Wikipedia

Jacek Janczarski

pisarz polski, satyryk, scenarzysta

Jacek Janczarski (ur. 27 lutego 1945 w Kurowie[1], zm. 2 lutego 2000 w Warszawie) – polski pisarz, dramaturg, satyryk, scenarzysta filmowy.

Jacek Janczarski
Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1945
Kurów

Data i miejsce śmierci

2 lutego 2000
Warszawa

Przyczyna śmierci

tętniak aorty

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

pisarz, dramaturg, scenarzysta filmowy

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Małżeństwo

Barbara Wrzesińska, Ewa Błaszczyk

Dzieci

Borys, Aleksandra, Marianna

Multimedia w Wikimedia Commons
Nagrobek Czesława i Jacka Janczarskich na cmentarzu Powązkowskim (kwatera b-8-8)

Życiorys

edytuj

Uczył się w Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego w Warszawie[2]. W 1968 ukończył studia socjologiczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego; nie uzyskał tytułu magistra, ponieważ nie obronił pracy dyplomowej z powodu choroby profesora[3].

W latach 60. współpracował z Kabaretem Hybrydy oraz napisał kilka tekstów piosenek dla kabaretu Gag[4]. W 1968, będąc na ostatnim roku studiów, rozpoczął współpracę z Redakcją Poezji i Satyry Programu Trzeciego Polskiego Radia[5]. W Trójce początkowo zajmował się opracowywaniem audycji literackich, m.in. Współczesna liryka jugosłowiańska, Poezja przekładów i Współcześni poeci polscy[6]. Współtworzył też słuchowiska w Teatrze Polskiego Radia: U cioci na imieninach – show na Gnojnej, Kroniki humoru 1969, Podwieczorek przy mikrofonie, Teatrzyk Apokryf, Stary ojciec trzech synów, Niemoralność Pani Dulskiej i Nagle wstał[7]. Poza tym m.in. tworzył serial radiowy Saga rodu Wymęga–Zarajewskich (który w 1973 przerodził się w cykl słuchowisk Kocham pana, panie Sułku), a także współtworzył audycje: Słownik miłości w odcinkach, Prywatny Instytut Badania Opinii Publicznej, Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy, Co się za tym kraje, Rodzina Poszepszyńskich i Zgryz[8]. Napisał także teksty do Sagi rodu McOwieckich i słowa piosenek ze spektakli Wieczory przy Dziekance[9]. W latach 1971–1974 był kierownikiem Redakcji Audycji Rozrywkowych Programu Trzeciego Polskiego Radia[10]. W 1974 został zwolniony z pracy w Trójce[11]. Mimo to wciąż tworzył dla rozgłośni cykle Kocham pana, panie Sułku i Rodzina Poszepszyńskich[12]. Napisał także dwa spektakle dla Teatru Polskiego Radia: Leśniczówka (1976) i Jana Sebastiana Bacha 16A (1977)[13]. W 1975 został uhonorowany statuetką Złotego Mikrofonu, nagrodą przyznawaną za wybitne osiągnięcia radiowe[14]. W latach 1981–1983 prowadził audycję Ogólnopolski Dezinformacyjny Magazyn Antypolityczny dla Programu Pierwszego Polskiego Radia[15].

W 1974 premierę miał jego autorski spektakl Kopeć, który był wystawiany w Starym Teatrze w Krakowie[16]. W 1978 za spektakl Czyżby otrzymał tytuł sztuki roku na Festiwalu Sztuk Współczesnych we Wrocławiu[17]. Napisał także sztuki: Kolejka, Umrzeć ze strachu, Mister Sex, Nasza klatka i Strajk w domu wariatów, a także spektakle telewizyjne: Szkoda słońca, Umrzeć ze strachu i Hurtownia, przy czym dwa ostatnie również wyreżyserował[18]. Był autorem scenariuszy do filmów i seriali, takich jak m.in. Milioner (1977), Stan wewnętrzny (1983), Przybłęda (1986), O rany, nic się nie stało!!! (1987), Zmiennicy (1987–1988), Aby do świtu (1992), Żegnaj, Rockefeller (1993), Oczy niebieskie (1994), Spona (1998), To my (2000) i Kameleon (2001)[19]. W latach 1982–1987 był kierownikiem i specjalistą ds. literackich w Studiu Filmowym im. Karola Irzykowskiego[20].

