Jan Dembowski (biskup kamieniecki)

polski duchowny katolicki, biskup kamieniecki

Jan Józef Dembowski herbu Jelita[2](ur. 14 grudnia 1729 w Warszawie[3], zm. 13 września 1809) – polski duchowny katolicki, biskup kamieniecki.

Jan Józef Dembowski
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1729
Warszawa

Data śmierci

13 września 1809

Miejsce pochówku

Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim

Biskup kamieniecki
Okres sprawowania

1795–1809

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Nominacja biskupia

11 września 1775

Sakra biskupia

5 listopada 1775[1]

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

5 listopada 1775

Konsekrator

Antoni Kazimierz Ostrowski

Współkonsekratorzy

Jan Józef Dembowski
Ignacy Augustyn Kozierowski

Życiorys

edytuj

Syn Antoniego Sebastiana Dembowskiego, starosty tymbarskiego, płockiego i będzińskiego (1724-1735), regenta kancelarii koronnej, referendarza świeckiego koronnego, a w końcu biskupa płockiego i kujawskiego. Był człowiekiem świeckim, starostą będzińskim przez 40 lat (1735-1775)[4] i szambelanem króla Stanisława Augusta w 1765 roku[5]. Przyjął święcenia kapłańskie po śmierci żony Józefy z Potulickich. We wrześniu 1775 został mianowany biskupem koadiutorem Adam Stanisława Krasińskiego w Kamieńcu Podolskim, ze stolicą tytularną Drasus. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[6]. Krasiński, będący już w podeszłym wieku (ponad 80 lat) zrezygnował z urzędu biskupa w 1795, ale władze rosyjskie blokowały objęcie diecezji przez Dembowskiego; nastąpiło to dopiero w 1798. Wkrótce Dembowski został usunięty z terenu diecezji. Tytuł biskupi nosił do końca życia; po jego śmierci przez kilka lat biskupstwo pozostawało nieobsadzone. Pochowany w katedrze w Kamieńcu Podolskim[7].

W 1779 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[8].

Przypisy

edytuj
  1. Krzysztof R. Prokop, Wiadomości do biografii biskupów oraz opatów i ksień z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729-1795), w: Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, t. 86, 2006, s. 299.
  2. Herbarz polski, t. IV, Warszawa 1901, s. 237-248.
  3. dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego
  4. "Będzin 1358-2008", tom II "Od pradziejów do rozbiorów", Będzin 2008, s. 169-170
  5. Antoni Magier, Estetyka miasta stołecznego Warszawy, 1963, s. 434.
  6. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 308.
  7. Krzysztof Rafał Prokop, Nekropolie biskupie w nowożytnej Rzeczypospolitej (XVI–XVIII w.), Kraków-Warszawa 2020, s. 132.
  8. Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 186.

Bibliografia

edytuj
  • Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965 - 1999, ISBN 83-211-1311-7, Warszawa 2000.
  • Praca zbiorowa, "Będzin 1358-2008", tom II "Od pradziejów do rozbiorów", Będzin 2008.