Wikipedia

Józef Przygodzki

polski oficer i inżynier, ofiara zbrodni katyńskiej

Józef Franciszek Przygodzki[a] (ur. 8 sierpnia 1891 w Radziechowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major saperów Wojska Polskiego, dyplomowany inżynier budownictwa Politechniki Lwowskiej, wykładowca, ofiara zbrodni katyńskiej.

Józef Franciszek Przygodzki
major saperów major saperów
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1891
Radziechów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1916–1923, 1939–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

8 Batalion Saperów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola

Życiorys

edytuj

Syn Jana, urzędnika sądowego i Tekli z Blachów urodzony 8 sierpnia w Radziechowie, w ówczesnym powiecie kamioneckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie [2] (Błochów). W 1909 przeniósł się do Lwowa, gdzie w 1910 ukończył z wyróżnieniem Gimnazjum im. Franciszka Józefa. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej.

W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Ukończył roczny oficerski kurs artyleryjski w Krakowie. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916 w korpusie oficerów rezerwy artylerii fortecznej[3]. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Artylerii Fortecznej Nr 2[4]. Został ranny na froncie włoskim.

W 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do 2 Pułku Artylerii Ciężkiej w Krakowie. Walczył na wojnie z bolszewikami. M. in. wziął udział w wyprawie kijowskiej. 9 września 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w artylerii, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w Batalionie Mostowym[5].

1 czerwca 1921 roku nadal pełnił służbę w Batalionie Mostowym, a jego oddziałem macierzystym był 1 Dywizjon Artylerii Ciężkiej[6]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 21. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów. Jego oddziałem macierzystym był Batalion Mostowy[7]. W 1924 został przeniesiony do rezerwy. Posiadał przydział w rezerwie do Batalionu Mostowego[1][8]. W 1934, jako kapitan rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kościan. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 7 Batalionu Saperów w Poznaniu[9].

Po zwolnieniu z wojska rozpoczął pracę jako wykładowca w Państwowej Szkole Budowlanej i Mierniczo-Melioracyjnej w Poznaniu. W 1929 roku został przeniesiony do Leszna na stanowisko dyrektora Państwowej Szkoły Budownictwa i Państwowej Szkoły Przemysłowo-Handlowej. W Lesznie był członkiem Rady Miejskiej oraz Prezesem Koła Oficerów Rezerwy. W związku z przeniesieniem w 1939 roku szkoły budowlanej do Torunia, wraz z rodziną opuścił Leszno. W Toruniu pełnił funkcję dyrektora Państwowego Liceum Budowlanego.

W maju 1939 roku został zmobilizowany jako major rezerwy z przydziału do 8 batalionu saperów. We wrześniu 1939 roku batalion ten skierowano na wschód. Po agresji ZSRR na Polskę Józef Przygodzki dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[10]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 2624[2].

W 1922 roku zawarł związek małżeński z Olgą Szczawińską. Miał z nią córkę Aleksandrę (ur. 1925).

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[11] – mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[12][13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14][15][16].

Ordery i odznaczenia

edytuj

W czasie służby w c. i k. Armii otrzymał:

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W latach 20. XX wieku, w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Józef II Przygodzki”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko[1].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 894, 915.
  2. ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 436.
  3. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1352.
  4. ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 1370.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 15 września 1920 roku, s. 859.
  6. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 309.
  7. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 231.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 818, 838.
  9. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 164, 683.
  10. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  11. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  12. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 20 [dostęp 2024-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  13. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  14. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  15. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  16. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 kwietnia 1922 roku, s. 252.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Józef_Przygodzki&oldid=75713091”