Jan Baran-Bilewski

Jan Baran-Bilewski
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1895 ; Racławówka
Data śmierci	27 stycznia 1981
	Informacje klubowe
Klub	Resovia; Pogoń Lwów
Dorobek medalowy
	Mistrzostwa Polski seniorów

Jan Baran-Bilewski
	; kpt. Jan Baran (przed 1929)
	pułkownik dyplomowany
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1895 ; Racławówka
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 1981 ; Warszawa
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; ludowe Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa,; II wojna światowa (kampania wrześniowa)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Baran-Bilewski (ur. 12 grudnia 1895 w Racławówce, zm. 27 stycznia 1981 w Warszawie) – polski lekkoatleta, średnio i długodystansowiec, pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego.

Życiorys

Od 1921 roku pełnił służbę w Centralnej Wojskowej Szkołę Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. Początkowo jego oddziałem macierzystym był 56 pułk piechoty wielkopolskiej w Krotoszynie, a od 1923 roku – 79 pułk piechoty w Słonimiu^[2]^[3]^[4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1313. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[5]. W 1928 roku pełnił służbę w 57 pułku piechoty wielkopolskiej w Poznaniu^[6]. Następnie pełnił służbę w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Poznaniu.

Od 15 czerwca do 15 września 1930 roku odbył staż w artylerii i piechocie. Od 15 października do 15 grudnia 1930 roku ukończył Kurs Próbny przy Wyższej Szkole Wojennej. 5 stycznia 1931 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza XI Kursu 1930–1932^[7]. 1 listopada 1932 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. 28 czerwca 1933 roku został przeniesiony do Wojskowego Instytutu Geograficznego w Warszawie^[8]. Na majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 4. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna^[9].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył w sztabie 41 Dywizji Piechoty na stanowisku kwatermistrza. W czasie wojny przebywał w Oflagu II C Woldenberg. W 1944 roku był organizatorem olimpiady obozowej.

Po II wojnie światowej w latach 1945–1947 zasiadał w zarządzie Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Od 1946 do 1949 roku był dyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Wychowania Fizycznego w Poznaniu, a w 1949 został szefem wyszkolenia w organizacji „Służba Polsce”. W 1953 roku został redaktorem w wydawnictwie Sport i Turystyka. Autor podręczników o tematyce lekkoatletycznej, bokserskiej i związanej z pięciobojem nowoczesnym. Zmarł 27 stycznia 1981 roku w Warszawie.

Jego młodszy brat Józef (1899–1940), kapitan artylerii Wojska Polskiego, również był znanym lekkoatletą, olimpijczykiem z Amsterdamu (1928); został zamordowany w Katyniu.

Działalność sportowa

W 1920 roku jako najlepszy zawodnik w kraju na dystansie 1500 metrów, uzyskuje nominację olimpijską na igrzyska w Antwerpii. „Biegi średnie są całkowicie pod znakiem fenomenalnego polskiego biegacza na te przestrzenie, Barana. Forma jego i styl już na początku sezonu budzą podziw. Zwłaszcza bieg 1500m, zabierający temu polskiemu rekordziście zaledwie niewiele ponad 4 minuty czasu. Jest to już czas Olimpijski. A czas swój Baran niewątpliwie jeszcze poprawi.”. Jednakże ze względu na trudną sytuację polityczną i wojenną - toczoną w tym czasie wojnę z bolszewikami, podjęto decyzję o rezygnacji z wysłania polskich sportowców do Antwerpii.

Na pierwszych w historii lekkoatletycznych mistrzostwach Polski seniorów, które odbyły się w 1920 roku we Lwowie zdobył złoto w drużynowym biegu na 3000 metrów, srebro w rywalizacji indywidualnej na tym dystansie oraz brąz w biegu na 800 metrów. Dwa wicemistrzostwa kraju – w biegach na 1500 oraz 5000 metrów – wywalczył w 1921 roku (wówczas był też mistrzem w przełajach). Kolejne medale krajowego czempionatu – srebrne – zdobywał w 1922 (bieg na 5000 metrów) i 1923 (bieg na 1500 metrów). Bronił barw narodowych w meczu międzypaństwowym przeciwko Czechosłowacji i Jugosławii w Pradze (1922) zajmując w biegu na 5000 metrów 5. miejsce ze stratą 100 metrów do zwycięzcy. Rekordy życiowe: bieg na 1500 metrów – 4:18,0 (8 sierpnia 1919, Lwów); bieg na 5000 metrów – 16:51,1 (30 września 1922, Warszawa).

