Prefektura Iwate
Prefektura Iwate (jap. 岩手県 Iwate-ken) – prefektura znajdująca się w regionie Tōhoku w Japonii. Jej stolicą jest miasto Morioka[4]. Prefektura ma powierzchnię 15 275,01 km²[1]. W 2020 r. mieszkały w niej 1 210 534 osoby, w 490 828 gospodarstwach domowych[2] (w 2010 r. 1 330 147 osób, w 482 845 gospodarstwach domowych)[5].
| |||||||
| prefektura | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wyspa | |||||||
| Region | |||||||
| Siedziba | |||||||
| Kod ISO 3166-2 |
JP-03 | ||||||
| Gubernator |
Takuya Tasso | ||||||
| Powierzchnia |
15 275,01[1] | ||||||
| Populacja (2020) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
79,2 os./km² | ||||||
| Kod pocztowy |
020-8570 | ||||||
Adres urzędu: Morioka, Uchimaru 10-1
| |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
| Liczba jednostek administracyjnych |
33[3] | ||||||
| Symbole japońskie | |||||||
| Drzewo |
sosna gęstokwiatowa (Pinus densiflora) | ||||||
| Kwiat |
paulownia omszona (Paulownia tomentosa) | ||||||
| Ptak |
bażant pstry (Phasianus colchicus) | ||||||
Położenie na mapie
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Położenie
edytujIwate to druga pod względem powierzchni prefektura Japonii, po Hokkaido. Prefektura położona na północno-wschodnim wybrzeżu wyspy Honsiu nad Oceanem Spokojnym. Leży we wschodniej części regionu Tōhoku. Graniczy z prefekturami: Miyagi, Akita, Aomori.
Na północy, zachodzie i wschodzie prefektury znajdują się góry. Przez środek, z północy na południe, przebiega dolina rzeki Kitakami. Region nad Oceanem Spokojnym jest górzysty z urozmaiconą linią brzegową. Region centralny to rolniczy teren ze stolicą w Morioce. Górzyste regiony na zachodzie i północy posiadają malownicze widoki, bujne lasy i śnieżne zimy[7].
Klimat
edytujKlimat jest raczej chłodny, także w lecie z powodu zimnych wiatrów o nazwie yamase-kaze[8]. Latem temperatury osiągają 30 °C, jednak nie trwa to zazwyczaj długo. Zima na terenach górskich jest śnieżna z pokrywą od listopada do marca.
Góry
edytuj- Ōu – Koma-ga-take (1637 m n.p.m.), Iwate (2039), Yakeishi (1548), Kurikoma (1628), Hachimantai (1614).
- Kitakami – Hayachine (1914), Murone (895).
Rzeki i jeziora
edytuj- Rzeki: Kitakami, Nakatsu, Shizukuishi, Sarugaishi, Koromo.
- Jeziora zaporowe: Tase, Yuda, Gandō, Shijūshida.
Parki narodowe
edytuj- Park Narodowy Rikuchu Kaigan – w 2013 r. przyłączony do nowo utworzonego Narodowego Parku Rekonstrukcji Sanriku (三陸復興国立公園 Sanriku Fukkō Kokuritsu Kōen); obejmuje pas wybrzeża od miasta Hachinohe w prefekturze Aomori poprzez prefekturę Iwate do miasta Kesennuma w prefekturze Miyagi; decyzja o połączeniu parków i rekonstrukcji wybrzeża była wynikiem ogromnych zniszczeń powstałych wskutek trzęsienia ziemi i tsunami w 2011 roku
- Park Narodowy Towada-Hachimantai
Miasta prefektury
edytujW skład prefektury wchodzi 14 większych miast (shi) 15 mniejszych (chō lub machi) i 4 wsie (gminy wiejskie, mura)[3].
