Jan Bienias (cichociemny)
Jan Bienias pseud. „Osterba”, „Ożoga” (ur. 6 września 1920 w Krauszowie, zm. 6 albo 7 września 1944 w Warszawie) – podporucznik piechoty, oficer Polskich Sił Zbrojnych, Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, cichociemny. Znajomość języków: angielski, niemiecki[1]. Zwykły Znak Spadochronowy nr 3074[2][3].
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 albo 7 września 1944 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1944 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujW wieku 5 lat zamieszkał z rodziną w Starym Sączu. Od 1937 uczył się w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Władysława Orkana w Starym Sączu, w 1939 zdał egzamin dojrzałości[3].
W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany, od 8 września jako ochotnik w 4 kompanii gosp. w Żurawicy. 19 stycznia 1940 przekroczył w rejonie Piwnicznej granicę z Węgrami. Od lutego 1940 we Francji, wstąpił do Wojska Polskiego we Francji. Od 1 marca do 20 czerwca w Szkole Podchorążych Piechoty w Camp de Coëtquidan, następnie od 1 września do 20 listopada 1940 w Brittany[3].
Po upadku Francji ewakuowany, od 23 czerwca 1943 w Wielkiej Brytanii, wstąpił do POlskich Sił Zbrojnych pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do 5 kompanii 2 batalionu 1 Brygady Strzelców. Od 3 lutego do 21 kwietnia 1941 w Szkole Podchorążych Piechoty w Dundee, po jej ukończeniu mianowany podchorążym. Od 21 kwietnia ponownie przydzielony do 5 kompanii 2 batalionu 1 Brygady Strzelców. Od 20 stycznia 1942 w Polskim Biurze Wojskowym w Perth. Do lipca 1942 w szkole średniej w Dunalastair, wobec braku dokumentu ponownie zdał egzamin dojrzałości, następnie ponownie przydzielony do 5 kompanii. Od 26 kwietnia na kursie kierowców pojazdów motorowych, od 17 maja 1943 na stażu w jednostkach brytyjskich[3].
Zgłosił się do służby w kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, na kursach specjalnych dla kandydatów na cichociemnych, m.in. spadochronowym, commando, walki konspiracyjnej, odprawowym (STS 43, Audley End) i in. Zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 4 sierpnia 1943 w Chicheley, przerzucony na stację wyczekiwania Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi we Włoszech[3].
Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 10/11 maja 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 27”, dowodzonej przez kpt. Władysława Krywdę, z samolotu Liberator EV-978 „R” (1586 Eskadra PAF). Start (prawdopodobnie) z lotniska Grottaglie nieopodal Brindisi, zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Nil-2” 123 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), 19 km na południowy wschód od Piotrkowa Trybunalskiego, w okolicach wsi Żerechowa Kolonia. Dzień wcześniej, tj. 9 maja w miejscu planowanego zrzutu walkę z Niemcami stoczył oddział partyzancki Stanisława Karlińskiego ps. „Burza”. W związku z tym zrzutu dokonano kilka kilometrów dalej, w okolicy wsi Ślepietnica. Razem z nim skoczyli: ppor. Kazimierz Bernaczyk-Słoński ps. „Rango”, kpt. Bohdan Kwiatkowski ps. „Lewar”, ppor. Zdzisław Straszyński ps. „Meteor”, ppor. Zygmunt Ulm ps. „Szybki” oraz kurier polityczny Delegatury Rządu na Kraj ppor. Stanisław Niedbał-Mostowin ps. „Bask”[4].
Po skoku do 10 czerwca 1944 w oddziale partyzanckim przyjmującym zrzut, następnie aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie. Po aklimatyzacji w bazie Centrali Zaopatrzenia Terenu „Start II” w Okręgu Polesie AK. Potem przydzielony do 30 Dywizji Piechoty AK, ale przydziału nie zrealizowano[3].
W Powstaniu Warszawskim jako dowódca plutonu w kompanii cichociemnego kpt. Tomasza Wierzejskiego ps. „Zgoda 2”, następnie w kompanii kpt. „Piotra” w batalionie „Czata 49” Zgrupowania „Radosław”. W trakcie ciężkich walk na Woli ranny, przebywał krótko w szpitalu polowym. Przeszedł kanałami ze Starego Miasta do Śródmieścia Północnego, skąd przedarł się dalej do Śródmieścia Południowego i dalej na Czerniaków. Od 6 września bronił szpitala św. Łazarza przy ul. Książęcej. Poległ 7 września na skarpie ulicy Książęcej, podczas ataku na szpital dwóch czołgów niemieckich. Właśnie ukończył 24 lata. Za wyróżniające się męstwo i poświęcenie w walkach Powstania Warszawskiego pośmiertnie odznaczony przez dowódcę AK Orderem Virtuti Militari[3].
Awanse
edytuj- plutonowy podchorąży – styczeń 1944
- podporucznik – ze starszeństwem od 11 maja 1944
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13328 (pośmiertnie, 2 października 1944 roku)
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie.
Życie prywatne
edytujJan Bienias był synem Franciszka i Anny z domu Szczepaniak. Wujem Jana Bieniasa był Jan Szczepaniak, legionista Józefa Piłsudskiego i kawaler orderu Virtuti Militari[5].
Miał 3 braci: Józefa (ur. 1921), Władysława, Czesława, Franciszka (ur. 1921) oraz 6 sióstr: Antoninę (ur. 1910), Annę (ur. 1913), Janinę, Zuzannę, Helenę.[3]
Upamiętnienie
edytujW lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 108 poległych cichociemnych jest Jan Bienias.
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Cichociemni - rekrutacja [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-01-18] (pol.).
- ↑ Cichociemni - nazwa, przysięga, znak [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-03-02] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Teka personalna, 1943–1973, s. 3-34 (pol.), w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0015.
- ↑ Kajetan Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Kraków: Arcana, 1994, s. 156-161, 398,, ISBN 83-86225-10-6 (pol.).
- ↑ Strona osady Krauszów. [dostęp 2013-06-16].
Bibliografia
edytuj- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo Abres, 1996, s. 24–25. ISBN 83-902499-5-2.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 295. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 221–222.