Jan Karol Czartoryski

Jan Karol Czartoryski (ur. ok. 1626 roku – zm. 24 stycznia 1680 roku[1]) – marszałek sejmu nadzwyczajnego w Warszawie w 1668 roku[2], podkomorzy krakowski, starosta krzemieniecki, wielicki, śniatyński, lanckoroński, puński, marcinkowski[3].

Jan Karol Czartoryski
Herb
Pogoń Litewska
Rodzina

Czartoryscy herbu Pogoń Litewska

Data urodzenia

1626

Data śmierci

24 stycznia 1680

Ojciec

Mikołaj Jerzy Czartoryski

Matka

Izabela Korecka

Żona

Anna Zebrzydowska
Magdalena Konopacka

Dzieci

Mikołaj Kazimierz
Samuel Jan
Antoni Dominik
Józef

Życiorys

edytuj

Był trzecim synem Mikołaja wojewody wołyńskiego i księżniczki Izabelli Koreckiej. Był właścicielem wielu starostw: śniatyńskiego, lanckorońskiego (1676-1694), markowskiego, puńskiego, bochneńskiego i wielickiego. W roku 1656 został starostą żywieckim i wtedy czynnie brał udział w powstaniu przeciwko Szwedom. Już wtedy był żonaty z Anną Zebrzydowską, starszą córką Michała miecznika koronnego.

Poseł sejmiku proszowickiego na sejm 1655, 1662, 1665, 1666 (II), 1667, na sejm nadzwyczajny 1668 roku i sejm abdykacyjny 1668 roku[4]. 24 stycznia 1668 został obrany marszałkiem sejmu, chociaż król był za łużyckim podkomorzym drohickim, i był nim do 7 marca 1668.

Na sejmie abdykacyjnym jako poseł województwa krakowskiego 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy[5]. Poseł na sejm konwokacyjny 1668 roku z województwa krakowskiego[6]. 1669 roku był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z województwa krakowskiego[7]. Poseł na sejm nadzwyczajny 1670 roku z województwa krakowskiego[8]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na sejmie konwokacyjnym[9]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa krakowskiego w 1674 roku[10]. Poseł sejmiku proszowickiego województwa krakowskiego na sejm koronacyjny 1676 roku[3].

W 3 marca 1668 umarła mu żona. W maju ożenił się po raz drugi z wdową po hetmanie Gosiewskim, Magdaleną Konopacką, kasztelanką elbląską. Z pierwszą żoną miał córkę Teklę wydana za Jerzego Krasickiego stolnika przemyskiego oraz trzech synów Kazimierza Mikołaja, Samuela Jana i Michała. Z drugą miał Helenę Konstancję Deodatę i synów Antoniego Dominika starostę lanckorońskiego i Józefa

Przypisy

edytuj
  1. Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 75.
  2. Władysław Konopczyński, Chronologia sejmów polskich 1493–1793, Kraków 1948, s. 155.
  3. a b Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 245.
  4. Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 340.
  5. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
  6. Diariusz sejmu konwokacyjnego 1668 roku. Opracował Kazimierz Przyboś, Kraków 2009, s. 72.
  7. Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, s. A3, mylnie podpisany jako Jerzy Karol
  8. Kazimierz Przyboś, Sejm nadzwyczajny w Warszawie 5 marca - 19 kwietnia 1670 roku, w: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne, Z. 130 (2003), s. 114.
  9. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.
  10. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 148.