Józef Teslar
Józef Andrzej Teslar (ur. 30 listopada 1889 w Krzeszowicach, zm. 22 lipca 1961 w Dinard) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, doktor filozofii, poeta, publicysta, tłumacz i krytyk sztuki.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 listopada 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
żołnierz, poeta, publicysta, tłumacz, krytyk |
| Odznaczenia | |
        
| |
Życiorys
edytujUrodził się 30 listopada 1889, w Krzeszowicach, w rodzinie Antoniego, kupca, i Marii z Jakowlewów[1][2]. Był bratem Antoniego (1898–1972), artysty malarza, Aleksandra (1899–1982), malarza i Tadeusza (ur. 1894), kapitana Wojska Polskiego, działacza niepodległościowego, publicysty politycznego, tłumacza[3].
W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do 2 pułku piechoty[1]. 23 sierpnia 1915 został mianowany chorążym piechoty[4]. Był oficerem 4 pułku piechoty. Pełnił służbę w Referacie Wydawnictw Wojskowych Naczelnego Komitetu Narodowego, a wiosną 1917 w Komendzie Placu Kraków[4].
W latach 1920–1922 w Korpusie Kadetów nr 1. Od 1922 był odkomenderowany do Francji, gdzie pełnił obowiązki lektora języka polskiego w Wyższej Szkole Wojennej (franc. École Supérieure de Guerre)[5][6]. W 1928 przebywał Szkole Wojskowej w Saint-Cyr[7]. Cztery lata później pełnił służbę w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie[8]. Został awansowany na stopień majora w korpusie oficerów administracji, grupa naukowo-oświatowa, ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[9]. Z dniem 31 lipca 1933 został przeniesiony w stan nieczynny[10][11][12]. W marcu 1934 został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 6,1 lokatą[13]. Z dniem 30 listopada 1935 przeniesiony został w stan spoczynku[14].
W latach 1936–1939 wykładał teorię wojskowości w Centre d'Études Polonaises w Paryżu. Podczas II wojny światowej był oficerem łącznikowym Naczelnego Dowództwa Armii Polskiej we Francji. Zajmował się też historią wojskowości. 10 grudnia 1940 przybył do Samodzielnego Obozu Oficerskiego w Rothesay[15].
W latach 1942–1945 lektor języka i kultury polskiej na uniwersytecie w Glasgow. Od 1952 ponownie w Paryżu. Od 1953 wykładał na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie (PUNO, filia w Chicago). Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1959).
Przetłumaczył na francuski powieść Krzyżacy Henryka Sienkiewicza. Oprócz działalności poetyckiej zajmował się również publicystyką. Wydał także podręcznik do nauki języka angielskiego i języka francuskiego dla żołnierzy.
Zmarł 22 lipca 1961 w Dinard i pochowany został na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency[1].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[16]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[6]
- Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[17][18]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[2]
- Srebrny Wawrzyn Akademicki – 5 listopada 1935 „za szerzenie zamiłowania do literatury ojczystej wśród emigracji”[19]
- Krzyż Komandorski belgijskiego Orderu Leopolda II – 19 marca 1937[20]
- Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Legii Honorowej
- Oficer francuskiego Orderu Palm Akademickich – 1938[21]
Twórczość
edytuj- Dla ciebie (1911)
- Rytmy wojenne 1914–1916 (1916)
- Metamorfozy (1934)
- Plaster miodu (1937)
- Mocniejsza niż śmierć
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Żołnierze Niepodległości : Teslar Józef Andrzej. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-10-25].
- ↑ a b c Łoza 1938 ↓, s. 749.
- ↑ Łoza 1938 ↓, s. 749–750.
- ↑ a b Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 27.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1411.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1278.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 821.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 391.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 209.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 279, z dniem 31 lipca 1934 przedłużono mu stan nieczynny na dalsze 12 miesięcy.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 103, przedłużono mu stan nieczynny do 30 listopada 1935.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934, s. 85.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 94.
- ↑ Rozkaz dzienny ↓, Nr 94 z 13 grudnia 1940.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 2.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 5.
- ↑ Zezwolenie na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 36, 1938.
Bibliografia
edytuj- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Komenda Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Rozkazy dzienne 1940–1941, sygn. R.8. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. [dostęp 2023-06-30].
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.