Jan Świdziński

Jan Świdziński
Data i miejsce urodzenia	25 maja 1923 ; Bydgoszcz
Data i miejsce śmierci	9 lutego 2014 ; Warszawa
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Epoka	sztuka współczesna, Intermedia (sztuka), sztuka kontekstualna, performance
	Odznaczenia
	Cytaty w Wikicytatach

Jan Świdziński (ur. 25 maja 1923 w Bydgoszczy, zm. 9 lutego 2014 w Warszawie) – polski artysta współczesny, artysta intermedialny, twórca sztuki kontekstualnej, performer, krytyk sztuki i filozof.

Życiorys

Podczas wojny Jan Świdziński studiował w tajnym nauczaniu architekturę na Politechnice Warszawskiej i uczęszczał na zajęcia baletowe w szkole Leona Wójcikowskiego. Po wojnie studiował na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie, gdzie obronił dyplom w 1952 roku. Początkowo zajmował się malarstwem, grafiką, architekturą i tańcem. Studiował logikę formalną i struktury językowe. Zajmował się zagadnieniem komunikacji i informacji, sztuką jako praktyką społeczną (sztuka jako działanie stymulujące nową rzeczywistość). Od 1974 uprawiał sztukę performance.

W 1976 wydał manifest „Sztuka jako sztuka kontekstualna” (Wyd. Selem Galerie S. Petri, Lund, Szwecja). Autor wydanych za granicą książek: „Art as Contextual Art” (Lund, Szwecja 1976), „Art, Society and Self-consciousness” (Calgary, Kanada 1979), „Freedom and Limitation – The Anatomy of Post-modernism” (Calgary, Kanada 1987), „Quotations on Contextual Art” (Eindhoven, Holandia 1988), „L’Art et son Contexte” (Québec, Kanada 2005). Wydane w Polsce: „Sztuka jako sztuka kontekstualna” (także po ang. Warszawa 1977). Wystawiał m.in. w: De Appel Gallery w Amsterdamie, Malmö Museum, Centro Internationale Multimedia w Salerno. Wykładał w École nationale supérieure des beaux-arts w Paryżu, Université du Québec w Montrealu, New York University w Nowym Jorku, l'École Sociologique Interrogative w Paryżu, University of Calgary w Calgary, i Vancouver University w Vancouver.

Jako artysta był uczestnikiem wielu międzynarodowych festiwali sztuki performance na całym świecie. W 1989 roku Jan Świdziński został wybrany prezesem Stowarzyszenia Sztuk Innych (SASI). W 1997 roku zorganizował międzynarodową konferencję z udziałem artystów i teoretyków w Galerii Remont Sztuka jako działanie w kontekście rzeczywistości. W 1990 zorganizował w Łucznicy Międzynarodowy Festiwal Interscop. W latach 90. organizował Międzynarodowy Festiwal Sztuki Performance „Real Time – Story Telling” w Sopocie (1991) i Lublinie (1993). Od 1999 był też kuratorem i Prezydentem Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Akcji INTERAKCJE w Piotrkowie Trybunalskim. W maju 2005 roku Jan Świdziński otrzymał Order Polonia Restituta za wkład w rozwój i promowanie kultury Polskiej w kraju i za granicą.

W 2005 roku MCSW „Elektrownia” w Radomiu zorganizowało sympozjum poświęcone koncepcji Jana Świdzińskiego i wydało jego książkę Sztuka i jej kontekst, pierwotnie wydaną po francusku przez ośrodek Le Lieu w Quebec w Kanadzie.

W 2010 roku w CSW Zamek Ujazdowski prezentowana była wystawa Jana Świdzińskiego W moim kontekście. Wybrane działania z fotografią i tekstem. W tym samym roku, w rozbudowanej wersji i uzupełniona o sympozjum teoretyczne, przedstawiona została w Galerii Labirynt w Lublinie. W 2010 roku w TVP Kultura emitowany był film Piotra Weycherta dokumentujący spotkanie Jana Świdzińskiego z Josephem Kossuthem w Rzymie (w lipcu 2008 roku), była to kontynuacja polemik Świdzińskiego z Kossuthem zapoczątkowanych w latach 70. Nowy film Piotra Weycherta Jan Świdziński. W kontekście sztuki prezentowała w ramach Warsaw Gallery Weekend w ubiegłym roku Fundacja Arton.

W 2005 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[1]. Zmarł 9 lutego 2014 i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie kwatera D rząd 1 miejsce 29^[2]

Publikacje

Jan Świdziński, „Art as Contextual Art”, Ed. Sellem, Galerie S. Petri, Archive of Experimental Art, 1976, Lund, Szwecja.
Jan Świdziński, „Sztuka jako sztuka kontekstualna”, wyd. Art Text, Galeria Remont, 1977.
Jan Świdziński, „L’Art et son Contexte”, Ed. Inter, Le Lieu, Québec, Kanada.
Jan Przyłuski – Sztuka akcji. Dziesięć zdarzeń w Polsce, 2007.
„INTER. Art Actuel”, nr 93, zatytułowany „L’art et son contexte. Le contexte et l’art”, wiosna 2006.

Przypisy

↑ Isap.sejm.gov.pl/Download?id=WMP20050610827&type=2.
↑ Wyszukiwarka cmentarna. [dostęp 2014-06-27]. (pol.).

Bibliografia

Sztuka, społeczeństwo i samoświadomość, wyd. CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-61156-21-5.
Artykuł na stronie Obiegu
www.culture.pl

Linki zewnętrzne

[1] Isap.sejm.gov.pl/Download?id=WMP20050610827&type=2.

[2] Wyszukiwarka cmentarna. [dostęp 2014-06-27]. (pol.).

[1]

[2]