Józef Oettinger
Józef Oettinger (ur. 7 maja 1818 w Tarnowie, zm. 2 października 1895 w Krakowie) – lekarz, historyk medycyny, pierwszy profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego pochodzenia żydowskiego.
| Data i miejsce urodzenia |
7 maja 1818 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 października 1895 |
| profesor nauk medycznych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1850 |
| Habilitacja |
1863 |
| Profesura |
18 lutego 1873 |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujJózef Oettinger pochodził z żydowskiej rodziny tarnowskiego kupca Izraela oraz Karoliny Adler. Po rychłej śmierci ojca przeprowadził się z matką (która zmarła, gdy Józef miał 5 lat) do Krakowa, do jej brata, Jakuba Adlera. W Krakowie ukończył gimnazjum, a w 1836 roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dwa lata później przeniósł się na Wydział Lekarski. Dyplom doktora medycyny uzyskał w 1843 roku. W 1849 roku ożenił się z Amelią Turteltaub, małżeństwo to pozostało bezdzietne.
Początkowo pracował jako asystent w szpitalu żydowskim w Krakowie, w 1850 roku został doktorem chirurgii. W 1863 roku, na podstawie pracy Umiejętność lekarska wobec szkół, a w szczególności wobec urojonej szkoły dawnej i nowej[1], uzyskał stanowisko docenta prywatnego. Był jednym z pierwszych polskich naukowców zajmujących się historią medycyny. Prowadził wykłady w klinikach okulistycznej i lekarskiej oraz w Collegium Novum. 18 lutego 1873 roku, jako pierwszy starozakonny, otrzymał tytuł profesora na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z powodu jego znanej patriotycznej postawy, władze austriackie nie wyraziły przy tym zgody na profesurę rzeczywistą, a jedynie nadzwyczajną i bezpłatną.
Józef Oettinger był autorem około 50 opublikowanych prac, głównie z zakresu historii medycyny i biografistyki, współzałożycielem i redaktorem pisma „Przegląd Lekarski”, tłumaczem dzieł Hipokratesa, współzałożycielem Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, członkiem między innymi Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Towarzystwa Lekarzy Polskich i Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, członkiem nadzwyczajnym Akademii Umiejętności.
Angażował się w działalność społeczną i patriotyczną. W 1848 roku reprezentował gminę żydowską w krakowskim Komitecie Narodowym. Wraz z Abrahamem Gumplowiczem kierował pracami klubu politycznego postępowej, wspierającej asymilację inteligencji żydowskiej. Kierował zbiórką funduszy na rozbudowę szpitala żydowskiego w Krakowie. Do 1890 roku był radnym miejskim. W 1888 roku został kawalerem Orderu Franciszka Józefa.
Zmarł 2 października 1895 roku i został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ul. Miodowej w Krakowie[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Józef Oettinger, Umiejętność lekarska wobec szkół a w szczególności wobec urojonej szkoły dawnej i nowej : badanie historyczno-krytyczno-lekarskie [online], polona.pl [dostęp 2019-07-11].
- ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 204, ISBN 978-83-233-4527-5.
Bibliografia
edytuj- Ryszard W. Gryglewski: Zarys historii Katedry Historii Medycyny CM UJ. [w:] Strona internetowa [on-line]. Katedra Historii Medycyny CM UJ. [dostęp 2011-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-06)]. (pol.).
- Maria Przybyszewska: Tarnowski słownik biograficzny, tom I. Tarnów: 1991.
Linki zewnętrzne
edytuj- Publikacje Józefa Oettingera w bibliotece Polona
- Józef Oettinger, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-10].