Jan Chrapek
Jan Chrapek (ur. 18 lipca 1948 w Józefinie, zm. 18 października 2001 w Starych Sieklukach) – polski duchowny rzymskokatolicki, michalita, doktor nauk teologicznych, przełożony generalny zgromadzenia michalitów w latach 1986–1992, biskup pomocniczy drohiczyński w latach 1992–1994, biskup pomocniczy toruński w latach 1994–1999, biskup diecezjalny radomski w latach 1999–2001.
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 lipca 1948 | |
| Data i miejsce śmierci |
18 października 2001 | |
| Miejsce pochówku | ||
| Biskup diecezjalny radomski | ||
| Okres sprawowania |
1999–2001 | |
| Biskup pomocniczy toruński | ||
| Okres sprawowania |
1994–1999 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Inkardynacja | ||
| Śluby zakonne |
26 sierpnia 1969 | |
| Prezbiterat |
3 maja 1975 | |
| Nominacja biskupia |
25 marca 1992 | |
| Sakra biskupia |
6 czerwca 1992 | |
| Data konsekracji |
6 czerwca 1992 |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Konsekrator | |
| Współkonsekratorzy |
Życiorys
edytujUrodził się 18 lipca 1948 w Józefinie (obecnie Skolankowska Wola[1]) w rodzinie Józefa i Genowefy z domu Borecka[2]. Miał czworo rodzeństwa[3], siostry Barbara i Agnieszka wstąpiły do Zgromadzenia Sióstr św. Michała Archanioła (michalitki)[4], a brat Marek został podsekretarzem stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi[5].
W 1963 rozpoczął nowicjat w Zgromadzeniu św. Michała Archanioła (michalici), w 1965 złożył pierwsze śluby zakonne. Kształcił się w niższym seminarium duchownym michalitów w Miejscu Piastowym, a egzamin dojrzałości zdał w 1967 w Liceum Ogólnokształcącym w Krośnie[6]. Śluby wieczyste złożył 26 sierpnia 1969[7] na ręce generała zakonu Władysława Moraza[6]. W latach 1967–1969 pracował jako wychowawca w Zakładzie Specjalnej Troski dla Chłopców w Strudze k. Warszawy[6]. Jednocześnie studiował zaocznie w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i uczestniczył w kursach reżyserii filmowej prowadzonych na Uniwersytecie Warszawskim[2][8].
W latach 1969–1975 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Michalitów w Krakowie. Od 1971 poszerzał wykształcenie w zakresie socjologii religii i zagadnień pastoralnych, studiując na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie. Święceń prezbiteratu udzielił mu 3 maja 1975 w Domu Macierzystym Zgromadzenia św. Michała Archanioła w Miejscu Piastowym biskup diecezjalny przemyski Ignacy Tokarczuk. W latach 1975–1979 kontynuował studia w Instytucie Teologii Pastoralnej Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Tamże w 1976 uzyskał magisterium-licencjat z teologii pastoralnej, a w 1979 na podstawie dysertacji Uwarunkowania recepcji programów telewizyjnych przez młodzież otrzymał doktorat. W latach 1980–1981 przebywał na studiach w Louvain, gdzie przygotowywał rozprawę habilitacyjną Technologie komunikowania a kultura, a od 1983 do 1984 przebywał w celach naukowych w Międzynarodowym Instytucie Badań nad Kulturą i Komunikowaniem w Londynie[6].
W latach 1982–1983 zajmował stanowisko rektora Papieskiego Sanktuarium Maryjnego w Castel Sant′Elia koło Rzymu. W latach 1984–1986 pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika „Powściągliwość i Praca”. Prowadził duszpasterstwo inteligencji przy kościele Matki Bożej Królowej Aniołów w Warszawie. Organizował Bieszczadzkie Koncerty Muzyki Religijnej[6]. W latach 1986–1992 sprawował urząd przełożonego generalnego zgromadzenia michalitów[8]. Od 1989 do 1992 był przewodniczącym Konferencji Wyższych Przełożonych Męskich Instytutów Zakonnych i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego w Polsce[6].
W latach 1979–1980 był wychowawcą w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Michalitów w Krakowie[8]. W 1984 został wykładowcą Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, a w 1989 Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1985–1986 objął wykłady zlecone z tematyki mediów w krajach socjalistycznych na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. W Wyższym Seminarium Duchownym w Drohiczynie prowadził zajęcia z katolickiej nauki społecznej i środków masowego przekazu[6].
25 marca 1992 papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym diecezji drohiczyńskiej ze stolicą tytularną Cataquas[7]. Święcenia biskupie otrzymał 6 czerwca 1992 w katedrze Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie[7][6]. Konsekrował go arcybiskup Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce, któremu asystowali Władysław Jędruszuk, biskup diecezjalny drohiczyński, i Jan Mazur, biskup diecezjalny siedlecki[7]. Na dewizę biskupią wybrał słowa „Quis ut Deus” (Któż jak Bóg)[8]. Jako biskup pomocniczy rezydował w Sokołowie Podlaskim przy konkatedrze Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny[6]. W latach 1992–1994 był wikariuszem generalnym diecezji[6], a po śmierci biskupa Władysława Jędruszuka od 25 maja do 10 lipca 1994 sprawował urząd administratora diecezji[7]. W kurii diecezjalnej pełnił funkcje przewodniczącego diecezjalnej rady gospodarczej i referenta ds. zakonnych. Zainicjował zorganizowanie w 1994 Ekumenicznego Kongresu Rodzin w Drohiczynie, a także wybudowanie nowego gmachu drohiczyńskiego seminarium duchownego[6].
