Język simeulue
Język simeulue (a. simalur, simeuloë, simulul)[1][2], także: long bano[1][2], defayan[1][3] (a. devayan)[2][3] – język austronezyjski używany przez grupę ludności na wyspie Simeulue, u zachodniego wybrzeża Sumatry w Indonezji. Według danych szacunkowych (SIL International) posługuje się nim 30 tys. osób[1].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
30 tys.[1] | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | smr | ||
| IETF | smr | ||
| Glottolog | sime1241 | ||
| Ethnologue | smr | ||
| BPS | 0011 3 | ||
| WALS | sim | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Jego obszar obejmuje środkowo-wschodnią część wyspy Simeulue (kecamatany Simeulue Tengah, Simeulue Timur i Teupah Selatan)[4].
Według danych Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa jest zagrożony wymarciem[3]. Stopień użycia tego języka różni się w zależności od grupy wiekowej. Doszło do osłabienia jego pozycji, do czego przyczyniają się coraz to silniejsze wpływy zewnętrzne[5]. Jeszcze w 1981 r. stwierdzono, że pozostaje powszechnym środkiem komunikacji. Odnotowano wręcz jego użycie na początkowym etapie edukacji, zwłaszcza poza miastem Sinabang, w związku z niedostateczną znajomością języka indonezyjskiego wśród dzieci w wieku szkolnym[4].
Jeden z dwóch lokalnych języków wyspy; drugim z nich jest sikule (sigulai, salang)[4][6]. Simeulue zapożyczył słownictwo z aceh, minangkabau i innych języków Sumatry[6]. W mieście Sinabang częsta jest wielojęzyczność[7].
W II poł. XX w. dokumentacją tego języka zajmował się niemiecki lingwista Hans Kähler, autor dwujęzycznego słownika (1961)[8] i zbioru materiałów tekstowych (1963)[9]. W języku indonezyjskim powstały publikacje: Struktur bahasa Simeulue (1981)[10], Morfologi dan sintaksis bahasa Simeulue (1983)[11], Sistem morfologi verba bahasa Simeulue (1991)[12], Sistem sapaan bahasa Simeulue (2003)[13].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Simeulue, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Simeulue. Glottolog 4.6. [dostęp 2024-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-28)]. (ang.).
- ↑ a b c Devayan (Simeulue). [w:] Data Pokok Kebahasaan dan Kesastraan [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa. [dostęp 2022-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-28)]. (indonez.).
- ↑ a b c Faridan i in. 1981 ↓, s. 1.
- ↑ Ratri Candrasari: Bahasa Devayan di Pulau Simeulue: Kajian Vitalitas Bahasa. Universitas Sumatera Utara, 2017. [dostęp 2023-05-27]. (indonez.).
- ↑ a b C. Hooykaas. Hans Kähler: Simalur-deutsches Wörterbuch mit deutsch-simaluresischem Wörterverzeichnis. (Veröffentlichungen des Seminars für Indonesische und Südseesprachen der Universität Hamburg, Bd. 3.) [i], ix, 281 pp. Berlin: Dietrich Reimer, 1961. DM. 20.. „Bulletin of the School of Oriental and African Studies”. 25 (2), s. 421–422, 1962. DOI: 10.1017/s0041977x00064612. ISSN 0041-977X. (ang.).
- ↑ Faridan i in. 1981 ↓, s. 47–48.
- ↑ Hans Kähler: Simalur-deutsches Wörterbuch mit deutsch-simaluresischem Wörterverzeichnis. Berlin: D. Reimer, 1961, seria: Veröffentlichungen des Seminars für Indonesische und Südseesprachen der Universität Hamburg 3. OCLC 963244498. (niem.).
- ↑ Hans Kähler: Texte von der Insel Simalur. Berlin: D. Reimer, 1963, seria: Veröffentlichungen des Seminars für Indonesische und Südseesprachen der Universität Hamburg 4. OCLC 963244379. (niem.).
- ↑ Faridan i in. 1981 ↓.
- ↑ Abdullah Faridan, A. Murad Em Ajies, Umar Usman, Nuriah T. A.: Morfologi dan sintaksis bahasa Simeulue. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1983. OCLC 13500452. [dostęp 2023-01-07]. (indonez.).
- ↑ Umar Usman, Abdullah Faridan, Nuriah T. A., Jangjayahdi: Sistem morfologi verba bahasa Simeulue. Jakarta: Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1991. ISBN 979-459-114-9. OCLC 551455988. [dostęp 2023-01-07]. (indonez.).
- ↑ Saifuddin Mahmud, Budiman Sulaiman, Teuku Alamsyah, Sitti Rohana: Sistem sapaan bahasa Simeulue. Jakarta: Pusat Bahasa, Departemen Pendidikan Nasional, 2003. ISBN 979-685-376-0. OCLC 55286636. (indonez.).
Bibliografia
edytuj- Abdullah Faridan, A. Murad Em Ajies, Umar Usman, Nuriah T. A.: Struktur bahasa Simeulue. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1981. OCLC 12998871. [dostęp 2023-01-07]. (indonez.).