Józef Płonka
Józef Płonka (ur. 23 lutego 1891 w Zbytkowie, zm. 28 listopada 1973 tamże) – polski działacz społeczny, nauczyciel, polityk sanacyjny, poseł na Sejm IV kadencji w II RP (1935–1938) i na Sejm Śląski IV kadencji (1935–1939).
.jpg) Józef Płonka (przed 1936) | |
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 lutego 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 listopada 1973 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1915–1946 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
3 Pułk Piechoty Legionów |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
.png){kind=small}
| Data i miejsce urodzenia |
23 lutego 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 listopada 1973 |
| Poseł IV kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres |
od 1935 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł IV kadencji Sejmu Śląskiego (II RP) | |
| Okres |
od 1935 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
|
| |
Życiorys
edytujUrodził się 23 lutego 1891 r. w wielodzietnej rodzinie robotniczej w Zbytkowie. Ukończył szkołę ludową w Strumieniu, naukę kontynuował w gimnazjum, a następnie w Polskim Seminarium Nauczycielskim w Bobrku k. Cieszyna. W 1910 r. zdał maturę. W 1912 zdał egzamin kwalifikacyjny dla nauczycieli. Pracował w szkołach ludowych w Łąkach, Marklowicach Górnych i Michałowicach k. Ostrawy. Działał społecznie w Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego, będąc naczelnikiem „Sokoła” we Frysztacie, od 1912 r. organizował i ćwiczył wojskowe drużyny Sokole.
Był czynnym uczestnikiem walk I wojny światowej, służył w 3 i 4 pułku piechoty Legionów Polskich. W 1918 r. uczestniczył w przejściu przez linię frontu II Brygady pod Rarańczą oraz w szeregach II Korpusu Polskiego w bitwie pod Kaniowem. W maju 1918 r. dostał się do niewoli niemieckiej, z której udało mu się zbiec. Następnie działał w POW. Uczestniczył w rozbrajaniu wojsk niemieckich w Warszawie w listopadzie 1918. Walczył w wojnie polsko-ukraińskiej o Galicję Wschodnią. W czasie konfliktu polsko-czeskiego 1919–1920 zorganizował Ochotniczy Batalion Piechoty Ziemi Cieszyńskiej. 28 stycznia 1922 na własną prośbę został przeniesiony do rezerwy w stopniu kapitana. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 120. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[1]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 74 Pułku Piechoty w Lublińcu[2]. W 1934, jako oficer rezerwy posiadał przydział do 3 Pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku[3].
Po zwolnieniu w wojska prowadził gospodarstwo rolne w rodzinnym Zbytkowie. W 1935 r. został wybrany posłem z okręgu nr 92 (Bielsko Śląskie) z ramienia Narodowo-Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy, zdobywając 35960 głosów. W latach 1935–1939 był też posłem na Sejm Śląski. W latach 1935–1936 wydawał tygodnik „Śląska Brygada”. I-wiceprezes Zarządu Okręgu Katowice Związku Legionistów Polskich w 1936 roku[4].
Podczas kampanii wrześniowej przebywał w Ośrodku Zapasowym 21 Dywizji Piechoty Górskiej. Po 17 września przekroczył granicę Rumunii, skąd zdołał przedostać się do Francji. Po jej upadku w 22 czerwca 1940 r. przybył do Wielkiej Brytanii, gdzie służył m.in. w Stacji Zbornej Oficerów i 3 Brygadzie Kadrowej Strzelców.
Do Polski wrócił w marcu 1946. Po wojnie był przewodniczącym rady nadzorczej mleczarni w Pawłowicach, oraz prezesem kółka rolniczego w Zbytkowie. Zmarł w Zbytkowie, pochowany na cmentarzu w Strumieniu.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, 1921)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[6]
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego
- Odznaka pamiątkowa „Krzyż Kaniowski”
- Medal Zwycięstwa „Médaille Interalliée” (międzysojusznicy)[7]
Przypisy
edytuj- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 468.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 338.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 7, 576.
- ↑ Związek Legionistów Polskich: 1936-1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 69.
- ↑ „Na wniosek gen. br. Hallera Józefa za męstwo i odwagę wykazane w bitwie Kaniowskiej w składzie b. II Korpusu Wschodniego w dniu 11.5.18 r.”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2098 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1671).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 102 „za zasługi na polu przysposobienia wojskowego”.
- ↑ Decyzja Naczelnika Państwa z 12 grudnia 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 269).
Bibliografia
edytuj- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- „Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej” red. nauk. J. Majchrowski s. 398.
- „Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939” T.4 aut. M. Smogorzewska s.391–392.
- „Historia Sejmu Polskiego T.2 II Rzeczpospolita” aut. Andrzej Ajnenkiel, s. 235.
- „Sejm i Senat 1935–1940” Opracował Scriptor, Warszawa 1936, s. 276.
- „Słownik Biograficzny Oficerów Legionów Polskich” T.2. aut. Wiktor Krzysztof Cygan s. 123–125.
- Odpis skrócony aktu zgonu nr 54/1973/1 z USC Strumień.