Język bacbijski
Język bacbijski, cowa-tuszyński (bacb. Bacbi, Cowa-Tusz) – język należący do nach-dagestańskiej rodziny językowej. Według danych z 2018 r. ma 1600 użytkowników[1]. Posługuje się nim wspólnota Bacbów, mieszkających po południowej stronie Kaukazu, w miejscowości Zemo Alwani w Kachetii (dystrykt Achmeta). W obrębie języka istnieje tylko jeden dialekt. Język bacbijski nie jest zrozumiały dla pozostałych narodów nachskich, tj. Czeczenów i Inguszy, pomimo tego, iż stanowi najpewniej kontynuację języka inguskich kolonizatorów, którzy osiedlili się w Tuszetii w wiekach średnich. Jego druga nazwa jest związana z faktem, iż do XIX w. Bacbowie stanowili jeden z czterech klanów Tuszetii, o nazwie – Cowata.
| Obszar |
Gruzja, miejscowość Zemo Alwani w Kachetii | ||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
1600 (2018) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 4 poważnie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 7 wypierany↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-2 | cau | ||
| ISO 639-3 | bbl | ||
| IETF | bbl | ||
| Glottolog | bats1242 | ||
| Ethnologue | bbl | ||
| WALS | ttu | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Znajduje się pod silnym wpływem języka gruzińskiego (bardziej tradycyjnymi odmianami języka posługują się osoby starsze)[2]. Gruziński służy jako język literacki[1] i jest używany w edukacji i komunikacji ponadlokalnej[2]. W pewnym zakresie znany jest również język rosyjski[3].
Przestał być przyswajany przez dzieci[3].
Jeden z pierwszych języków kaukaskich, którym poświęcono opublikowane opracowanie gramatyczne (w języku niemieckim)[3][4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Bats, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- ↑ a b Salminen 2007 ↓, s. 238.
- ↑ a b c L.A. Grenoble, Language Policy in the Soviet Union, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 2003 (Language Policy 3), s. 121, DOI: 10.1007/0-306-48083-2, ISBN 0-306-48083-2, ISBN 1-4020-1298-5, OCLC 53984252 [dostęp 2023-09-24] (ang.).
- ↑ Franz Anton von Schiefner, Versuch über die Thusch-Sprache, 1859 (Mémoires de l'Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg, VIe série, T. IX, n° 1), OCLC 459040526 [dostęp 2023-09-24] (niem.).
Bibliografia
edytuj- Tapani Salminen, Europe and North Asia, [w:] Christopher Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733 (ang.).