Józef Zołoteńki[a] (ur. 19 października 1877 w Starej Soli, zm. 12 maja 1966) – polski sędzia, prokurator, pułkownik audytor Wojska Polskiego.

Józef Zołoteńki
pułkownik audytor pułkownik audytor
Data i miejsce urodzenia

19 października 1877
Stara Sól

Data śmierci

12 maja 1966

Przebieg służby
Lata służby

do 1930

Siły zbrojne

C. K. Armia,
C. K. Obrona Krajowa
Wojsko Polskie

Jednostki

56 Pułk Piechoty Austro-Węgier,
33 Pułk Piechoty Obrony Krajowej,
DOE,
6 Armia,
WSO VIII,
NSW

Stanowiska

prokurator

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Późniejsza praca

urzędnik NIK

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Życiorys

edytuj

Urodził się 19 października 1877 w Starej Soli jako syn Antoniego[1]. Był bratem Jana (1874-1940, sędzia, burmistrz Starej Soli)[2]. Kształcił się w C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze, gdzie otrzymał przyznane 14 stycznia 1897 stypendium Głowińskiego[3], a w tym samym 1897 ukończył VIII klasę z oceną celującą i zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem[4][5].

Od około 1902 w charakterze auskultanta Galicji Wschodniej i Bukowiny był przydzielony do C. K. Wyższego Sądu Krajowego we Lwowie i skierowany do Starej Soli[6], a od około 1903 do około 1907 był auskultantem w C. K. Sądzie Obwodowym w Samborze[7][8][9][10]. W grudniu 1906 został mianowany adjunktem dla Lwowa[11][12][13]. Od września 1907 był adjunktem w C. K. Sądzie Powiatowym w Ustrzykach Dolnych[14][15][16], a od około 1909 sędzią tamże[17][18][19][20]. Stamtąd w listopadzie 1912 został mianowany zastępcą prokuratora C. K. Prokuratorii Państwa w Tarnopolu[21][22].

W C. K. Armii został mianowany kadetem piechoty w rezerwie z dniem 1 stycznia 1903[23][24]. Był przydzielony do 56 pułku piechoty w Krakowie do około 1908[25][26][27][28][29]. Został mianowany na stopień podporucznika piechoty w rezerwie z dniem 1 stycznia 1908[30][31]. Następnie został przeniesiony do C. K. Obrony Krajowej i zweryfikowany w stopniu podporucznika piechoty w grupie nieaktywnych z dniem 1 stycznia 1908[32]. Od tego czasu był przydzielony do 33 pułku piechoty Obrony Krajowej w Stryju do około 1912[33][34][35][36]. Po wybuchu I wojny światowej został mianowany oficerem pospolitego ruszenia we wrześniu 1914[37]. W grudniu 1914 ogłoszono jego awans na stopień porucznika obrony krajowej z dniem 1 listopada 1914[38]. W czerwcu 1916 otrzymał udzielone przez cesarza Franciszka Józefa najwyższe pochwalne uznanie za znakomitą służbę wobec wroga (wyróżniony w gronie służących w Obronie Krajowej)[39][40][41].

Po zakończeniu wojny, jako były oficer armii austriackiej został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu majora[42]. Na początku 1920 był sędzią sądu polowego Dowództwa Okręgu Etapowego (DOE)[43][44][45][46][47][48][49][50]. Jako cywilny podprokurator w Tarnopolu dla Tarnopola postanowieniem Ministra Sprawiedliwości z 30 stycznia 1920 został zamianowany sędzią sądu okręgowego w VII klasie rangi[51]. Dekretem z 22 maja 1920 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika w korpusie sądowym z dniem 1 kwietnia 1920[52]. Latem 1920 pełnił funkcję referenta prawnego 6 Armii[53]. Na początku 1921 ponownie był sędzią sądu polowego[54].

Został awansowany na stopień pułkownika w korpusie oficerów sądowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[55][56]. Od początku lat 20. był prokuratorem przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr VIII w Grudziądzu[57][58][59]. Z dniem 7 marca 1927 został mianowany podprokuratorem Prokuratury przy Najwyższym Sądzie Wojskowym[60][61][62]. Zarządzeniem z 4 czerwca 1930 został mianowany prokuratorem przy NSW w miejsce płk Jana Rzymowskiego[63][64][65]. W grudniu 1930 ogłoszono, że został przeniesiony w stan spoczynku z dniem 28 lutego 1931[66][67]. W 1934, jako pułkownik w stanie spoczynku, pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[68].

