Jaktorów
Jaktorów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, w gminie Jaktorów[4][5].
| wieś | |
 Pomnik ostatniej turzycy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
1249[2] |
| Strefa numeracyjna |
46 |
| Kod pocztowy |
96-313[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WGM |
| SIMC |
0728523[4] |
Położenie na mapie gminy Jaktorów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego  | |
 52°05′26″N 20°32′49″E/52,090556 20,546944[1]
| |
Miejscowość jest siedzibą gminy Jaktorów oraz parafii Świętej Rodziny należącej do dekanatu Żyrardów diecezji łowickiej. Nazwa miejscowości pochodzi od imienia Jaktor – dawnego spolszczenia Hektora.
Na terenie wsi zostały utworzone dwa sołectwa Jaktorów A oraz Jaktorów B[6].
.jpg)
Historia
edytujNa północ od stacji kolejowej Jaktorów, wśród łąk, przy polnym dukcie do Izdebna Kościelnego znajdują się kurhany z III-IV w. Cmentarzysko składa się z dwóch kolistych nasypów, pod którymi odkryto kręgi kamienne.
W 1410 w Jaktorowie wojska Władysława Jagiełły ciągnące pod Grunwald zaopatrzyły się w mięso. W 1557 w Puszczy Jaktorowskiej, ostatniej ostoi tura, żyło ok. 50 sztuk tych zwierząt. Jaktorów leży nad Pisią Tuczną, nad rzeką znajduje się pomnik ostatniej turzycy, która padła w 1627 – jest to głaz narzutowy o obwodzie 850 cm z napisem Tur – Bos primigenius Bojanus, przodek bydła domowego, przeżył na terenie rezerwatu Puszczy Jaktorowskiej do roku 1627. Od 1864 rozpoczęto rabunkowy wyrąb puszczy.
Wieś królewska w dzierżawie Kaski w ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego w 1792 roku[7].
29 września 1944 w pobliżu wsi miała miejsce ostatnia bitwa żołnierzy Grupy AK „Kampinos”[8]. W okresie okupacji niemieckiej powszechnie używaną nazwą miejscowości był Bimbrówek[9].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.
Szlaki piesze
edytuj
Grzegorzewice (stacja PKP) – Skuły/Bartoszówka – Kuklówka Zarzeczna i Radziejowicka – Jaktorów
Jaktorowianie
edytuj- Andrzej Wach, b. prezes PKP S.A.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 43356
- ↑ Wieś Jaktorów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-11-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 363 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ BIP gminy, sołectwa.
- ↑ Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa rawskiego, 1792.
- ↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński: Mazowsze, mały przewodnik, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1978, s. 129.
- ↑ Imiennik Ryszarda Ronczewskiego, „Dziennik Bałtycki”, 24 września 2010 r.
Linki zewnętrzne
edytuj- Jaktorów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 379.
- Jaktorów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 628.