Jama (skr. यम, yama) – hinduistyczny bóg śmierci i zmarłych, w mitologii wedyjskiej władca zaświatów[1], Pan Dharmy, strażnik kierunku (lokapala) południowego.

Tybetańskie przedstawienie Jamy.

Można znaleźć wzmiankę o Jamie w kanonie palijskim, dzięki czemu wszedł do buddyzmu, mitologii chińskiej, tybetańskiej, koreańskiej i japońskiej.

Znaczenie

edytuj

Bóg Jama bywa przedstawiany też jako :

Postaci powiązane

edytuj
  • siostra: Jami
  • posłańcy: sowa i gołąb[3], dwa psy, Śmierć

Recepcja w literaturze hinduistycznej

edytuj
  • Rygweda zawiera 4 hymny kierowane bezpośrednio do Jamy[4].
  • Według mitu wedyjskiego Jama był najstarszym synem Wiwaswata, słońca i pierwszym śmiertelnikiem, który narodził się na ziemi i osiągnął świat niebiański (w późniejszym hinduizmie jednak twierdzono, iż tym człowiekiem był Manu). Wiwaswat mianował Jamę królem zmarłych. W religii nie odgrywa większej roli, ma natomiast duże znaczenie mitologiczne.
  • Jama bywa identyfikowany z czasem[5].

Recepcja w innych religiach

edytuj

Jama indyjski porównywany jest z irańskim Jimą (Dżemszydem) i buddyjskim Yánluówángiem (Jamą).

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Bogusław J. Koc. Wedyjska mitologia zaświatów. „Przegląd Religioznawczy”. 1992, nr 1(163). s. 22. 
  2. Rygweda. W: Herbert Ellinger: Hinduizm. Gezegorz Sowiński (tł.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1997, s. 47, seria: Krótko i węzłowato. ISBN 83-7006-407-8.
  3. Bogusław J. Koc. Wedyjska mitologia zaświatów. „Przegląd Religioznawczy”. 1992, nr 1(163), s. 24, 1992. 
  4. Bogusław J. Koc. Wedyjska mitologia zaświatów. „Przegląd Religioznawczy”. 1992, nr 1(163). s. 21. 
  5. Tadeusz Herrmann, Joanna Jurewicz, Bogusław Jan Koc, Andrzej Ługowski: Mały słownik klasycznej myśli indyjskiej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 1992, s. 66. ISBN 83-900523-2-6.