Jan Konarski (1447–1525)
Jan Konarski herbu Abdank (ur. 1447 w Konarach w Wielkopolsce, zm. 3 kwietnia 1525 w Krakowie) – biskup krakowski od 21 lipca 1503, archidiakon krakowskiej kapituły katedralnej i kantor sandomierski w 1516 roku[1].
| ||
| Data i miejsce urodzenia |
1447 | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 kwietnia 1525 | |
| Miejsce pochówku |
bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie | |
| Biskup krakowski | ||
| Okres sprawowania |
1503–1524 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
1492 | |
| Nominacja biskupia |
21 lipca 1503 | |
| Sakra biskupia |
1 października 1503 | |
| Data konsekracji |
1 października 1503 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Życiorys
edytujStudiował na Akademii Krakowskiej. Bezgranicznie oddany rodzinie Jagiellonów, dworzanin Kazimierza Jagiellończyka, zarządca dóbr biskupich i marszałek dworu bpa. krakowskiego Fryderyka Jagiellończyka, doradca króla Aleksandra Jagiellończyka.
Od 1494 kanonikiem krakowskim, od 1496 proboszczem kolegiaty św. Michała na Wawelu. Był sygnatariuszem unii piotrkowsko-mielnickiej 1501 roku[3]. Podpisał konstytucję Nihil novi na sejmie w Radomiu w 1505 roku[4]. Podpisał dyplom elekcji Zygmunta I Starego na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego[5] na sejmie w Piotrkowie 8 grudnia 1506[6]. Był wielkim orędownikiem kultu Matki Bożej w diecezji krakowskiej zaprowadził święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, co ogłosił na zwołanym w 1510 synodzie diecezjalnym.
Był posłem Zygmunta I Starego na sejmik województwa krakowskiego w Proszowicach[7].
Zainicjował odnowę liturgiczną diecezji wydając nowe mszały i brewiarze. Zorganizował dokształcanie kleru, zreformował szkolnictwo parafialne. W dobrach biskupich wyremontował zamek w Bodzentynie. W rodzinnych Konarach wybudował kościół i hojnie go wyposażył. W dobrach należących do zamku Lipowiec nakazał wykopać stawy i rozwinął gospodarkę rybną, która dawała duże dochody biskupstwu krakowskiemu. W 1519 kupił od Krystyna Koziegłowskiego okręg Koziegłowy i przyłączył do dóbr książęcych w ramach księstwa siewierskiego.
Był mecenasem kultury, na swoim dworze zatrudnił Michała Lancza z Kitzingen, u którego zamówił zachowany do dziś a przechowywany w Muzeum Narodowym w Krakowie ołtarz tryptykowy do kaplicy grobowej w katedrze wawelskiej „Zaśnięcie N.M.Panny”. Jego fundacji były teżː Tryptyk bodzentyński z ok. 1508 oraz Tryptyk kobyliński z 1518 roku[8].
Schorowany (cierpiał na podagrę) w wieku 77 lat zrezygnował z rządów i oddał rządy w Krakowie biskupowi poznańskiemu Piotrowi Tomickiemu jako koadiutorowi za zgodą papieską. Ustalono wówczas, że po śmierci biskupa Konarskiego bp. Tomicki ma prawo objąć biskupstwo krakowskie, ale musi zrezygnować z poznańskiego.
Bibliografia
edytuj- Ks. Bolesław Przybyszewski, „Krótki zarys dziejów diecezji krakowskiej”, t. II, Kraków 1993r
- Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Kraków 2000
- Jan Konarski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-09-24] (ang.).
Przypisy
edytuj- ↑ Statuta capitularia ecclesiae cathedralis Cracoviensis, Ed. I. Polkowski, Kraków, 1884 s. 127.
- ↑ Antoni Gąsiorowski, Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Warszawa-Poznań 1981, s. 75.
- ↑ Akta unji Polski z Litwą, 1385–1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 138.
- ↑ Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.
- ↑ Ludwik Finkel, Elekcya Zygmunta I. Sprawy dynastyi Jagiellońskiej i Unii Polsko-Litewskiej, Kraków 1910, s. 215.
- ↑ Corpus iuris Polonici. Sectionis 1, Privilegia, statuta, constitutiones, edicta, decreta, mandata regnum Polniae spectantia comprehendentis. Vol. 3, Annos 1506–1522 continentis, Kraków 1906, s. 10–11.
- ↑ Andrzej Wyczański, Posłowie Zygmunta I na sejmiki, w: Władza i społeczeństwo XVI i XVII w., Warszawa 1989, s. 195.
- ↑ Bartłomiej Bartelmus: Historia Parafii p.w. Św. Stanisława BM w Kobylinie. parafiakobylin.kobylin.vot.pl. [dostęp 2020-08-12]. (pol.).