Język ende
Język ende, także endeh[1][2] – język austronezyjski używany w indonezyjskiej prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie, w południowo-środkowej części wyspy Flores[1].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
110 tys. (2009)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | end | ||
| IETF | end | ||
| Glottolog | ende1246 | ||
| Ethnologue | end | ||
| BPS | 0131 2 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Według danych z 2009 roku posługuje się nim 110 tys. osób[1]. Jest to główny język grupy etnicznej Ende[3].
Dzieli się na dwa dialekty: ende (djau, endeh, ja’o), nga’o (ngao, ende zachodni). Blisko spokrewniony język li’o bywa włączany do dialektów języka ende[1]. Dialekt nga’o (zajmujący pozycję pomiędzy ende a kéo) jest przypuszczalnie na tyle odrębny, że mógłby być klasyfikowany jako osobny język[4].
Tworzy kontinuum dialektalne wraz z kilkoma pobliskimi językami: kéo, nage, ngadha, li’o[5][6]. Został zaliczony do zaproponowanej grupy języków centralnego Flores[7][8].
W języku występuje mieszany system liczbowy, z elementami systemu kwinarnego (piątkowego), które mogą być pozostałością po hipotetycznym papuaskim substracie językowym[9].
Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1]. Historycznie był używany pewien wariant pisma bugijsko-makasarskiego[10].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Ende, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2021-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 86, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- ↑ A. A. Biernowa: Endie. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 653. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ Elias 2020 ↓, s. 16 (pdf, online); s. 302 (książka).
- ↑ Gregory L. Forth: Beneath the Volcano: Religion, Cosmology and Spirit Classification Among the Nage of Eastern Indonesia. Leiden: KITLV Press, 1998, s. 23, seria: Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 177. DOI: 10.1163/9789004434844. ISBN 978-90-0443-484-4. ISBN 978-90-6718-120-4. OCLC 40229240. (ang.).
- ↑ Adam Harr, Recentering the margins? The politics of local language in a decentralizing Indonesia [online], 2015 (Tilburg Papers in Culture Studies 152), s. 9 [dostęp 2023-10-09] (ang.).
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Central Flores. Glottolog 4.5. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).
- ↑ Elias 2020 ↓, s. 10 (pdf, online); s. 296 (książka).
- ↑ Schapper i Klamer 2017 ↓, s. 307.
- ↑ Adelaar 2005 ↓, s. 4.
Bibliografia
edytuj- K. Alexander Adelaar: The Austronesian languages of Asia and Madagascar: a historical perspective. W: K. Alexander Adelaar, Nikolaus P. Himmelmann (red.): The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Abingdon–New York: Routledge, 2005, s. 1–42. DOI: 10.4324/9780203821121. ISBN 978-0-203-82112-1. ISBN 0-7007-1286-0. OCLC 53814161. (ang.).
- Alexander Elias: Are the Central Flores languages really typologically unusual?. W: David Gil, Antoinette Schapper (red.): Austronesian Undressed: How and why languages become isolating. Amsterdam–Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2020, s. 287–338, seria: Typological Studies in Language 129. DOI: 10.1075/tsl.129.06eli. ISBN 978-90-272-6053-6. LCCN 2020032619. OCLC 1195817942. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).
- Antoinette Schapper, Marian Klamer: Numeral systems in the Alor-Pantar languages. W: Marian Klamer (red.): The Alor-Pantar languages: History and typology. Berlin: Language Science Press, 2017, s. 277–329, seria: Studies in Diversity Linguistics 3. DOI: 10.5281/zenodo.569393. ISBN 978-3-944675-94-7. OCLC 1030820272. (ang.).