Jan Świerczyński
Jan Świerczyński herbu Ostoja (ur. 5 stycznia 1897 w Byszewach, zm. 18 stycznia 1969 w Buenos Aires) – generał brygady, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, II wojny światowej (kampanii wrześniowej, kampanii włoskiej).
 Herb Ostoja | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Ojciec |
Józef Świerczyński |
| Matka |
Helena Plichta herbu Półkozic |
| Żona |
Halina Błociszewska |
| Rodzeństwo |
Józef, Wincenty, Tomasz, Zygmunt, Tadeusz |
| Odznaczenia | |
          
| |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 stycznia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 stycznia 1969 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1917–1948 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
I Korpus Polski |
| Stanowiska |
dowódca baterii |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys
edytujJan Świerczyński urodził się w rodzinie szlacheckiej pieczętującej się herbem Ostoja[1][2], wywodzącej się ze Świerczyńska Mniejszego[3] koło Rozprzy w dawnym powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego[4]. Był synem Józefa i Heleny z Plichtów. Urodził się 5 stycznia 1897 roku w Byszewach, majątku ziemskim należącym do rodziny ze strony matki. Miał dwóch starszych braci zamordowanych w Charkowie: Józefa, pułkownika WP i Wincentego Bonawenturę, kapitana WP oraz trzech młodszych braci: Tomasza, Zygmunta i Tadeusza[5].
.jpg)
Jan Świerczyński kształcił się w VI Gimnazjum Filologicznym w Kijowie. Po zdaniu matury został powołany w 1917 roku do armii rosyjskiej i został słuchaczem Mikołajewskiej Szkoły Artylerii. Na własne żądanie został w listopadzie tego roku przeniesiony do Legii Podchorążych przy I Korpusie Polskim w Bobrujsku. W styczniu 1918 roku zgłosił się do III Korpusu Polskiego. Brał udział w walkach z bolszewikami. Dnia 30 czerwca 1918 roku został mianowany chorążym i zakończył służbę z powodu demobilizacji jednostki[5].
Jan Świerczyński w październiku 1918 roku podjął studia na Wydziale Prawnym Uniwersytetu Warszawskiego. Miesiąc później wstąpił do 5 pułku ułanów i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Walczył na froncie litewsko-białoruskim w szeregach 2 pułku artylerii polowej Legionów. Dnia l listopada 1919 roku został awansowany na podporucznika. Miesiąc później został dowódcą 7 baterii swojego pułku. Walczył z Armią Czerwoną m.in. pod Starokonstantynowem i Winnicą. Po wojnie, dnia 3 maja 1922 roku, mianowano go porucznikiem. Następnie, dnia 3 maja 1926 roku, awansował na kapitana artylerii i w listopadzie tego roku objął funkcję komendanta szkoły podoficerskiej pułku, którą pełnił do 1 czerwca 1927 roku, kiedy został dowódcą 6 baterii. W latach 1929–1932 wykładał w Centrum Wyszkolenia Artylerii oraz na kursie unifikacyjnym w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W roku 1934 został mianowany majorem artylerii (ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1934 roku). Wrócił do służby liniowej w roku 1935 i objął funkcję zastępcy dowódcy 11 dywizjonu artylerii konnej w Bydgoszczy. Następnie, w styczniu 1939, objął dowództwo II dywizjonu 19 pułku artylerii lekkiej w Mołodecznie[5].
Jan Świerczyński wziął udział w kampanii wrześniowej 1939 roku. Został przydzielony do 86 pułku piechoty i walczył w rejonie Tomaszowa Mazowieckiego i Piotrkowa Trybunalskiego. W odwrocie za Pilicę, dnia 9 września został ranny. Po kapitulacji ukrywał się w Lublinie, a następnie w Wilnie. W czerwcu 1940 został aresztowany na Łotwie i wywieziony do obozu pracy w Kraju Krasnojarskim. Po zwolnieniu, w listopadzie 1941 roku, wstąpił do Armii Polskiej i objął dowództwo dywizjonu 5 pułku artylerii lekkiej. Dnia 11 grudnia tego roku został awansowany do stopnia podpułkownika i objął dowództwo 7 pułku artylerii lekkiej. Jan Świerczyński na czele pułku wziął udział w maju 1944 roku w bitwie o Monte Cassino. Uczestniczył także w działaniach nad Adriatykiem a następnie w walkach o Ankonę. Od sierpnia do września 1944 roku walczył na Linii Gotów i od października do listopada w Apeninach. Dnia 7 września tego roku awansował do stopnia pułkownika. Dnia 30 marca 1945 roku został dowódcą artylerii dywizyjnej 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej, a w kwietniu tego roku objął dowództwo 2 pułku artylerii przeciwpancernej. W roku 1946 przybył wraz z dywizją do Wielkiej Brytanii. Zdemobilizowany, wyemigrował do Argentyny w październiku 1948 roku. Przez Naczelnego Wodza, gen. Władysława Andersa, został awansowany, dnia 11 września 1964 roku, na generała brygady[5]. Zmarł 18 stycznia 1969 w Buenos Aires i został pochowany na cmentarzu Espeleta w Quilmes[2].
Jan Świerczyński był wielokrotnie odznaczony (m.in.): Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych (sześciokrotnie), Złotym Krzyżem Zasługi (1938)[6], Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928), Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Medalem Wojska, a także Gwiazdą za Wojnę 1939–1945, Gwiazdą Italii, Medalem Obrony oraz Legią Zasługi[5].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 579.
- ↑ a b M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego
- ↑ E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, Warszawa 2000, s. 703-704.
- ↑ S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, Poznań 1926, t. A-O, s. 159-160.
- ↑ a b c d e W. Rojek, Świerczyński Jan, [w:] „Polski Słownik Biograficzny”, t. LI, Warszawa-Kraków 2016-2017, s. 337-338.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612. „za zasługi w służbie wojskowej”.
Bibliografia
edytuj- W. Rojek, Świerczyński Jan, [w:] „Polski Słownik Biograficzny”, t. LI, Warszawa-Kraków 2016-2017.
- K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII.