Jan Jarosz
Jan Jarosz (ur. 5 marca 1877 w Kalwarii Zebrzydowskiej, zm. 12 maja 1944 w Krakowie) – polski uczony, paleontolog.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 marca 1877 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 maja 1944 |
| Profesor nauk paleontologicznych | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Rudolfa i Marii z Klemensiewiczów. Był młodszym bratem Rajmunda, prezydenta Drohobycza, właściciela uzdrowisk Truskawiec i Horyniec-Zdrój. Studiował na wydziale filozoficznym i lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Profesor gimnazjalny w Krakowie i Kołomyi. W latach 1909–1912 pierwszy dyrektor polskiego gimnazjum w Orłowej na Śląsku Cieszyńskim. Pracował również jako dyrektor gimnazjów w Zakopanem[1] i Drohobyczu. Od 1919 wizytator szkół średnich w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, a następnie pierwszy kurator Okręgu Szkolnego Łódzkiego. W 1925 ponownie w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na stanowisku naczelnika wydziału.
W 1925 habilitował się w zakresie paleontologii na Wydziale Górniczym Akademii Górniczej w Krakowie (obecna Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie), gdzie w 1926 mianowany został profesorem zwyczajnym. Na tejże uczelni zorganizował zakład paleontologii. Jego zainteresowania naukowe koncentrowały się wokół fauny dewonu i dolnego karbonu (wapienia węglowego). Prowadził badania paleozoicznego garbu Dębnika k. Krzeszowic na zachód od Krakowa[2].
W 1929 traci wzrok, dzięki doskonałej pamięci wykłada jeszcze przez pewien czas na AGH.
W czasie II wojny światowej przebywał w Krakowie pod opieką żony i córki. Jego syn Janusz był jednym z „Cichociemnych”, ps. „Szermierz”.
Zmarł 12 maja 1944 w Krakowie. Nieliczne grono znajomych odprowadziło profesora na cmentarz Rakowicki (kwatera XXXVIII-płd-18)[3]. Na klepsydrze nie wolno było podać, że to profesor Akademii Górniczej[4].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (7 listopada 1925)[5]
Przypisy
edytuj- ↑ Historia Liceum Ogólnokształcącego im. Oswalda Balzera w Zakopanem
- ↑ Krótka biografia na stronie AGH
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2023-03-22].
- ↑ Franciszek Bieda, Jan Jarosz, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom XI, wyd. 1964–1965, s. 7–8.
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1082 „za zasługi, położone przy organizacji szkolnictwa”.
Bibliografia
edytuj- Franciszek Bieda: Jan Jarosz 1877–1944, Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, rok XIX 1949, s. 55–61.
- Drzewo genealogiczne rodziny Jaroszów z adnotacją: „Zestawiła: Maria Relingerowa, Obrysował: Jan Jarosz, Kraków-Lwów, Luty 1944”, dokument niepublikowany
Linki zewnętrzne
edytuj- Dzieła Jana Jarosza w bibliotece Polona