Jan Sten

Jan Sten właśc. Ludwik Bruner (ur. 15 kwietnia 1871 w Warszawie, zm. 5 grudnia 1913) – polski chemik, krytyk literacki, poeta, nowelista i tłumacz.

Ludwik Bruner

Data i miejsce urodzenia	15 kwietnia 1871 Warszawa
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 1913 Kraków
profesor nauk chemicznych
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1898
Habilitacja	1901 Politechnika Lwowska
Profesura	1907
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński

Życiorys

Urodził się w żydowskiej rodzinie, jako szóste i ostatnie dziecko Edwarda Dawida Brunnera (1812–1893), lekarza w Koninie i Warszawie oraz Anny Libas.

Absolwent Wydziału Przyrodniczego Uniwersytetu Warszawskiego, później studiował w Lipsku, Paryżu i Dorpacie. Doktoryzował się w roku 1898 w Uniwersytecie Jagiellońskim. Habilitował się z chemii fizycznej pierwszy raz w roku 1901 w Szkole Politechnicznej we Lwowie, drugi raz w roku 1904 w Uniwersytecie Jagiellońskim w oparciu o rozprawę "Pojęcia i teorie chemii". Profesorem nadzwyczajnym został Bruner mianowany w roku 1907, pozostając w dalszym ciągu na stanowisku asystenta. W roku 1911 nastąpiła reorganizacja II Zakładu Chemicznego UJ i utworzenie samodzielnego laboratorium chemii fizycznej w pomieszczeniach przy ul. Grodzkiej 53 nazywanego także Zakładem Chemii Fizycznej, którego kierownikiem został prof. Bruner. Ceniony dydaktyk.

Wraz ze Stanisławem Tołłoczką był autorem podręczników chemii nieorganicznej i organicznej.

Poza publikacjami naukowymi pisał pod pseudonimem literackim Jan Sten. Swoje recenzje teatralne i literackie publikował w „Krytyce”. Od roku 1896 był redaktorem tej gazety. Był jednym z polskich przedstawicieli „krytyki impresjonistycznej”. Tłumaczył powieści Anatole’a France’a – jego przekłady wydawane są do dziś.

Jego żoną była Stella Maria, z którą miał dwie córki: Wandę (1902–1919) i Jadwigę (ur. 1910)

Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze IX.

Publikacje

• Młoda Polska 1899–1901 (cykl artykułów)
• 1897 – Adam Asnyk. Sylwetka literacka
• 1899 – Poezje
  • cykl Warszawa
  • cykl Młode lata
  • cykl Krajobrazy
  • dramat Trzy dusze
• 1900 – Jeden miesiąc życia
• 1902 – Dusze współczesne. Wrażenia literackie
• 1903 – Pisarze Polscy
• 1909 – O Wyspiańskim i inne szkice krytyczne

Bibliografia

• Kazimierz Reychman: Szkice genealogiczne, Serja I. Warszawa: Hoesick F., 1936, s. 37–44.

Literatura dodatkowa

• Tadeusz Estreicher: Bruner Ludwik. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 21–22. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0

Linki zewnętrzne

• Prace Ludwika Brunera dostępne w Sieci (Katalog HINT)
• Publikacje Jana Stena w bibliotece Polona