Jakub Mniejszy Apostoł
Jakub Mniejszy (Młodszy) Apostoł, wcześniej Jakub syn Alfeusza (zm. 62) – jeden z Dwunastu Apostołów, zwany Mniejszym (dla odróżnienia od Jakuba Większego (Starszego) Apostoła), utożsamiany bywa z Jakubem Sprawiedliwym, najważniejszym z grona braci Pańskich (krewnych Jezusa) i jednym z filarów Kościoła jerozolimskiego (por. Dz 12,17 i 15,13-21)[1][2][3]. Święty ten wymieniany jest w Modlitwie Eucharystycznej (Communicantes) Kanonu rzymskiego.
| Apostoł | |
 Św. Jakub Mniejszy Apostoł, obraz Petera Rubensa | |
| Data śmierci | |
|---|---|
| Czczony przez | |
Znaczenie i etymologia imienia
edytujW języku gr. Iakob' lub Iakobos, od hebr. Ja'akob, skrót od aram. Ja'akob-El: „Bóg osłania”, „Bóg chroni" (etymologia niepewna) lub od hebr. akeb: „pięta”: „on trzyma za piętę” (por. Rdz 25,26), lub od hebr. akab: „ten, który pozbawia (dziedzictwa)” (por. Rdz 27,36). Greckie słowo tłumaczone jako „młodszy” może też oznaczać „mniejszy” i wskazywać na to, że był niższy od Jakuba, syna Zebedeusza[4].
Tożsamość i synostwo
edytujJakub znany jest jedynie z wykazu Dwunastu Apostołów, np. Mk 3,18. Kalendarz katolicki i ikonografia tradycyjnie łączą tę postać z Jakubem Sprawiedliwym, bratem Pańskim, święto liturgiczne przypada w Kościele powszechnym na 3 maja[5], a w Polsce przeniesione na 6 maja[6]. Nie ma jednak dostatecznie pewnej podstawy do tego utożsamienia, ze względu np. na kwestię synostwa: nie ma możliwości dowiedzenia, że Alfeusz i Kleofas to jedna i ta sama osoba[6]. Siostra Marii z Nazaretu, matki Jezusa, czyli Maria, żona Kleofasa spod krzyża (por. J 19,25) wydaje się tą samą osobą, co Maria z Markowej listy kobiet idących do grobu Pańskiego o świcie zmartwychwstania: Maria, matka Jakuba Mniejszego, która niosła wonności – jej mężem, a więc i ojcem jej syna, Jakuba, był Kleofas. Zaś Jakub z listy dwunastu jest synem Alfeusza, por. Mk 3,18[1].
Przysłowia
edytuj- Deszcze na św. Jakuba – na pszeniczkę pewna zguba (odnosi się to do dnia 1 maja, w którym dawniej obchodzono święto św. Filipa i św. Jakuba).
Przypisy
edytuj- ↑ a b Jakub, syn Alfeusza, Jakub Młodszy. W: P. Cz. Bosak OP: Postacie Nowego Testamentu. Słownik-Konkordancja. s. 193-197.
- ↑ H. Langkammer OFM w swoim Słowniku biblijnym idzie za innymi, przyznając Jakubowi Sprawiedliwemu, synowi Kleofasa, autorstwo Listu, ale przydomek Jakub młodszy przydzielił Jakubowi, synowi Alfeusza, s. 74.
- ↑ Fisher C. H.: List św. Jakuba. W: Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego. s. 1626-1639.
- ↑ Jakub Młodszy. W: P. Cz. Bosak OP: Postacie Nowego Testamentu. Słownik-Konkordancja. s. 194-197.
- ↑ Martyrologium romanum ex decreto sacrosancti oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Ioannis Paulii PP. II promulgatum, wyd. 2, Civitate Vaticana: Typis Vaticanis, 2004, s. 267 (łac.).
- ↑ a b Jakub zw. Mniejszym, Jakub Młodszy. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. 5. s. 129.
Bibliografia
edytuj- Jakub, syn Alfeusza. W: Bosak P. Cz. OP: Postacie Nowego Testamentu. Słownik-Konkordancja. Wyd. 2 (zmienione i uzupełnione). Poznań – Pelplin: W drodze – Bernardinum, 1996, s. 193-194. ISBN 83-7033-111-4.
- Jakub zw. Mniejszym, Jakub Młodszy. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. Gadacz, B. Milerski (red. naukowa). T. 5. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 129. ISBN 83-01-13812-2.
- Fisher C. H.: List św. Jakuba. W: Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na XXI wiek. W. R. Farmer (red. nauk.) , W. Chrostowski (red. nauk. Wydania pol.), M. Kulikowska (przekład). Warszawa: Verbinum, 2000, s. 1626-1639. ISBN 83-7192-105-5.
- Jakuba List - List św. Jakuba. W: H. Langkammer OFM: Słownik biblijny. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1982, s. 74.
Linki zewnętrzne
edytuj- Żywot Ś. Jakuba mniejszego, brata Pana naszego, w Żywotach świętych Piotra Skargi.