Józef Dąbrowski (działacz robotniczy)

działacz robotniczy, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej, oficer GL

Józef Dąbrowski pseud. Hiszpan, Józek (ur. 1914 w Sosnowcu, zm. jesienią 1943 w Auschwitz-Birkenau) – działacz robotniczy, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej, oficer Gwardii Ludowej, dowódca Okręgu GL „Warszawa – Prawa Podmiejska”.

Józef Dąbrowski
Hiszpan, Józek
Data i miejsce urodzenia

1914
Sosnowiec

Data i miejsce śmierci

1943
Auschwitz-Birkenau

Przebieg służby
Lata służby

1936–1939, 1942–1943

Siły zbrojne

Brygady Międzynarodowe
Gwardia Ludowa

Jednostki

Batalion im. José Palafoxa

Stanowiska

dowódca okręgu GL „Warszawa – Prawa Podmiejska”

Główne wojny i bitwy

Hiszpańska wojna domowa
II wojna światowa

Życiorys

edytuj

Pod koniec lat 20. wstąpił do Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK/KZMP). W listopadzie 1936 przedostał się do Hiszpanii i wstąpił do Brygady im. Jarosława Dąbrowskiego, do Batalionu im. Palafoxa, w którym był radiotelegrafistą. W nocy na 26 sierpnia 1937 został ranny w głowę pod Saragossą. Po wycofaniu Brygad Międzynarodowych z frontu przebywał od września 1938 w katalońskim obozie demobilizacyjnym, a w lutym 1939, po przekroczeniu granicy z Francją, został internowany.

Pod koniec 1942 przedostał się do Polski i w styczniu 1943 został zastępcą dowódcy GL Okręgu „Warszawa – Prawa Podmiejska”, a w maju 1943 jego dowódcą[1]. Równocześnie był członkiem Komitetu Okręgowego PPR „Warszawa – Prawa Podmiejska”. Dowodził wieloma akcjami, m.in. w marcu 1943 na czele kilku oddziałów GL opanował Stanisławów (powiat miński), niszcząc posterunek policji, urząd gminny i pocztę. 22 lipca 1943 został aresztowany przez gestapo. Po przesłuchaniach w al. Szucha osadzono go na Pawiaku, a następnie w Auschwitz-Birkenau, gdzie jesienią 1943 został zamordowany.

Przypisy

edytuj
  1. Warszawa Prawa Podmiejska 1942–1944, [w:] Benon Dymek (red.), Z walk PPR-GL-AL, Warszawa: MON, 1973, s. 800–801.

Bibliografia

edytuj
  • Józef Bolesław Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945, Warszawa 1971.
  • Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, Warszawa 1978.
  • Edward Gronczewski, Walczyli o Polskę Ludową, Warszawa 1982.