Jan Korkozowicz
Jan Marek Korkozowicz[a], ps. Mieczysław Radek (ur. 7 października 1891 w Garwolinie, zm. 23 marca 1968 w Warszawie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 pułkownik dyplomowany piechoty
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Jan Marek Korkozowicz |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
7 października 1891 |
| Data i miejsce śmierci |
23 marca 1968 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujUrodził się 7 października 1891 w Garwolinie, ówczesnym mieście powiatowym guberni siedleckiej, w rodzinie Justyna i Wiktorii[2][3][4]. W 1911 zdał maturę, a w następnym roku rozpoczął studia w c. k. Szkole Głównej Gleboznawstwa w Wiedniu (niem. k.k. Hochschule für Bodencultur)[5].
11 sierpnia 1917, po kryzysie przysięgowym, został zwolniony z Legionów, po czym podjął podjął służbę w Polskiej Organizacji Wojskowej[2]. Kierował Okręgiem POW Warszawa-Prowincja[2]. W listopadzie 1918 wziął udział z rozbrajaniu Niemców w Warszawie, a następnie wstąpił do Wojska Polskiego[2].
13 grudnia 1918 został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Legionów Polskich i mianowany porucznikiem w piechocie ze starszeństwem od dnia 2 grudnia 1918[6]. 18 grudnia 1918 ponownie ogłoszono jego przyjęcie do Wojska Polskiego jako Mieczysława Korkozowicza Radka z zatwierdzeniem awansu na porucznika[7]. 20 maja 1919 został przeniesiony z 31 pułku piechoty do 4 pułku piechoty Legionów[8]. 15 stycznia 1920 został szefem Oddziału II Informacyjnego Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”[9][10]. 16 sierpnia tego roku został oddany do dyspozycji Oddziału II Naczelnego Dowództwa WP[11]. Od 19 lutego do 20 kwietnia 1921 pełnił obowiązki dowódcy 4 pp Leg.[12]
1 czerwca 1921, w stopniu majora, nadal pełnił służbę w 4 pp Leg.[13] 10 sierpnia 1921 podpułkownik Józef Kustroń sporządził wniosek na odznaczenie Orderem Virtuti Militari[14]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 390. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15][16][17]. 10 lipca 1922 został zatwierdzony na stanowisku dowódcy batalionu w 36 pułku piechoty w Warszawie[18]. Następnie został przydzielony do Szkoły Podchorążych w Warszawie, a później wrócił do pułku na stanowisko dowódcy II batalionu[19][20]. W 1925 był kwatermistrzem pułku[21]. Z dniem 1 listopada 1925 został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1925/27[22]. W 1926, w czasie przewrotu majowego, walczył po stronie marszałka Józefa Piłsudskiego w szeregach macierzystego 36 pp. 12 maja z rozkazu dowódcy pułku, pułkownika Kazimierza Sawickiego obsadził przedmoście mostu Kierbedzia od strony Warszawy 7 kompanią i plutonem ckm[23].
12 kwietnia 1927 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1927 i 33. lokatą w korpusie oficerów piechoty[24][25]. Z dniem 28 października 1927, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu maukowego oficera Sztabu Generalnego, został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przydziałem do 17 Dywizji Piechoty w Gnieźnie na stanowisko szefa sztabu[26][27]. W listopadzie 1928 został przeniesiony służbowo do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu na stanowisko szefa Oddziału Ogólnego Sztabu[28]. W czerwcu 1930 został przeniesiony do 57 pułku piechoty w Poznaniu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[29]. W grudniu 1930 został przeniesiony do 61 pułku piechoty w Bydgoszczy na stanowisko dowódcy pułku[30][31][32][33][34]. 21 grudnia 1932 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1933 stopień pułkownika w korpusie oficerów piechoty i 12. lokatą[35][36]. W maju 1938 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 3 Dywizji Piechoty Legionów w Zamościu[37]. Od 28 listopada do 7 grudnia 1938 był słuchaczem kursu doskonalenia dla wyższych dowódców w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.
