Jan Rdzanek

	kapitan
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	9 Drezdeńska Dywizja Piechoty
Stanowiska	kapelan dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa bitwa pod Budziszynem; operacja praska; walki z UPA
	Odznaczenia

Jan Rdzanek
	kapelan Szpitala Powiatowego w Otwocku
Okres sprawowania	do 1944
	kapelan 9 Dywizji Piechoty
Okres sprawowania	1944–1947
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki

Jan Rdzanek – kapelan ludowego Wojska Polskiego, uczestnik II wojny światowej, m.in.: bitwy budziszyńskiej.

Życiorys

Do wyzwolenia pracował jako kapelan Szpitala Powiatowego w Otwocku. Po rozmowie z księdzem kpt. Tadeuszem Federowiczem postanowił wstąpić do ludowego Wojska Polskiego. W lubelskim Duszpasterstwie Wojskowym otrzymał przydział do 9 Dywizji Piechoty.

W jednostce utrzymywał dobre relacje zarówno z dowództwem (m.in. płk Aleksandrem Łaskim – dowódcą dywizji i kpt. Gutakerem – szefem Wydziału Polityczno-Wychowawczego), jak i zwykłymi żołnierzami. Zgodnie z rozkazami dowódcy 2 Armii gen. dyw. Karola Świerczewskiego wszyscy kapelani mieli znaleźć się na pierwszej linii frontu, by dodać otuchy żołnierzom^[1].

Osobny artykuł: Zbrodnia w Horce.

Po sforsowaniu Nysy jednostki 2 Armii WP weszły do walki w Łużycach i Saksonii, gdzie znalazły się w hitlerowskim okrążeniu^[2]. W wyniku wycofania sił polskich 9 DP pozostała osamotniona w rejonie Drezna, dlatego płk Łaski podjął lekkomyślną decyzję o odwrocie bez zabezpieczenia i przed nadejściem zmierzchu^[3]. Jedna z trzech kolumn, którą tworzył szpital polowy z 300 rannymi żołnierzami, trafiła w zasadzkę zorganizowaną w miejscowości Horka po odkryciu planów przemarszu dywizji. Rannych razem z personelem medycznym wymordowano strzałem w tył głowy. W tej samej kolumnie przemieszczał się kapelan Rdzanek oraz jego kierowca Leon Tryczyński i ministrant Antoni Iwaszko. Tryczyńskiemu i Iwaszce udało się zbiec a Rdzanek trafił do niewoli. Został postrzelony w potylicę, jednak przeżył jako jedyny z jeńców^[1].

Po odzyskaniu przytomności kpt. Rdzanek podjął próbę ucieczki z rowu, w którym dokonano egzekucji. Znaleźli go w lesie trzej żołnierze radzieccy. Po opatrzeniu wrócił do macierzystej jednostki, z którą wziął w działaniach na terenie Czechosłowacji. Później brał jeszcze udział w walkach z Ukraińską Powstańczą Armią na Podkarpaciu w 1947. Po zdemobilizowaniu pełnił jeszcze przez pewien okres funkcję kapelana pomocniczego w DOW III Poznań. Pracował w Lidze Przyjaciół Żołnierza^[1].

Jego przyjaciółmi było wielu kapelanów m.in.: ks. ppłk Wilhelm Kubsz, ks. mjr Sąsiadek (dziekan 1 Armii WP), ks. ppłk Saturnin Żebrowski, ks. mjr Antoni Lemparty i ks. płk Franciszek Wojtyło (kapelan 9 Brygady Artylerii Przeciwpancernej)^[1].

Ordery i Odznaczenia

i inne.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Kościuszkowcy. Zapomniani bohaterowie. – Ks. kpt. Jan Rdzanek. Byłem w walkach pod Budziszynem [online], kosciuszkowcy.info [dostęp 2019-02-11] (pol.).
↑ Bitwa pod Budziszynem 1945 r. | Historia zapomniana i mniej znana [online], historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com [dostęp 2019-02-11] (pol.).
↑ II wojna światowa. Szlak Ludowego Wojska Polskiego, s. 96.

Bibliografia

Wspomnienia wojenne księży kapelanów 1939-1945.

[autonazwa1-1] Kościuszkowcy. Zapomniani bohaterowie. – Ks. kpt. Jan Rdzanek. Byłem w walkach pod Budziszynem [online], kosciuszkowcy.info [dostęp 2019-02-11] (pol.).

[2] Bitwa pod Budziszynem 1945 r. | Historia zapomniana i mniej znana [online], historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com [dostęp 2019-02-11] (pol.).

[3] II wojna światowa. Szlak Ludowego Wojska Polskiego, s. 96.

[1]

[2]

[3]