Język uvea wschodni
Język uvea wschodni (Fakaʻuvea), także język walisyjski[1] lub wschodniouwejski[2] – język austronezyjski używany na wyspie Uvea (Wallis) (francuskie terytorium zależne Wallis i Futuny)[3].
| Obszar |
wyspa Uvea (Wallis) | ||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
20 tys. (2016) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | wls | ||
| IETF | wls | ||
| Glottolog | wall1257 | ||
| Ethnologue | wls | ||
| WALS | wll | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Według danych z 2015 r. (Ethnologue) posługuje się nim 7660 osób (Wallis i Futuna), a całkowita liczba użytkowników we wszystkich krajach miałaby wynosić 8440 osób[3]. Według starszych szacunków (1984) mówi nim ponad 16 tys. osób (w tym 12 tys. migrantów zamieszkujących Nową Kaledonię)[4]. Dane szacunkowe z 2016 r. sugerują, że ma przynajmniej 20 tys. użytkowników[5].
Rodzime określenie tego języka to Fakaʻuvea. Nazwa „walisyjski” (Wallisian), sporadycznie spotykana w literaturze anglojęzycznej, pochodzi z języka francuskiego (le wallisien)[6].
Czasem uchodzi za blisko spokrewniony z językiem tongijskim[4], przy czym nowsze badania sugerują, że podobieństwa leksykalne między walisyjskim a tongijskim należy tłumaczyć kontaktem[7]. Występuje wiele zapożyczeń z tongijskiego, francuskiego, angielskiego i łaciny; pożyczki tongijskie są trudne od odróżnienia od wyrazów rodzimych[8].
Znajduje się pod presją języka francuskiego, który dominuje w różnych sferach życia (administracja, edukacja) i ma charakter ponadlokalny. Odnotowano, że walisyjski zaczął być wypierany przez francuski, zwłaszcza w Nowej Kaledonii[5].
Pierwszy słownik języka uvea wschodniego sporządził misjonarz Pierre Bataillon[9]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[3].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Huptyś 2014 ↓, s. 46.
- ↑ Huptyś 2014 ↓, s. 79.
- ↑ a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Wallisian, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2021-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b Rensch 1984 ↓, s. v.
- ↑ a b Livingston 2016 ↓, s. 4.
- ↑ Livingston 2016 ↓, s. 4–5.
- ↑ Livingston 2016 ↓, s. 5.
- ↑ Livingston 2016 ↓, s. 14–15.
- ↑ Rensch 1984 ↓, s. viii.
Bibliografia
edytuj- Szymon Huptyś, Języki antypodów. Współczesny stan badań nad językami papuaskimi i austronezyjskimi, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014, ISBN 978-83-233-3778-2, OCLC 898263549 [dostęp 2023-10-07] (pol.).
- Andrew Livingston, East Uvean: A condensed grammar, University of Washington, 2016, OCLC 962767127 [dostęp 2023-10-07] (ang.).
- Karl H. Rensch, Tikisionalio Fakauvea-Fakafalani. Dictionnaire Wallisien-Français, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1984 (Pacific Linguistics C-86), DOI: 10.15144/PL-C86, ISBN 0-85883-310-7, OCLC 12660049 [dostęp 2023-10-07] (fr.).