Był autorem tekstów piosenek, m.in. „Ja jestem twoja Marilyn Monroe” i „Bardzo stara ballada japońska”[21]. W 1990 premierę miała kaseta muzyczna Piotra Fronczewskiego pt. Ale kryzys z piosenkami z tekstami Janczarskiego[22]. Napisał też piosenkę „Kiedyś będzie pierwszy raz” z filmu Nic się nie stało, „Pies i jego człowiek” z Przybłędy, tytułowy utwór ze Zmienników, „Balladę o miłości” z filmu Rozmowy o miłości czy „Zgadnij, kotku, co mam w środku” z filmu Przesłuchanie[23]. Przez wiele lat był jurorem podczas Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Autorskiej[24]

Był redaktorem naczelnym satyrycznego tygodnika „Szpilki” (1991–1992) i czasopisma „Pepe” (1992–1993)[25]. W 1993 został współzałożycielem i prezesem firmy producenckiej Zgryz – Studio Test sp. z o.o, w której zajmował się produkcją rozrywkowych programów radiowych i telewizyjnych[26]. Współtworzył m.in. scenariusz do programu TVN Maraton uśmiechu[27]. W 1999 za słuchowisko Kocham pana, panie Sułku otrzymał nagrodę im. Andrzeja Waligórskiego w kategorii satyra eteryczna oraz nagrodę „TeleRzeczpospolitej” w plebiscycie „Złota Piątka”[28]. Był członkiem i od 1999 wiceprezesem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[29].

Życie prywatne

edytuj

Był synem Krystyny i Czesława Janczarskich[30]. Ojciec był pisarzem, poetą i twórcą utworów dla dzieci, a matka zajmowała się domem (wcześniej pracowała jako telefonistka na poczcie)[31]. Miał młodszą o dwa lata siostrę, Marię[32]. Od 1946 mieszkał w Warszawie[33].

Był związany z aktorką Ewą Skarżanką[34]. Był trzykrotnie żonaty[35]. Ok. 1965 ożenił się z romanistką Urszulą Markiewicz, z którą był związany do 1972[36]. Po rozwodzie przez pół roku spotykał się z Krystyną Zelenką[37]. Przez kilka lat pozostawał w nieformalnym związku z pisarką i satyryczką Marią Czubaszek[38]. Następnie został mężem aktorki Barbary Wrzesińskiej, z którą miał syna Borysa (ur. 1974)[39][40]. 13 grudnia 1986 poślubił aktorkę Ewę Błaszczyk, z którą miał córki-bliźniaczki, Aleksandrę i Mariannę (ur. 1994)[41][42].

Zmarł 2 lutego 2000 z powodu tętniaka aorty[43]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera b-8-8)[44].

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

W 1975 otrzymał nagrodę Złoty Mikrofon za twórczość radiową.

Filmografia

edytuj

Scenariusz:

Obsada:

  • 1986 – Zmiennicy jako mężczyzna w windzie

Teksty piosenek filmowych:

  • 1982 – Przesłuchanie – Zgadnij kotku
  • 1984 – Przybłęda – Pies i jego człowiek
  • 1986 – Zmiennicy – piosenka tytułowa
  • 1987 – Dorastanie – piosenka tytułowa
  • 1987 – O rany, nic się nie stało!!! – Kiedyś będzie pierwszy raz
  • 1990 – Rozmowy o miłości – Ballada o miłości
  • 1992 – Aby do świtu – W każdym z nas
  • 1998 – Spona – Kiedy będzie pierwszy raz

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 21.
  2. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 40.
  3. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 49–54.
  4. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 68, 86–88.
  5. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 55, 68, 301.
  6. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 90.
  7. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 90, 134.
  8. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 75–77, 90–92, 97–101, 106–111, 137–143, 311.
  9. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 75–77, 91.
  10. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 98, 122, 301.
  11. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 111, 119–120, 203.
  12. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 140—146, 160.
  13. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 133–134.
  14. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 128.
  15. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 311.
  16. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 204.
  17. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 208.
  18. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 208, 213–221, 328, 333.
  19. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 267, 274–276, 280–281, 292, 296—297, 322–327, 345, 385–386.
  20. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 302.
  21. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 255–261.
  22. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 265.
  23. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 267–269, 281–283, 292.
  24. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 302–304.
  25. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 270, 302.
  26. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 302, 309, 321.
  27. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 396.
  28. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 134, 240.
  29. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 383.
  30. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 14, 24, 187.
  31. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 14, 26, 34.
  32. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 24–25.
  33. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 24.
  34. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 60.
  35. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 62.
  36. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 58–63, 224.
  37. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 384.
  38. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 115–118, 180.
  39. ↑ Ewa Błaszczyk, Krystyna Strączek, Wejść tam nie można, Znak, 2016, s. 120–121, ISBN 978-83-240-3879-4.
  40. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 179, 185, 347.
  41. ↑ Ewa Błaszczyk, Krystyna Strączek, Wejść tam nie można, Znak, 2016, s. 139, ISBN 978-83-240-3879-4.
  42. ↑ Janczarska 2023 ↓, s. 37, 224–235.
  43. ↑ Ewa Błaszczyk, Krystyna Strączek, Wejść tam nie można, Znak, 2016, s. 148–149, ISBN 978-83-240-3879-4.
  44. ↑ Cmentarz Stare Powązki: CZESŁAW JANCZARSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].

Bibliografia

edytuj
  • Marianna Janczarska: Jacek Janczarski. I tak dalej, i tak dalej…. Wydawnictwo „Znak”, 2023. ISBN 978-83-240-6571-4.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Jacek_Janczarski&oldid=71756120”