Jarosław Mikołajewski

polski poeta i tłumacz

Jarosław Mikołajewski (ur. 20 marca 1960 w Warszawie[1]) – polski poeta, pisarz i tłumacz z języka włoskiego; także autor książek dla dzieci, eseista i publicysta.

Jarosław Mikołajewski
Jarosław Mikołajewski w 2017
Jarosław Mikołajewski w 2017
Data i miejsce urodzenia

20 marca 1960
Warszawa

Zawód, zajęcie

poeta, tłumacz, publicysta

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Pracodawca

m.in. Uniwersytet Warszawski, Gazeta Wyborcza, Instytut Polski w Rzymie

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Oficer Orderu Gwiazdy Włoch Kawaler Orderu Gwiazdy Solidarności Włoskiej (2001–2011)

Życiorys

edytuj

W latach 1983–1998 był wykładowcą w Katedrze Italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego[1]. Od 1998 do 2006 pracował w Gazecie Wyborczej[1]. W latach 2006–2012 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Polskiego w Rzymie[2]. Następnie powrócił do Gazety Wyborczej i pracował w niej do stycznia 2017 (został zwolniony w ramach zwolnień grupowych)[3]. Od 2021 w Radio Nowy Świat prowadzi autorską audycję „Słowo daję”, w cyklu „Punkt widzenia”[4]. Pełnił również funkcję kierownika działu naukowo-oświatowego w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie[5].

W jego dorobku translatorskim są m.in. przekłady utworów Dantego, Petrarki, Michała Anioła, Leopardiego, Montalego, Ungarettiego, Luziego, Penny(inne języki), Pavesego, Pasoliniego, Leviego. Z klasyki literatury dziecięcej przetłumaczył na język polski m.in. Pinokia Carla Collodiego (pt. Pinokio: historia pajacyka, wyd. 2011) i kilka utworów Gianniego Rodariego. Jego książki ukazały się we Włoszech, Holandii, USA, Ukrainie. Był tłumaczony ponadto na języki: albański, francuski, niemiecki, hiszpański, chorwacki, serbski, bułgarski, czeski, ukraiński, grecki, litewski, rosyjski.

Jest pomysłodawcą i przewodniczącym kapituły Nagrody Literackiej im. Leopolda Staffa[6]. Jest członkiem kapituły Poznańskiej Nagrody Literackiej.

Odznaczenia

edytuj

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

Jest laureatem nagród literackich i artystycznych, m.in. Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny[11], św. Brata Alberta[12], Barbary Sadowskiej[13], dwukrotnie Nagrody Literackiej m. st. Warszawy (2011 i 2012)[14][15] oraz Nagrody „Nowej Okolicy Poetów[16]. W 2016 za Wielki przypływ otrzymał Nagrodę im. Beaty Pawlak[17]. W 2019 został laureatem Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego za najlepszy tom poetycki 2018 roku za tom Basso continuo[18]. W 2020 został nominowany do Nagrody Poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana „KOS” za najlepszy tom poetycki 2019 roku za tom Głupie łzy[19].

Otrzymał włoskie nagrody: Premio Nazionale per la Traduzione, Premio della Città di Roma, Premio Flaiano, Premio Internazionale Franco Cuomo.

Życie prywatne

edytuj

Żonaty, ma trzy córki (ur. 1991, 1993 i 2000)[20]. Jedna z nich, Maria, jest reporterką programu "Polska i Świat" w telewizji informacyjnej TVN24[21].

Wybrana twórczość

edytuj

Poezja

edytuj
  • A świadkiem śnieg (1991) – Nagroda im. Kazimiery Iłłakowiczówny za Najlepszy Debiut Roku
  • Kołysanka dla ojca (1994)
  • Zabójstwo z miłości (1997)
  • Mój dom przestały nawiedzać duchy. Wiersze z lat 1988–1998 (1998)
  • Nie dochodząc Pięknej (2000)
  • Którzy mnie mają (2003)
  • Któraś rano (2005)
  • Coś mnie zmartwiło, ale zapomniałem (2008)
  • Zbite szklanki (2010) – Nagroda Literacka m.st. Warszawy[14]
  • Na wdechu (2012) – nominacja do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2013[22]
  • Wyręka (2014) – finał Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2015[23] i Nagrody im. Krystyny i Czesława Bednarczyków
  • Żebrak (2016) – finał Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2017[24]
  • Pieśni stworzeń (2016) – przekłady z dawnej poezji włoskiej
  • Listy do przyjaciółki (2017) – nominacja do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2017[25]
  • Basso continuo (2018) – Nagroda Poetycka im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2019[18]
  • Głupie łzy (2019)
  • Godzina myśli. Wiersze czasu epidemii (2021)
  • Życie na xanaksie (2022)
  • Herbata dla wielbłąda, czyli Sprawy i sprawki detektywa McCoya (2004, Wydawnictwo Literackie) – powieść kryminalna nominowana do nagrody Wielkiego Kalibru
  • Męski zmysł (2005, WL) – zbiór rozmów wcześniej publikowanych w „Wysokich Obcasach
  • Sentymentalny portret Ryszarda Kapuścińskiego (2006, WL) – esej wspomnieniowy
  • Rzymska komedia (2011, Agora) – zbiór esejów, Nagroda Literacka m.st. Warszawy[15], nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2012[26]
  • Dolce vita (2012, Agora) – opowiadania
  • Co czytali sobie, kiedy byli mali? (współautor Ewa Świerżewska, 2014, Egmont) – 24 rozmowy o książkach dzieciństwa
  • Największe szczęście, największy ból (2014, a5) – rozmowy z Julią Hartwig
  • Uśmiech Bambola (2015, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci
  • Szklane oczy (2015, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci
  • Zwycięski koń (2015, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci
  • Wielki przypływ (2015, Dowody na istnienie) – reportaż o Lampedusie
  • Syreni śpiew (2016, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci
  • Kot w worku (2016, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci
  • Wędrówka Nabu (2016, Austeria) – opowiadanie dla dzieci
  • Terremoto (2017, Dowody na Istnienie) – reportaż, nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2018[27]
  • Szpitalne (2018, Austeria) - esej
  • Syrakuzańskie (2019, Austeria) - reportaż o Syrakuzach
  • Cień w cień. Za cieniem Zuzanny Ginczanki (2019, Dowody na Istnienie) - esej biograficzny, nominacja do Nagrody im. Teresy Torańskiej
  • Czerwony śnieg na Etnie (wspólnie z Pawłem Smoleńskim, 2021, Wydawnictwo Czarne) - esej/ reportaż o Sycylii
  • Godzina śródziemnomorska (2022, Wydawnictwo Słowne) – opowiadanie dla dzieci