20 czerwca 1994 został przeniesiony na urząd biskupa pomocniczego diecezji toruńskiej[6].
28 czerwca 1999 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji radomskiej. Ingres odbył 21 sierpnia 1999[9]. Jako ordynariusz wspierał działalność charytatywną, m.in. otwierając stołówki i aptekę dla ubogich[10], a także duszpasterstwo młodzieży[2].
W ramach Konferencji Episkopatu Polski był wiceprzewodniczącym i przewodniczącym Komisji (Rady) ds. Środków Społecznego Przekazu[6][11] i wiceprzewodniczącym Komisji ds. Wspólnot Zakonnych i Instytutów Życia Konsekrowanego[6]. Wszedł w skład Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej. Podczas II Ogólnopolskiego Synodu Plenarnego objął funkcję przewodniczącego Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu. Przez Konferencję Episkopatu Polski został wyznaczony do zorganizowania sieci radiostacji diecezjalnych w Polsce[6]. Uczestniczył w przygotowaniach podróży apostolskich Jana Pawła II do Polski w latach 1997 i 1999[8]. Działał w Radzie Konferencji Episkopatów Europy, gdzie był odpowiedzialny za media katolickie w Europie Wschodniej[6]. W 2001 został mianowany konsultorem Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu[12].
Zginął 18 października 2001 w wypadku samochodowym w Starych Sieklukach[13]. 22 października 2001 został pochowany w katedrze radomskiej[2].
Wyróżnienia, upamiętnienie
edytujW 2002 został pośmiertnie laureatem Medalu św. Brata Alberta[14].
W 2002 rozpoczęto przyznawanie dwóch nagród jego imienia: „Ślad”[15] i „Totus Tuus medialny”[16]. W 2002 jego imię zostało nadane Wyższej Szkole Biznesu w Radomiu[17]. W 2002 zapoczątkowano konkurs o stypendium i indeks jego imienia, w którym maturzyści z biednych rodzin ubiegają się o możliwość studiowania dziennikarstwa, polityki społecznej i nauk politycznych na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Jagiellońskim[18]. Przy radomskim Caritasie został utworzony fundusz jego imienia udzielający pomocy potrzebującym[10].
Jego imię nadano placowi w Toruniu[19].
Przypisy
edytuj- ↑ Koncert i plener – w Woli Skolankowskiej pamiętają o biskupie Janie Chrapku. echodnia.eu, 2012-07-24. [dostęp 2015-03-30].
- ↑ a b c d Nota biograficzna Jana Chrapka na stronie diecezji radomskiej. diecezja.radom.pl. [dostęp 2023-11-01].
- ↑ Zmarła pani Genowefa Chrapek, mama śp. bp. Jana Chrapka. diecezjasandomierska.pl, 2021-02-25. [dostęp 2023-11-01].
- ↑ „Był bratem i przyjacielem”. Świadectwo sióstr bp. Jana Chrapka. deon.pl. [dostęp 2022-09-10].
- ↑ Marek Chrapek podsekretarzem stanu. wiadomosci.o-c.pl (arch.), 6 marca 2006. [dostęp 2018-03-02].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 22–23. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c d e Zarys dziejów diecezji drohiczyńskiej w latach 1991–2003. drohiczynska.pl (arch.). [dostęp 2016-05-14].
- ↑ a b c d e G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 48. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 53. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ a b 12. rocznica śmierci bp. Jana Chrapka. ekai.pl (arch.), 2013-10-18. [dostęp 2018-03-02].
- ↑ Kościół w Polsce w 2001 r. – kalendarium. ekai.pl (arch.), 2001-12-28. [dostęp 2018-03-02].
- ↑ Nomina di Consultori del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali. press.vatican.va, 2001-01-27. [dostęp 2015-07-04]. (wł.).
- ↑ Nota biograficzna Jana Chrapka na stronie Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”. dzielo.pl (arch.). [dostęp 2016-09-02].
- ↑ Medal Św. Brata Alberta. albert.krakow.pl (arch.). [dostęp 2024-05-27].
- ↑ Dziennikarska Nagroda „Ślad” im. bp. Jana Chrapka. ekai.pl (arch.). [dostęp 2018-03-02].
- ↑ Nagrody TOTUS. dzielo.pl (arch.). [dostęp 2016-12-25].
- ↑ Wyższa Szkoła Biznesu im. Bp. Jana Chrapka w Radomiu. wsb.com.pl (arch.). [dostęp 2016-12-25].
- ↑ Konkurs im. bpa Jana Chrapka. dzielo.pl (arch.). [dostęp 2016-09-02].
- ↑ A. Aleksandrowicz: Otwarto plac Chrapka. torun.pl, 2019-05-28. [dostęp 2021-01-22].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Jana Chrapka na stronie Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” (arch.). [dostęp 2016-09-02].
- Nota biograficzna Jana Chrapka na stronie diecezji radomskiej. [dostęp 2018-03-02].
- Jan Chrapek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-09-01] (ang.).