Język behoa
Język behoa, także: ako, besoa[1] – język austronezyjski używany w prowincji Celebes Środkowy w Indonezji (8 wsi, kecamatan Lore Utara, kabupaten Poso; doliny Behoa i Napu). W 2007 roku oszacowano, że posługuje się nim 10 tys. osób[1]. Według danych z 1982 r. ma w przybliżeniu 3 tys. użytkowników[2].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
10 tys. (2007)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 2 wrażliwy↗ | ||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | bep | ||
| IETF | bep | ||
| Glottolog | beso1237 | ||
| Ethnologue | bep | ||
| BPS | 0516 5 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Bywa klasyfikowany jako dialekt języka bada[3], czasem mówi się wręcz o języku „bada besoa”[4]. Społeczności Bada, Behoa i Napu są jednak od siebie odrębne pod względem kulturowym i politycznym[5].
Potencjalnie zagrożony wymarciem. Według doniesień z 2010 r. pozostaje w użyciu w kontaktach swobodnych, a jego forma pisana bywa spotykana w wiadomościach tekstowych. W wielu sferach życia dominuje jednak język indonezyjski (m.in. w sytuacjach formalnych, edukacji i kontaktach z osobami z zewnątrz)[6]. Wśród młodszego pokolenia język narodowy staje się wręcz preferowanym środkiem komunikacji[7]. Odnotowano, że część dzieci w ogóle nie rozumie języka behoa[6]. Do jego zaniku przyczyniają się migracje ludności i modernizacja[2].
Poświęcono mu opracowanie gramatyczne w języku indonezyjskim (Struktur bahasa Besoa, 1991)[8]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1]. Rozwój piśmiennictwa w tym języku (od XXI w.) przyczynił się do zwiększenia jego prestiżu[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Behoa, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- ↑ a b Saro i in. 1991 ↓, s. 5.
- ↑ Barbara F. Grimes, Joseph E. Grimes, Malcolm D. Ross, Charles E. Grimes, Darrell T. Tryon: Listing of Austronesian languages. W: Darrell T. Tryon (red.): Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Berlin: Walter de Gruyter, 1995, s. 133, seria: Trends in Linguistics. Documentation 10. DOI: 10.1515/9783110884012.1.121. ISBN 978-3-11-088401-2. OCLC 868970232. (ang.).
- ↑ Saro i in. 1991 ↓, s. 1.
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Bada, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c David Mead: Behoa. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2023-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-20)]. (ang.).
- ↑ Wurm 2007 ↓, s. 479.
- ↑ Saro i in. 1991 ↓.
Bibliografia
edytuj- Ahmad Saro, Hanafi Sulaiman, Abdillah A. Rahim, Sudarmin Kuruda: Struktur Bahasa Besoa. Jakarta: Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1991. ISBN 979-459-165-3. OCLC 1027432266. [dostęp 2023-05-31]. (indonez.).
- Stephen A. Wurm: Australasia and the Pacific. W: Christopher Moseley (red.): Encyclopedia of the World’s Endangered Languages. Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 425–577. DOI: 10.4324/9780203645659. ISBN 978-0-203-64565-9. OCLC 47983733. (ang.).