W latach 1936–1939 był naczelnikiem wydziału Najwyższej Izby Kontroli[69][70][71]. Na początku marca 1938 został wybrany członkiem komisji rewizyjnej Zjednoczenia Polskich Prawników Katolików[72].

Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej wsparł wiedzą prawniczą działalność Stowarzyszenia im. Waleriana Kalinki, prowadzonego przez Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego na obszarze Generalnego Gubernatorstwa[73]. Tuż po wojnie był radcą prawnym w Oddziale Wojewódzkim PUR w Warszawie[74].

Był żonaty z Jadwigą, z którą miał syna Witolda (1916–1944, poległy w powstaniu warszawskim)[75]. Po wojnie, w 1948 był naczelnikiem wydziału Biura Kontroli i zamieszkiwał przy ulicy Juliana Fałata 6 m. 23, a 10 kwietnia tego roku złożył wyjaśnienie przed Okręgową Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Warszawie w sprawie masakry w klasztorze jezuitów przy ulicy Rakowieckiej z 2 sierpnia 1944[76]. Zmarł 12 maja 1966[77].

Ordery i odznaczenia

edytuj
  1. W wydaniach Szematyzmów oraz Kalendarzów Sądowych zasadniczo był określany jako „Józef Zołoteńki”. Tym niemniej w wydaniach Szematyzmu z 1908 został wymieniony jako „Józef Zołoteńko”. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Joseph Zolotenki”, potem „Joseph Zołotenki”, a w ewidencji C. K. Obrony Krajowej jako „Josef Zołoteńki”.
  2. M.P. z 1939 r. nr 27, poz. 44 „za zasługi w służbie państwowej” - wymieniony jako „Józef Zołoteński”.

