Józef Ołpiński
Józef Antoni Michał Ołpiński (ur. 9 sierpnia 1892 w Rzeszowie, zm. 1 sierpnia 1980 w Kapsztadzie) – polski urzędnik samorządowy, prezydent Żyrardowa i wiceprezydent Warszawy, starosta sochaczewski i będziński. Po 1945 na emigracji.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 sierpnia 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 sierpnia 1980 |
| Komisarz i Prezydent Żyrardowa | |
| Okres |
od 30 kwietnia 1924 |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujSyn Jana i Marii z Zajączkowskich. W 1912 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Brzeżanach (w jego klasie był m.in. Zbigniew Osostowicz)[1]. Ukończył studia na Wydziale Prawno-Administracyjnym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Działał w tajnych organizacjach niepodległościowych. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich Józefa Piłsudskiego. Został internowany na Węgrzech. W latach 1918–1919 uczestniczył w rozbrajaniu wojsk okupacyjnych w Krakowie oraz pracował jako setnik straży obywatelskiej. W 1919 podjął pracę w Ministerstwie Poczt i Telegrafów, następnie w Urzędzie Wojewódzkim w Warszawie. Sprawował m.in. funkcję kierownika starostwa w Kutnie, komisarza rządowego oraz prezydenta Żyrardowa, następnie zaś starosty sochaczewskiego i będzińskiego. Z jego inicjatywy zawiązał się w Żelazowej Woli Komitet Chopinowski, który miał na celu wykupienie i zagospodarowanie domu urodzenia Fryderyka Chopina[2]. Po odejściu z funkcji starosty został powołany na stanowisko wicekomisarza (wiceprezydenta) Warszawy. W 1939 objął funkcję dyrektora Biura Prezydialnego Prezesa Rady Ministrów[3]. Przed wyborami parlamentarnymi do Sejmu RP w 1935 został mianowany komisarzem wyborczym w okręgu wyborczym nr 5[4][5].
Sprawował liczne funkcje społeczne, m.in. szefa oddziałów stołecznych Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny, Związku Strzeleckiego i Samoobrony Społecznej. Był członkiem zarządu Związku Legionistów, Osiedli i Ogródków Jordanowskich, a także wiceprezesem Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego.
W czasie II wojny światowej służył w Wojsku Polskim na Środkowym Wschodzie. Pracował w redakcji pisma „Parada” wydawanego w Egipcie[6]. Po zakończeniu wojny przebywał w Związku i Republice Południowej Afryki. Zmarł 1 sierpnia 1980 w Kapsztadzie[7], tam został pochowany[8].
Żonaty z Jadwigą Trzcińską, mieli córkę Krystynę (zamężną Berger).
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1973)[9]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[10]
- Złoty Krzyż Zasługi (trzykrotnie[10]: po raz pierwszy 10 listopada 1933[11], po raz drugi 22 kwietnia 1938[12], po raz trzeci 28 czerwca 1939[13])
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[10]
- Order Zasługi Cywilnej (Hiszpania)[10]
- Order Zbawiciela III klasy (Grecja)[10]
- Order Krzyża Orła III klasy (Estonia, 1934)[10][14]
- Filister honorowy „Vavelii”[15]
Przypisy
edytuj- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1911/12. Brzeżany: 1912, s. 69, 71.
- ↑ Mariola Wojtkiewicz, Żelazowa Wola: dzieje domu Chopina, Warszawa 2010, s. 143, 217.
- ↑ P. Józef Ołpiński dyrektorem biura w Prezydium Rady Ministrów, „Echo Białostockie”, nr 40 z 15 lutego 1939, s. 1.
- ↑ Nominacja komisarzy wyborczych. „Express Poranny”. Nr 205, s. 2, 26 lipca 1935.
- ↑ Komisarze wyborczy. „Kurier Warszawski”. Nr 202, s. 3, 26 lipca 1935.
- ↑ Wydarzenia miesiąca, „Kultura”, nr 12, grudzień 1980, s. 139.
- ↑ Janusz Mierzwa Słownik biograficzny starostów Drugiej Rzeczypospolitej. Tom 2, wyd. LTW, Łomianki 2022, s. 206.
- ↑ B. Kwiatkowski, Apel do Czytelników: Szukamy sochaczewskich starostów, bkwiatkowski.pl z 25 lipca 2011 [dostęp: 19 listopada 2011]
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 28, Nr 5 z 31 grudnia 1973.
- ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 536.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi w dziedzinie pomocy bezrobotnym w Warszawie”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 92, poz. 137. „za zasługi na polu pracy społecznej w Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 149, poz. 353 „za zasługi na polu pracy samorządowej”.
- ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-12]. (est.).
- ↑ B. P. Wróblewski, Polska Korporacja Akademicka "Vavelia" (Kraków), archiwumkorporacyjne.pl [dostęp: 27 listopada 2011]
Bibliografia
edytuj- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 536.
- Józef Antoni Michał Ołpiński, olpinscy.pl [dostęp: 19 listopada 2011]