W czasie kampanii wrześniowej walczył na stanowisku dowódcy piechoty dywizyjnej 3 DP Leg.[38] O świcie 9 września, po przegranej bitwie pod Iłżą, znalazł się w lesie pod Wólką Dąbrowską między Lipskiem a Ciepielowem[39]. W nocy z 10 na 11 września przeprawił się przez Wisłę[39]. 18 września objął dowództwo 19 Brygady Piechoty, sformowanej w Dorohusku z resztek 19 Dywizji Piechoty[40][41]. Na czele brygady walczył w drugiej bitwie pod Tomaszowem Lubelskim (22–27 września)[42]. Uniknął niewoli i przedostał się na terytorium Królestwa Węgier, gdzie od jesieni 1941 dowodził Związkiem Walki Zbrojnej[2][5]. Jesienią 1942 rozpoczął prace organizacyjne tworząc oddziały powstańcze do akcji AK w kraju[43]. W sierpniu 1945 wrócił do kraju[2][5].
Zmarł 23 marca 1968 w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera II B 24, rząd 5, miejsce 9)[44][45].
Był żonaty z Kazimierą (1900–1991)[45].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6033 – 17 maja 1922[46]
- Krzyż Niepodległości – 20 stycznia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[47][48][49][50]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1936 „za zasługi w służbie wojskowej”[51][52]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[53] (po raz pierwszy i drugi „za udział w b. POW”[54], po raz czwarty „za udział w b. Legionach Polskich”[55])
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” [56][57]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zobacz też
edytujUwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 23.
- ↑ a b c d e f Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Korkozowicz Jan Marek (Mieczysław), ps. „Mieczysław Radek”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ a b c Drozdowski 2017 ↓, s. 56.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 14 z 30 grudnia 1918, poz. 419.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 2 z 12 stycznia 1919, poz. 55.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 63 z 7 czerwca 1919, poz. 2010.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 5 z 15 stycznia 1920 roku, pkt 11.
- ↑ Jarno 2003 ↓, s. 39, 43, 139.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 79 z 28 sierpnia 1920 roku, pkt 952.
- ↑ Jarno 2003 ↓, s. 202.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 31, 701.
- ↑ Korkozowicz Mieczysław ps. Radek. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.108-11679 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 33.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 403.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 346.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922, s. 548.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 230, 1505.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 214.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925, s. 270.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 115 z 30 października 1925, s. 621.
- ↑ Sprawozdanie z akcji 36 pp w dniach 12–14 V 26. [w:] Komisja Likwidacyjna Generała Lucjana Żeligowskiego, sygn. 701/4/8, s. 124–128 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1926-05-20. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 117.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 167.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 295.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 118.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 355.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 206.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 9.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 6.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 20, 589.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 7.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 7.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1932, s. 467.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 9, w marcu 1939 zajmował 10. lokatę.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 531.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 54, 302.
- ↑ a b Głowacki 1986 ↓, s. 54.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 173, 346.
- ↑ Bieliński 2017 ↓, s. 91.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 197.
- ↑ Piotr Matusak, Plany odtworzenia WP przez ruch oporu poza granicami ziem polskich w latach 1939–1945, s. 316. Andrzej Przewoźnik, Polacy w Królestwie Węgier 1939–1945, ISBN 963-86671-4-1, s. 316.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 346.
- ↑ a b Jan Korkozowicz. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923, s. 17.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19 marca 1931, s. 64.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1936, s. 17.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 8 lipca 1922, s. 483.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 664.
- ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 634. 1928-11-10. [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 404.
Bibliografia
edytuj- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2022-11-03].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1935.
- Piotr Bieliński: 19 Dywizja Piechoty. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2017, seria: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7945-611-6.
- Krzysztof Drozdowski: 15 Wielkopolska Dywizja Piechoty. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2017, seria: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7945-607-9.
- Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
- Witold Jarno: Okręg Generalny Nr III Kielce w latach 1918-1921. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2003. ISBN 83-88679-31-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.