pont d’Arc w Ardèche”
Ziemia44°23′15,4″N 4°24′50,6″E/44,387611 4,414056

Jaskinia stanowi ciąg galerii i korytarzy o długości ponad pół kilometra[1]. Ponieważ nie była odwiedzana przez ludzi od czasów górnego plejstocenu, w gliniastym podłożu zachowały się odciski stóp ludzkich oraz niedźwiedzi jaskiniowych, a także ślady ognisk. Brak śladów pożywienia i obróbki narzędzi wskazuje, że jaskinia nie pełniła funkcji mieszkalnych, służąc jedynie jako sanktuarium[3].

Ludzie przebywali w jaskini Chauveta w okresie ok. 32-30 tys. lat temu i ponownie ok. 28/27-26 tys. lat temu[3]. Na ścianach jaskini znajdują się wykonane czarną i czerwoną farbą wizerunki zwierząt, a także odciski dłoni ludzkich i znaki punktowe[1]. Malowidła odznaczają się wysokim poziomem artystycznym i realizmem[3]. Wśród ponad 300 przedstawień zwierząt uwieczniono m.in. mamuty, niedźwiedzie jaskiniowe, lwy jaskiniowe i nosorożce włochate[3]. Wśród malowideł znajduje się także antropomorficzny wizerunek żubra przypominający stylistycznie „czarownika” z Trois Frères, a także najstarsze znane na świecie przedstawienie sowy[1].

Została odkryta w 1994 roku przez francuskich speleologów, których pracą kierował Jean-Marie Chauvet[1]. Francuskie władze zaraz po odkryciu jaskini zadecydowały o zamknięciu jej dla zwiedzających, by chronić malowidła przed zniszczeniem[4].

W 2010 roku wnętrza jaskini uwiecznił na taśmie filmowej niemiecki reżyser Werner Herzog w swoim filmie dokumentalnym Jaskinia zapomnianych snów[5][6].

Obok jaskini powstał budynek, w którym stworzono kopię jaskini. Prace budowlane i wykończeniowe trwały 3 lata i kosztowały ok. 45 mln euro[4]. Replika jaskini została otwarta 25 kwietnia 2015 roku[7].

W 2014 roku jaskinię wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO[8].

Grafiki

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e A Dictionary of Archaeology. edited by Ian Shaw and Robert Jameson. Oxford: Blackwell Publishing, 1999, s. 149-150. ISBN 0-631-17423-0.
  2. Grotte ornée du paléolithique supérieur située au lieudit "Combe d'Arc" dite grotte Chauvet. [w:] base Mérimée [on-line]. ministère français de la Culture. [dostęp 2020-05-11]. (fr.).
  3. a b c d Wielka Historia Świata. T. 1. Świat przed „rewolucją” neolityczną. Kraków: Wydawnictwo Fogra, 2004, s. 429-433. ISBN 83-85719-81-4.
  4. a b Otwarcie repliki słynnej jaskini Chauveta z najstarszymi malowidłami naskalnymi [online], Onet.pl, 26 marca 2015 [dostęp 2015-03-30] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-28] (pol.).
  5. Larry Rohter: Prehistoric Cave With a Hornet on the Wall. nytimes.com, 2011-04-22. [dostęp 2015-01-19]. (ang.).
  6. Simon McBurney: Herzog's Cave of Forgotten Dreams: the real art underground. theguardian.com, 2011-03-17. [dostęp 2015-01-19]. (ang.).
  7. Alissa J. Rubin: The Chauvet Cave’s Hyperreal Wonders, Replicated. nytimes.com, 2015-04-24. [dostęp 2015-05-07]. (ang.).
  8. UNESCO grants heritage status to prehistoric French cave [online], France 24, 22 czerwca 2014 [dostęp 2015-01-19] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-04] (ang.).