Język abui
Język abui, także: barawahing, barue, namatalaki – język papuaski używany w prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie w Indonezji, w centralnej części wyspy Alor. Według danych z 1981 r. posługuje się nim 16 tys. osób. Należy do grupy języków alor-pantar[1].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
16 tys. (1981) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | abz | ||
| IETF | abz | ||
| Glottolog | abui1241 | ||
| Ethnologue | abz | ||
| BPS | 0103 3 | ||
| WALS | abv | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Określenie „barawahing” ma charakter pejoratywny[1], sami jego użytkownicy używają nazwy Abui tangà („język górski”)[2].
Jest silnie rozdrobniony dialektalnie. W publikacji Ethnologue wyróżniono cztery dialekty (atimelang, abui barat, alakaman, abui selatan), z zaznaczeniem, że może chodzić o więcej niż jeden język. Pozycja dialektu alakaman nie jest pewna, gdyż dialekt ten może również należeć do języka kamang[1].
Społeczność Abui jest jedną z największych grup etnicznych w regionie. Odnotowano, że abui wypiera niektóre sąsiednie języki (kafoa, hamap)[3]. Sam znajduje się pod wpływem malajskiego alorskiego, który dominuje w roli lingua franca[4]. Najmłodsze pokolenie w większych miejscowościach (takich jak Takalelang i Fanating) posługuje się przede wszystkim malajskim, a abui bywa przyswajany co najwyżej wraz z wkraczaniem w dorosłość. W mniejszych wsiach (jak Tifol Afeng) abui pozostaje preferowanym środkiem komunikacji[3]. W języku młodszych grup wiekowych stwierdzono obecność wpływów semantyki malajskiej[5].
Istnieją pewne publikacje poświęcone temu językowi[6]. Wydano m.in. opis gramatyki (A Grammar of Abui, 2007)[7] i słownik (Kamus Pengantar Bahasa Abui, 2008)[8]. Sporządzono także zbiór tekstów (2008)[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Abui, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [dostęp 2020-06-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-13] (ang.).
- ↑ Francesco Perono Cacciafoco, Francesco Cavallaro, Lamòling Bèaka: Immanence, Rituals, and Sacred Objects in an Unwritten Legend in Alor, „Religions”, 9 (7), 2018, DOI: 10.3390/rel9070211 (ang.).
- ↑ a b Kratochvíl 2007 ↓, s. 4.
- ↑ G. Saad: Variation and change in Abui: The impact of Alor Malay on an indigenous language of Indonesia. Leiden University, 2020-09-23. [dostęp 2021-08-14]. (ang.).
- ↑ George Saad, The Effects of Language Contact on Lexical Semantics: The Case of Abui, [w:] Marian Klamer, Francesca R. Moro (red.), Traces of Contact in the Lexicon: Austronesian and Papuan Studies, Leiden: Brill, 2023 (Brill Studies in Language Contact and the Dynamics of Language 44), s. 392–420, DOI: 10.1163/9789004529458_012, ISBN 978-90-04-52945-8, OCLC 1359048711 (ang.).
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Abui. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-12)]. (ang.).
- ↑ Kratochvíl 2007 ↓.
- ↑ František Kratochvíl, Delpada Benidiktus, Kamus pengantar bahasa Abui: Abui-Indonesian-English dictionary, Kupang: Unit Bahasa dan Budaya GMIT (UBB-GMIT), 2008, ISBN 978-1-86892-593-3, OCLC 778200487 (indonez. • ang.).
- ↑ František Kratochvíl, Delpada Benidiktus, Netanga neananra dei lohu naha: Abui tanga heateng ananra / Cerita-cerita dalam Bahasa Abui dari Takalelang: Abui stories from Takalelang, Kupang: Unit Bahasa dan Budaya GMIT (UBB-GMIT), 2008, OCLC 778203425 (indonez.).
Bibliografia
edytuj- František Kratochvíl, A grammar of Abui: A Papuan language of Alor, Utrecht: LOT, 2007 (LOT international series 157), ISBN 978-90-78328-28-5, OCLC 150326781 [dostęp 2022-12-17] (ang.).