Jan Magnus Tęczyński
Jan Magnus Tęczyński herbu Topór (ur. 16/17 września 1579 w Kraśniku, zm. 17 lipca 1637) – wojewoda krakowski w 1620 roku, cześnik koronny w 1618 roku, starosta radoszycki w latach 1622–1633[1], podczaszy królowej w latach 1610–1620, starosta płocki w latach 1608–1617, starosta radoszycki w latach 1622–1623, starosta żarnowiecki w latach 1631–1633[2].
| |
 Topór | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1579 |
| Data śmierci |
17 lipca 1637 |
| Ojciec | |
| Matka |
Zofia Dembowska |
| Żona |
Dorota Mińska |
| Dzieci |
Gabriel (zm. 1629), Krzysztof (zm. 1632), Stanisław (zm. 1634), Izabela Tęczyńska |
Życiorys
edytujSyn Andrzeja Tęczyńskiego i Zofii Dembowskiej. W 1606 r. ożenił się z Dorotą Mińską z którą miał trzech synów: Gabriela (zm. 1629), Krzysztofa (1609-1632), Stanisława (1611–1634) i córkę Izabelę, która to została żoną Łukasza Opalińskiego.
Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa krakowskiego w 1632 roku[3]. Jako senator wziął udział w sejmach: 1620, 1623, 1627, 1631, 1632 (III) i 1633 roku[4].
Razem z siostrą Agnieszką z Tęczyńskich Firlejową rozbudował i zmodernizował zamek Tenczyn. Był człowiekiem wykształconym, w czasie włoskich studiów zaprzyjaźnił się z Galileuszem. Opiekował się ludźmi sztuki, był m.in. protektorem Piotra Kochanowskiego (bratanka Jana), którego zainspirował do przetłumaczenia „Jerozolimy wyzwolonej” Torquato Tasso. Przyjaźnił się z uczonymi Akademii Krakowskiej, sam był adresatem wielu rozpraw naukowych i utworów literackich. Współpracował z siostrą Agnieszką przy fundacji klasztoru karmelitów w Czernej koło Krzeszowic. Był również fundatorem klasztoru kamedułów w Rytwianach.
Według dotychczasowych przekazów został pochowany w kaplicy zamku Tenczyn, skąd w 1783 r. jego zwłoki zostały przeniesione dzięki staraniom ks. Kazimierza Bodurkiewicza, jednego z dwóch ostatnich zamkowych kapelanów, do podziemi kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Tenczynku. Miejsce jego pochówku upamiętnia tablica umieszczona w posadzce kościoła z błędną datą jego śmierci (1638 r.). W 2018 Kamil Bogusz odnalazł jednak dokument z archiwum klasztoru karmelitów w Czernej, z którego wynika, że Jana Magnusa pochowano w klasztorze kamedułów w Rytwianach. Z ustaleń Bogusza wynika, że w kościele w Tenczynie spoczywają zwłoki innego Jana Tęczyńskiego, kasztelana wojnickiego zmarłego w 1593[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 266.
- ↑ Zbigniew Anusik, Dwa ostatnie pokolenia Tęczyńskich herbu Topór. Kilka korekt i uzupełnień dotyczących genealogii rodu, w: Przegląd Historyczny, 111, 2020, 4, s. 737.
- ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]
- ↑ Leszek Andrzej Wierzbicki, Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 159.
- ↑ Który Jan spoczywa w kościele w Tenczynku?. [dostęp 2018-03-30].
Bibliografia
edytuj- Ziemia Tenczyńska. Parafia św.Katarzyny Aleksandryjskiej, J. Lenczowski, ks. Krzysztof Strzelczyk.
- Kalendarz Polski, Ruski na rok Pański 1888, „Kartka z dziejów Tęczyna”, ks. Wincenty Smoczyński.