Jan Pióro
Jan Maria Pióro h. Bończa (ur. 21 kwietnia 1887 w Grabowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – doktor medycyny, pułkownik lekarz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 pułkownik lekarz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
21 kwietnia 1887 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
3 Batalion Sanitarny |
| Stanowiska |
dowódca batalionu sanitarnego |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-ukraińska |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się w Grabowie, w ówczesnym powiecie szczuczyńskim guberni łomżyńskiej, w rodzinie Jana i Józefy z Bogusławskich[1]. W 1911 roku uzyskał dyplom lekarski na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W okresie I wojny światowej w latach 1914–1918 przebywał w niewoli niemieckiej[1].
W dniu 28 listopada 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego „w charakterze lekarza wojskowego”, mianowany kapitanem lekarzem i przydzielony do Pułku Inżynieryjnego[2] i Komendy Miasta Warszawa. Uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej.
1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Szpitalu Wojskowym w Modlinie, a jego oddziałem macierzystym była wówczas Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 2[3]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 132. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy[4]. Z dniem 1 października 1922 roku otrzymał przeniesienie z 2 Batalionu Sanitarnego w Lublinie do 3 batalionu sanitarnego w Grodnie[5]. W 1923 roku był dowódcą 3 batalionu sanitarnego w Grodnie. 21 stycznia 1924 roku otrzymał przeniesienie do Szpitala Okręgowego Nr III w Wilnie na stanowisko ordynatora[6]. W 1928 roku pełnił służbę w Szpitalu Obszaru Warownego „Wilno” w Wilnie. W marcu 1930 roku został przeniesiony z 4 pułku Ułanów Zaniemeńskich do 3 Szpitala Okręgowego w Grodnie na stanowisko starszego ordynatora[7]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy. W czerwcu 1934 roku został przeniesiony do 10 Szpitala Okręgowego w Przemyślu na stanowisko komendanta[8]. Następnie został szefem sanitarnym Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów zdrowia, w grupie lekarzy[9].
Był lekarzem chirurgiem i ginekologiem[10], miał syna Tadeusza, który został generałem brygady ludowego Wojska Polskiego.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku był szefem służby zdrowia Armii „Modlin”. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 roku został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie starobielskim[11]. Wiosną 1940 roku wraz z innymi jeńcami osadzonymi w Starobielsku został przewieziony do Charkowa i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Pogrzebano go potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[12]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2642[1].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 roku został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[13][14]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[15][16].
Upamiętnienie
edytujW ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w Złocieńcu został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Jana Pióro[17][18].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[19][20]
- Państwowa Odznaka Sportowa[21]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 417.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 11 z 15 grudnia 1918 r., poz. 265.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 433, 818.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 314.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 14 października 1922 roku, s. 783.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 stycznia 1924 roku, s. 29.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 111.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 172.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 367, 528.
- ↑ Ryszard Tłuczek: Przemyska Lista Katyńska (3). niedziela.pl. [dostęp 2015-03-03].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 336. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 3 [dostęp 2024-09-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Tygodnik Pojezierza Drawskiego - 50 lat Szkoły Podstawowej nr 3 w Złocieńcu Budowie (ZŁOCIENIEC) [online], www.wppp.pl [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Zespół Szkół w Złocieńcu z siedzibą przy ul.Czwartaków 2 - Aktualności [online], sp3zlocieniec.edupage.org [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (pol.).
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937 roku, s. 3.
- ↑ Na podstawie fotografii
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Tadeusz Pióro, Armia ze skazą. W Wojsku Polskim 1945–1968 (wspomnienia i refleksje), Warszawa: Czytelnik, 1994, ISBN 83-07-02397-1, OCLC 830246029.