Jan II z Avesnes
Jan II z Avesnes (ur. ok. 1248[1][2], zm. 22 sierpnia[3][1][4] lub we wrześniu 1304[5][2]) – hrabia Hainaut jako Jan I od 1280 oraz hrabia Holandii i Zelandii jako Jan II od 1299, pochodzący z dynastii z Avesnes.
| |
| |
| hrabia Hainaut (jako Jan I) | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| hrabia Holandii i Zelandii (jako Jan II) | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
ok. 1248 |
| Data śmierci |
22 sierpnia lub we wrześniu 1304 |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka |
Adelajda z Holandii |
| Żona |
Filipina z Luksemburga |
| Dzieci |
Jan, Henryk, Szymon, Małgorzata, Alicja, Izabella, Joanna, Wilhelm, Jan, Maria, Matylda |
Życiorys
edytujJan II był najstarszym synem Jana I z Avesnes, zmarłego w 1251 syna hrabiny Flandrii i Hainaut Małgorzaty oraz Adelajdy holenderskiej, córki hrabiego Holandii i Zelandii Florisa IV[3][1][4].
Już w latach 70. XIII w. sprawował faktyczne rządy w części domeny swej babki, Małgorzaty, obejmującej hrabstwo Hainaut. Pozostawał jednak w konflikcie z bratem przyrodnim swego ojca, Gwidonem z Dampierre, który zgłaszał roszczenia do tego kraju. Małgorzata zmarła w 1280 i wkrótce potem Jan został uznany za hrabiego Hainaut[1][2]. Konflikt z Gwidonem, który został hrabią Flandrii, trwał nadal – w sporze pomiędzy królem Francji Filipem IV Pięknym i Gwidonem Jan wspierał aktywnie francuskiego władcę[3][1].
W 1276 i 1281 otrzymał od cesarza Rudolfa I Habsburga obietnicę nadania hrabstw Holandii i Zelandii w przypadku bezpotomnej śmierci hrabiego Florisa V. Tę perspektywę odsunęło jednak urodzenie się syna Florisa, Jana I[3]. Gdy jednak w 1296 Floris został zamordowany, a jego syn był nieobecny, Jan z Avesnes został wezwany do objęcia rządów regencyjnych. Nawet po powrocie Jana I z Anglii nadal aktywnie uczestniczył w sprawach holenderskich, m.in. ścigając morderców jego ojca i zmuszając do podporządkowania się mieszkańców Fryzji Zachodniej. W 1299 Jan I powierzył mu ponownie regencję. Kilka tygodni później młody hrabia zmarł i Jan z Avesnes (mimo podejrzeń o otrucie Jana I)[1] został uznany przez stany za nowego hrabiego Holandii[3][1]. W 1300 sukcesję Jana w Holandii potwierdził początkowo niechętny temu rozwiązaniu król Albrecht I Habsburg[3][1]. Opór stawiła szlachta z Zelandii, która zwróciła się o pomoc do Gwidona z Dampierre[3].
Najstarszy syn Jana (także Jan) zginął w 1302 w bitwie pod Courtrai[1][6][7][2], przez co następcą Jana został młodszy syn Wilhelm, który w ostatnich latach życia ojca przejął jego obowiązki[6][7]. Gwidon zaatakował posiadłości Jana i zdobył większość Zelandii i część Holandii[3][1]. Wilhelm mimo początkowych porażek zdołał powstrzymać agresora, a następnie połączył się z flotą francuską, która odniosła nad Gwidonem decydujące zwycięstwo w 10 sierpnia 1304 w bitwie pod Zierikzee[3][1][6][7] – flota flandryjska została rozgromiona, a Gwidon wzięty do niewoli[1]. Dzięki temu Jan odzyskał utracone wcześniej posiadłości, zmarł jednak wkrótce potem[3][1], a trony hrabiowskie odziedziczył Wilhelm[3]. Jan został pochowany w Valenciennes[3][1].
Rodzina
edytujŻoną Jana była od 1270[1][2] Filipina (zm. 1311), córka hrabiego Luksemburga Henryka V. Ich dziećmi byli:
- Jan (ur. ok. 1275, zm. 1302),
- Henryk (zm. 1303), kanonik w Cambrai,
- Małgorzata (zm. 1342), żona hrabiego Artois Roberta II,
- Alicja (zm. 1317), żona Rogera Bigod, lorda Norfolk,
- Izabella (zm. 1305), żona Raula II z Clermont, wicehrabiego Chateaudun,
- Joanna (zm. po 1303),
- Wilhelm Dobry (ur. ok. 1285, zm. 1337), hrabia Hainaut, Holandii i Zelandii,
- Jan (ur. 1288, zm. 1356), hrabia Soissons,
- Maria (zm. 1354), żona Ludwika z Clermont, księcia Bourbon,
- Matylda[4][2],
- Szymon (zm. po 1303) (?)[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o J.M. Blok: Jan II. W: Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek. T. 6. Leiden: A. W. Sijthoff's Uitgevers-Maatschappij N.V., 1924, kol. 850–853. (niderl.).
- ↑ a b c d e f Johann II. von Avesnes. [w:] Genealogie Mittelalter: Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer: Materialsammlung [on-line]. [dostęp 2019-08-22]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Theodor Wenzelburger: Johann II von Avennes. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 14. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1881, s. 221–222. (niem.).
- ↑ a b c d Johann I. (II) Graf v.Hennegau und Holland. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2019-08-22]. (niem.).
- ↑ Alphonse Wauters: Jean d'Avesnes. W: Biographie nationale. T. 10. Bruxelles: 1888–1889, kol. 292–304. (fr.).
- ↑ a b c Pieter Lodewijk Muller: Wilhelm. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 43. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1898, s. 83–86. (niem.).
- ↑ a b c R.R. Post: Willem III. W: Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek. T. 10. Leiden: A. W. Sijthoff's Uitgevers-Maatschappij N.V., 1937, kol. 1212–1213. (niderl.).