Przypisy

edytuj
  1. Józef Zołoteńki. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-20].
  2. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 112. [dostęp 2020-12-20].
  3. Stypendya. „Słowo Polskie”. Nr 11, s. 2, 15 stycznia 1897. 
  4. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1897. Sambor: 1897, s. 25, 33.
  5. Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 164, s. 4, 22 lipca 1897. 
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 70.
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 70, 102.
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 70, 102.
  9. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 81, 117.
  10. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 81, 117.
  11. Przeniesienia i mianowania. „Gazeta Samborska”. Nr 50, s. 2, 16 grudnia 1906. 
  12. Ze sfer sądowych. „Kurjer Lwowski”. Nr 340, s. 4, 13 grudnia 1906. 
  13. Veränderungen im Justizdienst. „Die Zeit”. Nr 1517, s. 6, 13 grudnia 1906. (niem.). 
  14. Auszeichnungen und Ernennungen. „Neues Wiener Journal”. Nr 260, s. 5, 7 września 1907. (niem.). 
  15. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 127.
  16. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 140.
  17. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 140.
  18. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 144.
  19. a b c d Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 143.
  20. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 146.
  21. Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 267, s. 1, 21 listopada 1912. (niem.). 
  22. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 253.
  23. Awans jednorocznych ochotników. „Kurjer Lwowski”. Nr 4, s. 6, 4 stycznia 1903. 
  24. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1904. Wiedeń: 1903, s. 395.
  25. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1904. Wiedeń: 1903, s. 513.
  26. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1905. Wiedeń: 1904, s. 521.
  27. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1906. Wiedeń: 1905, s. 529.
  28. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1907. Wiedeń: 1906, s. 537.
  29. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1908. Wiedeń: 1907, s. 545.
  30. Das Neujahrsavancement der Einjährig-Freiwilligen. „Deutsches Volksblatt”. Nr 6825, s. 18, 1 stycznia 1908. (niem.). 
  31. Awans noworoczny w armji. „Kurjer Lwowski”. Nr 6, s. 3, 4 stycznia 1908. 
  32. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1909. Wiedeń: 1909, s. 201.
  33. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1909. Wiedeń: 1909, s. 363.
  34. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1910. Wiedeń: 1910, s. 363.
  35. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1911. Wiedeń: 1911, s. 369.
  36. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1912. Wiedeń: 1912, s. 363.
  37. Ernennungen zu Landsturmoffiezieren. „Prager Tagblatt”. Nr 260, s. 4, 21 września 1914. (niem.). 
  38. Das Avancement im Landsturm. „Neues Wiener Tagblatt”. Nr 353, s. 16, 2 grudnia 1914. (niem.). 
  39. Auszechnungen für Verdienste im Kriege. „Pester Lloyd”. Nr 168, s. 8, 18 czerwca 1916. (niem.). 
  40. Auszechnungen für hervorragende Leistungen im Kriege. In der Landwehr. „Reichspost”. Nr 294, s. 8, 27 czerwca 1916. (niem.). 
  41. Tutaj wymieniony został: Zołoteńki expon. GendOffz. Przemyśl. Auszug aus dem Verordnungsblatte Nr. 111 für das k. u. k. Herr vom 15. Juni 1916. „Feldblatt”. Nr 595, s. 2, 17 czerwca 1916. (niem.). 
  42. Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920, s. 136.
  43. Epilog afery automobilowej. „Gazeta Lwowska”. Nr 14, s. 5, 18 stycznia 1920. 
  44. Afera automobilowa przed sądem. „Kurjer Lwowski”. Nr 19, s. 6, 19 stycznia 1920. 
  45. Afera samochodowa przed sądem polowym. „Słowo Polskie”. Nr 35, s. 4, 22 stycznia 1920. 
  46. Wyrok w sprawie Kwiecińskiego i Krokowskiego. „Słowo Polskie”. Nr 39, s. 3-4, 24 stycznia 1920. 
  47. Z izby sądowej. „Kurjer Lwowski”. Nr 51, s. 4, 22 lutego 1920. 
  48. Kradzież półmiljona koron przed sądem. „Kurjer Lwowski”. Nr 52, s. 6, 23 lutego 1920. 
  49. Rozprawa przed sądem polowym D. O. E.. „Dziennik Ludowy”. Nr 47, s. 5, 23 lutego 1920. 
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 14 lipca 1920 roku, s. 576.
  51. Ruch służbowy w b. zaborze austrjackim. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 3, s. 69, 30 marca 1920. 
  52. Sprawy wojskowe. „Słowo Polskie”. Nr 326, s. 3, 16 lipca 1920. 
  53. Leszek Kania. Organizacja i rys działalności sądów polowych Naczelnego Dowództwa WP w przełomowym okresie wojny z Rosją Sowiecką latem 1920 r. (część 1). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. Nr 3-4 (265-266), s. 79, 2018. 
  54. Z sądów. „Kurier Poranny”. Nr 62, s. 6, 6 marca 1921. 
  55. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1089.
  56. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 984.
  57. Defraudanci z B.B.. „Robotnik”. Nr 42, s. 5, 1 lutego 1934. 
  58. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1085.
  59. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 980.
  60. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 70.
  61. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 marca 1927 roku, s. 101.
  62. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 691.
  63. Mianowania sędziów i prokuratorów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 11, s. 199, 18 czerwca 1930. 
  64. Zmiany na wyższych stanowiskach wojskowych. „Kurier Polski”. Nr 165, s. 3, 19 czerwca 1930. 
  65. Zmiany w Armji. „Kurier Poranny”. Nr 168, s. 7, 19 czerwca 1930. 
  66. Przeniesienia w stan spoczynku. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 17, s. 365, 19 grudnia 1930. 
  67. Kronika wojskowa. Zmiany w sądownictwie wojskowem. „Kurier Poranny”. Nr 356, s. 6, 24 grudnia 1930. 
  68. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 367.
  69. Odbiór majątków z rąk wykonawców testamentu hr. Potockiego. „Robotnik”. Nr 146, s. 4, 2 maja 1936. 
  70. Jeszcze w bieżącym tygodniu zacznie się odbiór majątków po hr. Jakubie Potockim. „ABC”. Nr 300, s. 3, 19 października 1936. 
  71. M.P. z 1939 r. nr 27, poz. 44
  72. Nowe władze zjednoczenia polskich prawników katolików. „ABC”. Nr 71, s. 3, 7 marca 1938. 
  73. Maria Lucyna Mistecka: Zmartwychwstanki. Charyzmat i dzieje 1891-1991. T. 2. 2000, s. 288.
  74. Stanisław Ciesielski: Przesiedlenie ludności polskiej z kresów wschodnich do Polski, 1944-1947. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 1999, s. 215, 469.
  75. Witold Zołoteńki. 1944.pl. [dostęp 2020-12-20].
  76. Józef Zołoteńki. Notatka urzędowa. zapisyterroru.pl. [dostęp 2020-12-20].
  77. Józef Zołoteńki. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2020-12-21].
  78. M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu sądownictwa wojskowego”.

Bibliografia

edytuj