Język inari
Język inari lub aanaar (inari: sämikielâ lub anarâškielâ)[1] – język saamski, którym posługują się mieszkańcy gminy Inari w północnej Finlandii.
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
450 (2022) | ||
| Pismo/alfabet |
zmodyfikowane łacińskie | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| Status oficjalny | |||
| język urzędowy | gmina Inari, Finlandia | ||
| Organ regulujący | ?↗ | ||
| UNESCO | 4 poważnie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 2 prowincjonalny↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-2 | smn | ||
| ISO 639-3 | smn | ||
| IETF | smn | ||
| Glottolog | inar1241 | ||
| Ethnologue | smn | ||
| SIL | smn | ||
| Występowanie | |||
 Zasięg języka inari zaznaczono cyfrą 7 | |||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Według Sámediggi (Saamskiego Parlamentu Finlandii) w 2003 roku 269 osób używało inari jako pierwszego języka[2]. Jest on uznawany za poważnie zagrożony wyginięciem, ponieważ większość posługujących się nim to osoby w wieku średnim i starsze, jedynie kilkoro dzieci uczy się obecnie inari.
Według danych szacunkowych z 2022 r. posługuje się nim 450 osób[1].
Pierwszą książką w języku inari była Anar sämi kiela aapis kirje ja doctor Martti Lutherus Ucca katkismus napisana przez Edvarda Wilhelma Borga w 1859. W 1906 r. na inari została przetłumaczona Biblia (dokonał tego Lauri Arvid Itkonen). Od 1992 Inari mają prawo do używania swojego języka w urzędach w Enontekiö, Utsjoki, Inari i w północnej części Sodankyli.
Podejmuje się działania na rzecz rewitalizacji inari, co prowadzi do wzrostu liczby użytkowników języka[1]. Inari jest jednym z czterech oficjalnych języków w gminie Inari. Wszystkie publiczne ogłoszenia muszą się tam ukazywać w języku fińskim, północnosaamskim, inari i skolt.
Fiński raper Amoc (Mikkâl Antti Morottaja) swoje piosenki tworzy w języku inari. 7 lutego 2007 (w święto narodowe Saami) wydał pierwszą płytę Amok-kaččâm[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Valtonen, Ylikoski i Aikio 2022 ↓, s. 178.
- ↑ The Inari Sámis. [dostęp 2010-08-14]. (fiń.).
- ↑ Amoc – Amok-kaččâm na Discogs
Bibliografia
edytuj- Taarna Valtonen, Jussi Ylikoski, Luobbal Sámmol Sámmol Ánte (Ante Aikio), Aanaar (Inari) Saami, [w:] Marianne Bakró-Nagy, Johanna Laakso, Elena Skribnik (red.), The Oxford Guide to the Uralic Languages, Oxford, UK: Oxford University Press, 2022 (Oxford Guides to the World’s Languages), s. 178–195, DOI: 10.1093/oso/9780198767664.003.0011, ISBN 978-0-19-876766-4, OCLC 1310268462 (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Saami, Inari, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2010-08-14] (ang.).
- Inari Saami. Endangered Languages Project. [dostęp 2023-09-25]. (ang.).