Jam z niebios zszedł
Jam z niebios zszedł (niem. Vom Himmel hoch) – niemiecka kolęda, której tekst ułożył Marcin Luter w 1534 roku. Muzykę do niej dorabiało wielu niemieckich kompozytorów protestanckich. Pierwszym był Valentin Schumann w 1539, ale dziś śpiewana jest przede wszystkim według irkiestracji, którą ułożył Adam Gumpelzheimer (1559-1625) na początku XVII wieku. Na temat „Vom Himmel hoch...” stworzył Johann Sebastian Bach wiele opracowań chorałowych (Choralbearbeitungen). W Katalogu Schmiedera są wpisane jako BWV 606, BWV 700, BWV 701, BWV 738, BWV 738a, BWV 769, BWV Anh. 63, BWV Anh. 64 i BWV Anh. 65. Na Śląsku Cieszyńskim kolęda śpiewana była w tłumaczeniu, rozpoczynającym się od słów Z nieba idę wysokiego, posłuchajcie głosu mego...
Tekst Marcina Lutra z 1534 roku
edytuj- 1. Vom Himmel hoch, da komm' ich her.
- Ich bring' euch gute neue Mär,
- Der guten Mär bring' ich so viel,
- Davon ich sing'n und sagen will.
- 2. Euch ist ein Kindlein heut' gebor'n
- Von einer Jungfrau auserkor'n,
- Ein Kindelein, so zart und fein,
- Das soll eur' Freud' und Wonne sein.
- 3. Es ist der Herr Christ, unser Gott,
- Der will euch führ'n aus aller Not,
- Er will eu'r Heiland selber sein,
- Von allen Sünden machen rein.
- 4. Er bringt euch alle Seligkeit,
- Die Gott der Vater hat bereit,
- Daß ihr mit uns im Himmelreich
- Sollt leben nun und ewiglich.
- 5. So merket nun das Zeichen recht,
- Die Krippe, Windelein so schlecht,
- Da findet ihr das Kind gelegt,
- Das alle Welt erhält und trägt.
- 6. Des laßt uns alle frölich sein
- Und mit den Hirten gehn hinein,
- Zu sehn, was Gott uns hat beschert,
- Mit seinem lieben Sohn verehrt.
- 7. Merk auf, mein Herz, und sieh dorthin!
- Was liegt dort in dem Krippelein?
- Wer ist das schöne Kindelein?
- Es ist das liebe Jesulein.
- 8. Bis willekomm, du edler Gast!
- Den Sünder nicht verschmähet hast
- Und kommst ins Elend her zu mir,
- Wie soll ich immer danken dir?
- 9. Ach, Herr, du Schöpfer aller Ding',
- Wie bist du worden so gering,
- Daß du da liegst auf dürrem Gras,
- Davon ein Rind und Esel asz!
- 10. Und wär' die Welt vielmal so weit,
- Von Edelstein und Gold bereit't,
- So wär' sie doch dir viel zu klein,
- Zu sein ein enges Wiegelein.
- 11. Der Sammet und die Seide dein,
- Das ist grob Heu und Windelein,
- Darauf du König groß und reich
- Herprangst, als wär's dein Himmelreich.
- 12. Das hat also gefallen dir,
- Die Wahrheit anzuzeigen mir:
- Wie aller Welt Macht, Ehr' und Gut
- Vor dir nichts gilt, nichts hilft noch tut.
- 13. Ach, mein herzliebes Jesulein,
- Mach dir ein rein, sanft Bettelein,
- Zu ruhen in mein's Herzens Schrein,
- Das ich nimmer vergeße dein!
- 14. Davon ich allzeit fröhlich sei,
- Zu springen, singen immer frei
- Das rechte Susaninne schon,
- Mit Herzenslust den süßen Ton.
- 15. Lob, Ehr' sei Gott im Höchsten Thron,
- Der uns schenkt seinen ein'gen Sohn!
- Des freuen sich der Engel Schar
- Und singen uns solch neues Jahr.
Dodana wstępna zwrotka Valentina Trillera z 1555 roku
edytuj- Es kam ein Engel hell und klar
- von Gott aufs Feld zur Hirtenschar;
- der war gar sehr von Herzen froh
- und sprach zu ihnen fröhlich so:
Polskie tłumaczenie dokonane przez księdza Edwarda Romańskiego (1964)
edytuj- 1. Jam z niebios zszedł by nową wieść
- Zbawienną, dobrą dla was nieść,
- Z tej dobrej wieści wiele wam
- Ogłosić i wyśpiewać mam.
- 2. Bóg oto wam dziś wam wszystkim śle
- Przedziwnie, miłe dziecię swe,
- Z Dziewicy czystej daje rad
- Dzieciątko, które zbawi świat.
- 3. To Jezus Chrystus, Pan, nasz Bóg,
- On was wyzwoli z wszelkich trwóg,
- On zbawcą waszym pragnie być
- I wszelką z was nieprawość zmyć.
- 4. On wszelką błogość niesie wam,
- Bóg Ojciec ją zgotował sam,
- Abyście wy po wieczny czas
- W niebiesiech z nami żyli wraz.
- 5. Zapamiętajcie dobrze znak:
- Żłób i pieluszki wygód brak
- Znajdziecie tam dzieciątko w nich,
- Co trzyma wszechświat w rękach swych.
- 12. Wielbimy Boga wiecznych chwał,
- Że Syna nam własnego dał!
- Aniołów się raduje zbór,
- Czas łaski nam ich chór!
Bibliografia
edytuj- http://ingeb.org/spiritua/vomhimme.html (niem.)
- Śpiewnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce
- Kancjonał ks. Jerzego Heczki
Kontrola autorytatywna (hymn chrześcijański):