Przypisy

edytuj
  1. a b c Rozbiórka: wiersze, rozmowy i portrety 26 poetów (rozmawiała Magdalena Rybak, fotografowała Elżbieta Lempp), wyd. Biuro Literackie, Wrocław 2007, s. 228
  2. Janusz R. Kowalczyk: Jarosław Mikołajewski i jego „Rzymska Komedia”. culture.pl, wrzesień 2012. [dostęp 2012-10-07]. (pol.).
  3. Bielecki, Zawadzki i Mikołajewski kończą pracę w "Gazecie Wyborczej"
  4. Jarosław Mikołajewski [online], Radio Nowy Świat [dostęp 2021-07-09] (pol.).
  5. Jarosław Mikołajewski z prestiżową nagrodą Societa’ Dante Alighieri. muzeumliteratury.pl, 2022-12-09. [dostęp 2024-06-21]. (pol.).
  6. Zakochani we Włoszech powołali Nagrodę im. Leopolda Staffa.
  7. Największe gwiazdy polskiego kina na przyznaniu medali „Zasłużony Kulturze”. afterparty.pl. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  8. Ufficiale dell'Ordine della Stella d'Italia. quirinale.it, 27 grudnia 2022. [dostęp 2024-09-19]. (wł.).
  9. Jarosław Mikołajewski z odznaczeniem od Prezydenta Włoch. nowyswiat.online, 18 września 2024. [dostęp 2024-09-19].
  10. Cavaliere dell'Ordine della Stella d'Italia (già Stella della solidarietà italiana). quirinale.it, 07 stycznia 2005. [dostęp 2024-09-19]. (wł.).
  11. Nagroda im. Kazimiery Iłłakowiczówny [online], Culture.pl, 13 listopada 2002 [dostęp 2012-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-28].
  12. Nagroda im. św. Brata Alberta za wybitne osiągnięcia w dziedzinie sztuki sakralnej (1992). pbl.ibl.poznan.pl. [dostęp 2012-10-07].
  13. Nagroda im. Barbary Sadowskiej dla Jarosława Mikołajewskiego [online], Wyborcza.pl, 25 września 2002 [dostęp 2012-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-07].
  14. a b Nagroda Literacka m.st. Warszawy: Laureaci 2011 [online], Urząd m. st. Warszawy [dostęp 2012-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-07].
  15. a b Nagroda Literacka m. st. Warszawy: Laureaci 2012 [online], Urząd m. st. Warszawy [dostęp 2012-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-07].
  16. Nowa Okolica Poetów. www.instytutksiazki.rzeszow.pl. [dostęp 2012-10-07]. (pol.).
  17. Nagroda 2016 [online], Fundacja Batorego [dostęp 2016-10-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-21].
  18. a b Orfeusz - Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego - aktualności [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2019-07-01].
  19. Nominacje do Nagrody Poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana „KOS” 2020 (za najlepszy tom 2019 roku) [online], KPCK, 8 maja 2020 [dostęp 2021-10-25] (pol.).
  20. Autor książek dla dzieci: Bajki muszą być prawdziwe. [dostęp 2021-04-06]. (pol.).
  21. "Nazywają nas bohaterami, ale jesteśmy tylko ludźmi. Wielu nie daje już rady". [dostęp 2021-04-06]. (pol.).
  22. Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – nominowani [online], orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2015-07-05] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-09].
  23. Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – finaliści 2015 [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2015-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-12].
  24. Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – finaliści [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2018-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-08] (ang.).
  25. Znamy nominacje do Nagrody Orfeusza [online], wirtualnywydawca.pl, 25 kwietnia 2018 [dostęp 2018-04-25] (pol.).
  26. Marcin Sendecki. Żar jak w Casablance. „Gazeta Wyborcza”, s. 13, 22 sierpnia 2012. Warszawa: Agora. ISSN 0860-908X. 
  27. 20 książek nominowanych do Nagrody Nike 2018 [online] [dostęp 2018-05-22] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj