Jadwiga Kucianka
Jadwiga Kucianka właśc. Jadwiga Kucia (ur. 11 października 1924 w Chorzowie, zm. 4 marca 1970 w Siemianowicach Śląskich[1]) – polska filolog klasyczna, historyczka, nauczycielka akademicka literatury na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie Filologia polska[2].
| Data i miejsce urodzenia |
11 października 1924 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 marca 1970 |
| doktor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: literaturoznawstwo | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
10 grudnia 1965 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach |
| Stanowisko |
1966–1970 |
Życiorys
edytujCórka Pauliny z domu Bernhardt i Józefa, robotnika KWK Chorzów. W 1942 roku zesłano ją na roboty do fabryki sprzętu wojennego do Zgorzelca. Po roku, dzięki staraniom rodziny, udało jej się stamtąd wrócić. Od 1943 roku brała udział w tajnym nauczaniu. W 1946 roku uzyskała świadectwo dojrzałości.
Następnie odbyła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, głównie pod kierunkiem prof. Stanisława Pigonia. W 1950 roku na podstawie pracy o twórczości Juliusza Ligonia uzyskała tytuł zawodowy magistra. Skierowana nakazem pracy w latach 1950 – 1952 uczyła języka polskiego w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Mysłowicach. Od 1952 roku pracowała w Bibliotece Śląskiej w Katowicach. W 1962 roku podjęła pracę naukową, wstępując na seminarium doktorskie prof. Jana Zaręby w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach na Wydziale Filologiczno-Historycznym. Obrona dysertacji doktorskiej Wśród pisarzy samorodnych Górnego Śląska XIX i XX wieku[3] odbyła się 10 grudnia 1965 roku. 1 października 1966 otrzymała etat adiunkta na Katedrze Historii Literatury Polskiej WSP w Katowicach[4]. Od lat 40. XX w. do 1970 r., tj. do śmierci, współpracowała z redakcją „Gościa Niedzielnego”[5][6].
Okoliczności śmierci
edytujZostała zamordowana 4 marca 1970 roku w dzielnicy Siemianowic Śląskich – Bytkowie[7][1]. Choć jej śmierć powiązano z działalnością „wampira z Zagłębia”, szczegóły zbrodni wskazują jednak, że morderstwo mogło zostać upozorowane w taki sposób, by skierować trop do seryjnego mordercy[7]. Śledztwo wykazało, że Jan Marchwicki, pracownik administracyjny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach skonfliktowany z pracującą z nim Jadwigą Kucią, nakłonił swojego brata Zdzisława do zamordowania kobiety[8].
Za zabójstwo, prócz Zdzisława Marchwickiego – uznanego za „wampira z Zagłębia”, skazani zostali jego bracia Jan i Henryk Marchwiccy. Pierwszy za zlecenie morderstwa – na karę śmierci (wyrok wykonano), drugi za współudział – na 25 lat pozbawienia wolności[9]. Razem z nimi sądzono także ich siostrę Halinę Flak[10] oraz jej syna Zdzisława. Siostrę oskarżono o przyjęcie od Marchwickiego rzeczy zrabowanych ofiarom, a jej syna o zatajenie zbrodni[9]. O współudział w planowaniu zbrodni oskarżono również homoseksualnego kochanka Jana Marchwickiego – Józefa Klimczaka[10][8]. Bracia Jan i Henryk nie przyznali się do morderstwa. Obciążały ich jednak zeznania Klimczaka, który zgodził się na współpracę z organami ścigania[8]. Siostrę Marchwickich skazano na 4 lata, jej syna na 2 lata, Klimczak skazany został na 4 lata pozbawienia wolności[9].
Głównym świadkiem zabójstwa Jadwigi Kuci była Mirosława Sarnowska, która rozpoznała Zdzisława Marchwickiego jako sprawcę m.in. podczas okazania w dniu 2 marca 1974 oraz podczas wizji lokalnej w 1976. Kilka tygodni później, 6 maja 1976 r., została zamordowana w Chorzowie przez naśladowcę „wampira z Zagłębia” – Joachima Knychałę, zwanego „wampirem z Bytomia”[11].
Publikacje
edytuj- Dwa listy śląskie do Henryka Sienkiewicza, Katowice (1966)
- Jan Ligoń 1851–1917, Katowice (1967)
- Ligoniowej spuścizny niesłuszne pomnożenie, Katowice (1963)
- Listy Gustawa Morcinka do Władysława Orkana, bez miasta (1964)
- Maksymilian Jasionowski, Katowice (1965)
- Nieznana odezwa śląska Marii Konopnickiej, Opole 1964
- Pieśni zakazane na Górnym Śląsku w latach 1893–1912, Katowice 1965
- Poetycki mecenat Bronisława Koraszewskiego (1864–1924) nad śląskimi pisarzami, Opole 1964
- Sądeckie Podkarpacie w „Diariuszu podróży” Jana Rostworowskiego z 1813 roku, Rzeszów (1970)
- Śląscy pisarze ludowi (1800–1914). Antologia poezji i prozy. Wybór i opracowanie..., Wrocław (1968)
- Śpiewniki towarzyskie w latach 1870–1920, Katowice 1965
Przypisy
edytuj- ↑ a b Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach ( RE-BUŚ ): Kucianka Jadwiga [online], us.edu.pl [dostęp 2024-04-23].
- ↑ Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach ( RE-BUŚ ): Kucianka Jadwiga [online], us.edu.pl [dostęp 2024-04-23].
- ↑ Wśród pisarzy samorodnych Górnego Śląska w XIX i XX wieku - Katalog Bibliotek Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach - Prolib Integro [online], ciniba.edu.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ "Pisarstwo Jadwigi Kucianki na łamach Gościa Niedzielnego" opracował Józef Pixa wyd. Opole 2016 s. 5-9
- ↑ Andrzej Grajewski: Twój Gość. Katowice: Wydawnictwo Kurii Metropolitalnej „Gość Niedzielny”, 2008, s. VI. ISBN 978-83-927774-0-3.
- ↑ https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Slaskie_Studia_Historyczno_Teologiczne/Slaskie_Studia_Historyczno_Teologiczne-r1971-t4/Slaskie_Studia_Historyczno_Teologiczne-r1971-t4-s299-308/Slaskie_Studia_Historyczno_Teologiczne-r1971-t4-s299-308.pdf
- ↑ a b Przemysław Semczuk: Wampir, 14 ofiar i MO. 2016-01-17. [dostęp 2017-02-19].
- ↑ a b c Anita Blinkiewicz: Aresztowanie Wampira z Zagłębia. tvp.info, 2010-01-05. [dostęp 2017-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-31)].
- ↑ a b c Tajemnica Wampira z Zagłębia. wp.pl, 2009-09-23. [dostęp 2017-02-19].
- ↑ a b Tomasz Borejza: Wampir wampirem?. polskieradio.pl, 2008-09-02. [dostęp 2017-02-19].
- ↑ TVP, serial dokumentalny Paragraf 148 – Kara śmierci, odc. Kryptonim „Frankensthein”