Język reta

język transnowogwinejski

Język reta (lub retta)[1][2]język papuaski używany w prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie w Indonezji, przede wszystkim w rejonie wyspy Pura. Należy do grupy języków timor-alor-pantar[3][4].

Reta
Obszar

Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie (Indonezja)

Liczba mówiących

800

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 6b zagrożony
Kody języka
ISO 639-3 ret
IETF ret
Glottolog rett1240
Ethnologue ret
BPS 0181 0
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Publikacja Ethnologue podaje, że posługuje się nim 800 osób[4]. Społeczność Reta zamieszkuje wieś Retta na wyspie Pura, część wyspy Ternate (trzy wsie) oraz zachodnie wybrzeże wyspy Alor (miejscowości Wolang i Hula)[3]. Pewne skupiska jego użytkowników występują w innych zakątkach prowincji, m.in. w miastach Kupang i Kalabahi, a także w zachodniej Indonezji (Batam)[5].

Różnice dialektalne są niewielkie, ograniczają się do pewnych cech fonologii i leksyki. Da się wyróżnić dwie odmiany: pura-wolang i ternate-hula[6]. Sami użytkownicy zwykle określają swój język jako piʔabaŋ hur („język naszej wsi”)[7].

Jest zdecydowanie zagrożony wymarciem. W użyciu są również języki malajski alorski i indonezyjski, które przeważają w prawie wszystkich sferach życia (poza kontaktami domowymi)[8]. Wiele osób (zwłaszcza ze starszego pokolenia) włada również dominującym lokalnie językiem blagar[9]. Niegdyś reta uznawano za dialekt blagar, lecz okazało się, że języki te nie są sobie szczególnie bliskie[7][10].

Nie jest wzajemnie zrozumiały z językami używanymi na północnym skrawku wyspy Pura[4].

Istnieją nieliczne prace poświęcone temu językowi[11]. Został udokumentowany w postaci skrótowego opisu (Reta, w: Papuan languages of Timor-Alor-Pantar: Sketch grammars, 2020)[12] i obszerniejszego opracowania gramatycznego (A Grammar of Reta, 2021)[13].

Przypisy

edytuj
  1. Klamer 2017 ↓, s. 4.
  2. Steinhauer 2010 ↓, s. 275.
  3. a b Willemsen 2021 ↓, s. 1.
  4. a b c M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Reta, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-03-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01] (ang.).
  5. Willemsen 2021 ↓, s. 1–2, 4.
  6. Willemsen 2021 ↓, s. 6.
  7. a b Willemsen 2020 ↓, s. 189.
  8. Willemsen 2021 ↓, s. 4.
  9. Willemsen 2021 ↓, s. 5.
  10. Steinhauer 2010 ↓, s. 275–276.
  11. Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Reta. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-04)]. (ang.).
  12. Willemsen 2020 ↓.
  13. Willemsen 2021 ↓.

Bibliografia

edytuj
  • Marian Klamer: The Alor-Pantar Languages: Linguistic Context, History And Typology. W: Marian Klamer (red.): The Alor-Pantar languages: History and typology. Wyd. 2. Berlin: Language Science Press, 2017, s. 1–48. DOI: 10.5281/ZENODO.569386. ISBN 978-3-944675-94-7. OCLC 1030820272. (ang.).
  • Hein Steinhauer: Pura when we were younger than today. W: Artiem M. Fiedorczuk, Swietłana F. Czlenowa (red.), Olga W. Biełowa (red. nauk.): Studia Anthropologica: Sbornik statiej w czestʹ prof. M.A. Czlenowa. Moskwa–Ijerusalim: Mosty kultury/Gieszarim, 2010, s. 261–283. ISBN 978-5-93273-319-5. OCLC 713785869. (ang.).
  • Jeroen Willemsen: Reta. W: Antoinette Schapper (red.): The Papuan languages of Timor-Alor-Pantar: Sketch grammars. T. 3. Berlin–Boston: De Gruyter, 2020, s. 187–266, seria: Pacific Linguistics 660. DOI: 10.1515/9781501511158-004. ISBN 978-1-5015-1115-8. OCLC 891357350. (ang.).
  • Jeroen Willemsen: A Grammar of Reta. Aarhus University, 2021. [dostęp 2022-11-26]. (ang.).