Oprócz lekkoatletyki uprawiał także pięciobój nowoczesny zdobywając w tej konkurencji trzy medale mistrzostw Polski – srebrny w 1926 oraz brązowe w 1928 i 1929. Zakwalifikowany został do reprezentacji olimpijskiej w pięcioboju w 1928 roku w Amsterdamie – będąc równocześnie członkiem kierownictwa reprezentacji – jednakże odniesiona na miejscu kontuzja kolana wykluczyła do ze startu w zawodach^[10].

W 1924 i 1928 roku był członkiem kierownictwa reprezentacji na igrzyska olimpijskie. W latach 1925–1927 obowiązki służbowe łączył z funkcją prezesa Polskiego Związku Bokserskiego. W 1925 roku wydał poradnik „Boks Technika Zaprawa Przepisy” Poznań 1925 r. Wydaną przez Drukarnie Reklamową Teodora Piątkowskiego – był to pierwszy tego typu poradnik w Polsce. W 1929 otrzymał Dyplom zasługi przyznany przez Zarząd Powszechnej Wystawy Krajowej^[11].

Zmarł 27 stycznia 1981 i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 21-6-4)^[12]

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości
Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[13]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (18 stycznia 1955)^[14]

Przypisy

↑ Jan Baran-Bilewski. Regiopedia, Podkarpackie, encyklopedia regionów [online], podkarpackie.regiopedia.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 174, 546.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 352, 416, 1514.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 307, 359, 1376.
↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 60.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 71, 192.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 43, 800.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 132. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”, Warszawa 1935, s. 37.
↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 427.
↑ ArturA. Bilewski ArturA., 00000204.gif [online], buwcd.buw.uw.edu.pl, 2017 [dostęp 2017-01-02] .
↑ Sport i kultura fizyczna. „Nowy Kurjer”. Nr 232, s. 7, 8 października 1929.
↑ Miejsce pochówku. [dostęp 2018-04-07].
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 18 stycznia 1955 r. nr 0/193 - na wniosek Prezesa Centralnego Urzędu Wydawnictw, Przemysłu Graficznego i Księgarstwa.

Bibliografia

Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Zbigniew Łojewski, Tadeusz Wołejko: Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe I Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 1984.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Marian Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony – Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego – mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2004. ISBN 83-9136-63-9-1.
Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Janusz Rozum, Tadeusz Wołejko: Historia Finałów Lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920–2007. Konkurencje męskie. Szczecin–Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2008. ISBN 978-83-61233-20-6.
Ryszard Wryk: Początki Ruchu Olimpijskiego w Polsce. Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2012.

[1] Jan Baran-Bilewski. Regiopedia, Podkarpackie, encyklopedia regionów [online], podkarpackie.regiopedia.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).

[2] Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 174, 546.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923352,_416,_1514-3] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 352, 416, 1514.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924307,_359,_1376-4] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 307, 359, 1376.

[5] Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 60.

[CITEREFRocznik_Oficerski192871,_192-6] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 71, 192.

[CITEREFRocznik_Oficerski193243,_800-7] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 43, 800.

[8] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 132. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”, Warszawa 1935, s. 37.

[CITEREFRybkaStepan2003427-9] Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 427.

[10] ArturA. Bilewski ArturA., 00000204.gif [online], buwcd.buw.uw.edu.pl, 2017 [dostęp 2017-01-02] .

[11] Sport i kultura fizyczna. „Nowy Kurjer”. Nr 232, s. 7, 8 października 1929.

[12] Miejsce pochówku. [dostęp 2018-04-07].

[13] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.

[14] M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 18 stycznia 1955 r. nr 0/193 - na wniosek Prezesa Centralnego Urzędu Wydawnictw, Przemysłu Graficznego i Księgarstwa.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]