Janów Podlaski (gmina)
Janów Podlaski – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie bialskim.
| gmina wiejska | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
0601052 | ||||||
| Wójt |
Karol Michałowski | ||||||
| Powierzchnia |
135 km² | ||||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
40,2 os./km² | ||||||
| Nr kierunkowy |
83 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
LBI | ||||||
Adres urzędu: ul. Bialska 6a21-505 Janów Podlaski | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||
| 52°11′45″N 23°12′38″E/52,195833 23,210556 | |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
_location_map.png)
Siedziba gminy to Janów Podlaski.
Według danych z 30 czerwca 2004[4] gminę zamieszkiwało 5560 osób.
Historia
edytujW latach 1870–1919 w powiecie konstantynowskim istniała gmina Janów, utworzona z pozbawionego praw miejskich Janowa[5] i funkcjonująca do momentu odzyskania praw miejskich po odzyskaniu przez Polskę niepodległości[6]. Jednostka ta składała się z samej osady Janów.
Gmina Janów Podlaski o zasięgu zbliżonym do dzisiejszego powstała dopiero pod okupacją hitlerowską w 1940 roku[7] w Kreishauptmannschaft Biala-Podlaska (w powiecie bialskim) z obszaru zniesionej gminy Pawłów oraz pozbawionego (po raz drugi) praw miejskich Janowa[8].
W sierpniu 1944 uchylono podział administracyjny wprowadzony przez okupanta[9], przez co Janów tymczasowo odzyskał status miasta (posiadał taki jeszcze 28 czerwca 1946); nie reaktywowano natomiast gminy Pawłów, zachowując gminę Janów Podlaski, przez co przez dwa lata funkcjonowały obok siebie dwie jednostki o nazwie Janów Podlaski – wiejska (3849 mieszk. w 1946 r.) i miejska (2450 mieszk. w 1946 r.)[10]. Późniejsze publikacje (od 1947) Janowa jako miasta już nie wymieniają[7][11] (wieś w gminie Janów Podlaski).
Jednostkę zniesiono jesienią 1954 roku w związku ze zlikwidowaniem gmin i wprowadzeniu gromad. Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[12] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[13], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[14][15].
Gromada Janów Podlaski przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[16]. 1 stycznia 1973 w powiecie bialskim reaktywowano gminę Janów Podlaski w obecnych granicach[17].
W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bialskopodlaskim.
Ochrona przyrody
edytujNa obszarze gminy znajduje się rezerwat przyrody Łęg Dębowy koło Janowa Podlaskiego chroniący łęg dębowy z licznymi drzewami pomnikowymi, rzadkimi roślinami runa [18].
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2002[19] gmina Janów Podlaski ma obszar 135 km², w tym:
- użytki rolne: 75%
- użytki leśne: 17%
Gmina stanowi 4,9% powierzchni powiatu.
Demografia
edytujDane z 30 czerwca 2004[4]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 5560 | 100 | 2786 | 50,1 | 2774 | 49,9 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
41,2 | 20,6 | 20,5 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Janów Podlaski w 2014 roku[1].
Sołectwa
edytujBłonie, Bubel-Granna, Bubel-Łukowiska, Jakówki, Janów Podlaski, Kajetanka, Klonownica Mała, Klonownica-Plac, Ostrów, Peredyło, Polinów, Nowy Pawłów, Romanów, Stare Buczyce, Stary Bubel, Stary Pawłów, Werchliś, Woroblin[2]
Miejscowości bez statusu sołectwa: Błonie (kolonia), Kajetanka (kolonia), Nowinki, Piaski, Pieczyska, Wygoda
Sąsiednie gminy
edytujBiała Podlaska, Konstantynów, Leśna Podlaska, gmina Rokitno. Gmina sąsiaduje z Białorusią.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Gmina Janów Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Strona gminy, sołectwa
- ↑ Urząd Statystyczny w Lublinie
- ↑ a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Postanowienie z 12 (24)grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 461)
- ↑ M.P. z 1919 r. Nr 234, poz. 0
- ↑ a b Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
- ↑ Dz.U. z 1944 r. Nr 2, poz. 8
- ↑ GUS (1947). Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: GUS
- ↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
- ↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
- ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
- ↑ Uchwała Nr XXI/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie lubelskim
- ↑ Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubelskiego, RDOŚ Lublin stan na 4 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-02].
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).