Jan Gaston Zakrzewski
Jan Gaston Tadeusz Zakrzewski herbu Pomian (ur. 27 października 1911 w Krakowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – polski inżynier mechanik, podporucznik artylerii rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
 podporucznik artylerii rezerwy
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
5 dywizjon artylerii ciężkiej, |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys
edytujUrodził się w krakowskiej inteligenckiej rodzinie Tadeusza, znanego adwokata, i Jadwigi z Baranieckich. Jego dziadek Wincenty był profesorem UJ oraz rektorem w latach 1890–1891. Dziadek od strony matki, Marian Baraniecki, był profesorem nauk matematycznych na tym samym uniwersytecie, a brat Witold - profesorem prawa.
Zakrzewski uczęszczał do szkoły w Krakowie. Ukończył VIII Gimnazjum w Krakowie. W latach 1930–31 był słuchaczem Wołyńskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii. Po ukończeniu studiów uzyskał tytuł inżyniera mechanika, a po odbyciu ćwiczeń rezerwy, stopień podporucznika artylerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933. Był przydzielony do 5 dywizjonu artylerii ciężkiej, później do 5 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej, w którym odbywał ćwiczenia rezerwy pełniąc funkcję dowódcy plutonu. Pracował jako konstruktor silników lotniczych w Polskich Zakładach Lotniczych – Wytwórnia Płatowców nr 1.
W sierpniu 1939 został zmobilizowany do 1 pułku artylerii przeciwlotniczej. W czasie kampanii wrześniowej – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[2]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1223[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[3][4][5]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[6][7][8].
Życie prywatne
edytujW lipcu 1936 zawarł związek małżeński z Anną Marią de Pourbaix, córką ziemianina Kamila de Pourbaix, 2 września 1939 urodził mu się syn Jan, przyszły profesor Politechniki Śląskiej.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 624.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 235 [dostęp 2024-10-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
Bibliografia
edytuj- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Lista zamordowanych w Katyniu, Miednoje, Charkowie. katedrapolowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Lista zamordowanych w Katyniu, awansowanych pośmiertnie w 2007 roku nr 7916. wojsko-polskie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-10)].
- Genealogia