Języki bantu G
Języki bantu G – grupa języków bantu wydzielonych ze względów bardziej geograficznych niż genetycznych przez Malcolma Guthriego, używanych we wschodniej Afryce, zwłaszcza w Tanzanii[1]. Do tej grupy należy m.in. suahili.
Klasyfikacja
edytujPoniżej przedstawiono klasyfikację języków bantu F według Guthriego[2][3] zaktualizowaną przez J.F. Maho[4][5][a]. Klasyfikacja Ethnologue bazuje na klasyfikacji Guthriego, jednak odbiega od niej znacznie, m.in. stosuje inny kod – trzyliterowy oparty na ISO 639 i inaczej grupuje języki[6][7].
- G21 zob. E74a
- G22 pare – pare-asu, asu, chasu
- G22A północny pare
- G22B południowy pare, włączając gonja i mbaga
- G221 mbugu – Kimbugu cha Kawaida, zewnętrzny mbugu, normalny mbugu
- G23 szambala – szambaa
- G24 bondei
G20 – nowe języki:
- G20A ma’a – kimbugu cha ndani – mieszany mbugu
- G301 doe
- G31 zigula – zigua
- G311 mushungulu, włączając szanbara
- G32 ngh’wele, włączając kwere
- G33 zaramo – dzalamo
- G34 ngulu
- G35 ruguru – luguru
- G36 kami
- G37 kutu
- G38 vidunda
- G39 sagala
G40 Języki suahili
edytuj- G401 zob. G43F
- G402 makwe
- G403 mwani
- G404 sidi – habsi †
- G41-43 suahili – kiswahili
- G41 tikuu – tikulu, bajuni, gunya
- G411 socotra suahili †
- G412 mwiini – miini, barawa, mbalazi
- G42a amu – pate, siu, † ozi
- G42b Mombasa suahili – nvita, ngare, jomvu, changamwe, kilindini
- G42c mrima – mtang’ata, † Lugha ya Zamani
- G42d unguja – kiunguja
- G42E mambrui – malindi
- G42F fundi – chifundi
- G42G chwaka
- G42H vumba
- G42I nosse be (Madagaskar)
- G43a pemba
- G43b tumbatu
- G43c makunduchi – ka(l)e, „hadimu”
- G43D mafia – mbwera
- G43E kilwa †
- G43F mgao – kimgao ?†
- G44 język komoryjski
G40 – nowe języki:
- G40A azjatycki suahili – kibabu
- G40B cutchi-suahili
- G40C kisetl – settla, settler suahili
- G40D engsh
- G40E sheng
- G40F shaba suahili – Katanga suahili, Lubumbashi suahili
- G40G ngwana – kingwana, Congo suahili
- G40H KiKAR – kikeya
Uwagi
edytuj- ↑ Maho zastosował następujący zapis kodu:
- Nowe dialekty języka znajdującego się już na liście Guthriego oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnej wielkiej litery alfabetu, np. G42E to nowy dialekt języka o kodzie G42, podczas gdy G42a–42d to dialekty umieszczone na liście przez Guthriego.
- Nowe języki oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnych cyfr, np. G221 to nowy język, najbliższy językowi o kodzie G22. Kiedy nie można było zidentyfikować pokrewieństwa z językiem z listy Guthriego, nowy język oznaczono poprzez dodanie kolejnej cyfry do kodu grupy geograficznej, np. G301 to nowy język w geograficznej grupie G30.
- Nowe języki pidżynowe i języki kreolskie zostały oznaczone poprzez dodanie do kodu grupy geograficznej wielkiej litery alfabetu, np. G40A to język pidżynowy lub kreolski powstały na bazie języka w grupie G40.
- Języki wymarłe oznaczono symbolem „†”.
Przypisy
edytuj- ↑ M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), G, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2015-07-30] (ang.).
- ↑ Malcolm Guthrie: The classification of the Bantu languages. Oxford Univerrsity Press, 1948. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
- ↑ Malcolm Guthrie: Comparative Bantu: an introduction to the comparative linguistics and prehistory of the Bantu languages. Gregg Press, 1967-71. (ang.).
- ↑ Jouni Maho: A Classification of the Bantu Languages: An Update of Guthrie's Referential System. W: Derek Nurse, Gérard Philippson: The Bantu Languages. Routledge, 2009, s. 639–651. ISBN 978-1-135-79683-9. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
- ↑ Jouni Filip Maho: NUGL Online The online version of the New Updated Guthrie List, a referential classification of the Bantu languages. 2009-06-04.
- ↑ Jouni Maho. The Bantu area: (towards clearing up) a mess. „Africa & Asia”, s. 40–49, 2001. 1. ISSN 1650-2019.
- ↑ About the Ethnologue. W: Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, and Charles D. Fennig: Ethnologue: Languages of the World, Eighteenth edition. Dallas, Texas: SIL International, 2015. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).