Języki algijskie

rodzina rdzennych języków Ameryki Północnej

Języki algijskie (= zespół algijski) – wielka rodzina języków rdzennej ludności Ameryki Północnej. Językami algijskimi posługiwano się głównie na wschodzie Ameryki Północnej (od Labradoru do Quebecu) i dalej na południe, do Karoliny Północnej, a także w okolicy Wielkich Jezior, w kanadyjskiej prowincji Alberta i amerykańskich stanach: Montana, Wyoming i Kolorado. Języki algijskie budują słowa z wielu elementów składowych, które samodzielnie nie są używane, a pojedyncze słowo może mieć znaczenie całego zdania. Ważną rolę odgrywają przyrostki i przedrostki, istnieją przypadki i formy fleksyjne. W nowszych publikacjach Siergiej Nikołajew dowodzi pokrewieństwa pomiędzy językiem niwchijskim a językami algijskimi, a w mniejszym stopniu tych obu z językami wakaskimi z wybrzeża Kolumbii Brytyjskiej[1][2].

Języki algijskie
Obszar

Stany Zjednoczone, Kanada

Podział

języki algonkiańskie
języki ritwańskie

Kody rodziny językowej
ISO 639-5 aql
Glottolog algi1248
Występowanie
Ilustracja
Zasięg języków algijskich przed kontaktem z Europejczykami
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode.

Klasyfikacja genetyczna

edytuj

Fyla makroalgonkiańska (języki makroalgonkian) (w tym języki muskogejskie, język natchez†, język atakapa†, język czitimeski, język tunica†, język tonkawa)

Języki algonkian-wakasz (razem z językami wakaskimi)
Języki algijskie (algonkian-ritwan)
Grupy i języki Liczba mówiących Kraje
Języki algonkiańskie
Języki zachodnioalgonkiańskie (równinne, algonkiańskie Wielkich Równin)
siksika (język Czarnych Stóp) 4915 Kanada, Stany Zjednoczone (100)
Języki szejeńskie
szejeński 1900 Stany Zjednoczone
sutaio Stany Zjednoczone
Języki arapahońskie (arapaho)
arapahoński (arapaho, inuna-ina) 1087 Stany Zjednoczone
atsina (język Wielkobrzuchych, gros ventre, ahahnelin, ahe, ananin) † (45?) Stany Zjednoczone
besawunena Stany Zjednoczone
nawathinehena Stany Zjednoczone
ha'anahawunena Stany Zjednoczone
Języki środkowoalgonkiańskie (centralne, wschodnioalgonkiańskie Wielkich Jezior)
menomiński (menomini) 35 Stany Zjednoczone
szauniski (shawnee) 260 Stany Zjednoczone (Oklahoma)
miami (miami-illinois) † (2?) Stany Zjednoczone
Języki kri-montanieskie (cree-montagnais-naskapi)
naskapi 1230 Kanada
innu (montanieski, innu-aimun) 10 075 Kanada
atikamecki (atikamek) 6165 Kanada
Języki kri (cree)
Makrojęzyk kri
kri równinny (zachodni) 34 000 Kanada
kri leśny 75 Kanada
kri bagienny 1805 Kanada
kri mooseński (zachodniobrzeżny) 3000 Kanada
Języki kri wschodnie (Zatoki Jamesa)
kri północno-wschodni 5300 Kanada
kri południowo-wschodni 7300 Kanada
Języki fox (języki Lisów)
meskwaki, w tym dialekt sauk 760 Stany Zjednoczone
kikapu (kickapoo) 1263 Stany Zjednoczone (840), Meksyk (423)
Języki odżibwa-potawatomi
potawatomi † (50?) Stany Zjednoczone, Kanada
Języki odżibwa
ottawski (ottawa, odawa) 10 095 Stany Zjednoczone (9735), Kanada (360)
Języki sewerniańsko-algonkiańskie (severn-algonkian)
algonkiński 3330 Kanada (Quebec, Ontario)
odżi-kri (odżibwa nadsewerniański, odżibwa północny) 13 630 Kanada
Języki odżibwa jądrowe (nuklearne odżibwa)
Języki odżibwa środkowo-wschodnio-południowozachodnie
chippewa (odżibwa południowozachodni) 6986 Stany Zjednoczone
odżibwa środkowy (odżibwa centralny) 8000 Kanada
odżibwa wschodni 25 900 Kanada
Języki odżibwa północnozachodnie i saulteaux
odżibwa północnozachodni (północny) 20 000 Kanada
odżibwa zachodni (saulteaux, równinny) 10 000 Kanada
Języki wschodnioalgonkiańskie
etchemin Stany Zjednoczone
mikmak 10 850 Kanada (8750), Stany Zjednoczone (2100)
powatański (powhaten) Stany Zjednoczone
Makrojęzyk karolińskoalgonkiański
kroatański (lumbi) Stany Zjednoczone
pamlicki (pamlico) Stany Zjednoczone
Języki algonkiańskie południowej Nowej Anglii (języki Wilków, loup)
loup A Stany Zjednoczone
loup B Stany Zjednoczone
mohegańsko-pekocki Stany Zjednoczone
narragansett Stany Zjednoczone
wampano Stany Zjednoczone
massachusett (wampanoag) Stany Zjednoczone (Massachusetts)
Języki nantikocko-konojskie
nantikocki (nanticoke) Stany Zjednoczone
piskatawajski (konojski) Stany Zjednoczone
Języki delawarskie
mohikański Stany Zjednoczone
Makrojęzyk delawarski (delaware, lenape)
munsi (munsee) 2 Kanada, †Stany Zjednoczone
unami Stany Zjednoczone
Języki abenackie
malecite-passamaquoddy 455 Kanada (355), Stany Zjednoczone (100)
Makrojęzyk abenacki (abenaki, abnaki)
wschodnioabenacki (abenaki wschodni, penobscot) Stany Zjednoczone
zachodnioabenacki (abenaki zachodni) 14 Kanada
Języki ritwańskie
wiyot † (10?) Stany Zjednoczone (Kalifornia)
yurok † (35?) Stany Zjednoczone (Kalifornia)

Przypisy

edytuj