| Nazwa | Powierzchnia (km²)[1] |
Ludność[2] | Kod[a] jednostki |
Powiat | Mapa | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Polska nazwa | Rōmaji | Kanji | |||||
|
Fudai-mura | 普代村 | 69,66 | 2 487 | 03485 | Shimohei | 
|
|
Hachimantai-shi | 八幡平市 | 862,30 | 24 023 | 03214 | 
| |
|
Hanamaki-shi | 花巻市 | 908,39 | 93 193 | 03205 | 
| |
|
Hiraizumi-chō | 平泉町 | 63,39 | 7 252 | 03402 | Nishiiwai | 
|
|
Hirono-chō | 洋野町 | 302,92 | 15 091 | 03507 | Kunohe | 
|
|
Ichinohe-machi | 一戸町 | 300,03 | 11 494 | 03524 | Ninohe | 
|
|
Ichinoseki-shi | 一関市 | 1 256,42 | 111 932 | 03209 | 
| |
|
Iwaizumi-chō | 岩泉町 | 992,36 | 8 726 | 03483 | Shimohei | 
|
|
Iwate-machi | 岩手町 | 360,46 | 12 285 | 03303 | Iwate | 
|
|
Kamaishi-shi | 釜石市 | 440,35 | 32 078 | 03211 | 
| |
|
Kanegasaki-chō | 金ケ崎町 | 179,76 | 15 535 | 03381 | Isawa | 
|
|
Karumai-machi | 軽米町 | 245,82 | 8 421 | 03501 | Kunohe | 
|
|
Kitakami-shi | 北上市 | 437,55 | 93 045 | 03206 | 
| |
|
Kuji-shi | 久慈市 | 623,50 | 33 043 | 03207 | 
| |
|
Kunohe-mura | 九戸村 | 134,02 | 5 378 | 03506 | Kunohe | 
|
|
Kuzumaki-machi | 葛巻町 | 434,96 | 5 634 | 03302 | Iwate | 
|
|
Miyako-shi | 宮古市 | 1 259,15 | 50 369 | 03202 | 
| |
Morioka (stolica) |
Morioka-shi | 盛岡市 | 886,47 | 289 731 | 03201 | 
| |
|
Ninohe-shi | 二戸市 | 420,42 | 25 513 | 03213 | 
| |
|
Nishiwaga-machi | 西和賀町 | 590,74 | 5 134 | 03366 | Waga | 
|
|
Noda-mura | 野田村 | 80,80 | 3 936 | 03503 | Kunohe | 
|
|
Ōfunato-shi | 大船渡市 | 322,51 | 34 728 | 03203 | 
| |
|
Ōshū-shi | 奥州市 | 993,30 | 112 937 | 03215 | 
| |
|
Ōtsuchi-chō | 大槌町 | 200,42 | 11 004 | 03461 | Kamihei | 
|
|
Rikuzentakata-shi | 陸前高田市 | 231,94 | 18 262 | 03210 | 
| |
|
Shiwa-chō | 紫波町 | 238,98 | 32 147 | 03321 | Shiwa | 
|
|
Shizukuishi-chō | 雫石町 | 608,82 | 15 731 | 03301 | Iwate | 
|
|
Sumita-chō | 住田町 | 334,84 | 5 045 | 03441 | Kesen | 
|
|
Takizawa-shi | 滝沢市 | 182,46 | 55 579 | 03216 | 
| |
|
Tanohata-mura | 田野畑 | 156,19 | 3 059 | 03484 | Shimohei | 
|
|
Tōno-shi | 遠野市 | 825,97 | 25 366 | 03208 | 
| |
|
Yahaba-chō | 矢巾町 | 67,32 | 28 056 | 03322 | Shiwa | 
|
|
Yamada-machi | 山田町 | 262,81 | 14 320 | 03482 | Shimohei | 
|
| Prefektura Iwate | Iwate-ken | 岩手県 | 15 275,01 | 1 210 534 | 03 | ||
| * Miasta (shi) nie znajdują się w żadnym z powiatów. | |||||||
Historia
edytujW V w n.e. tereny obecnej prefektury stanowiły granicę przed barbarzyńcami z północy. W 646 r. n.e. po reformach Taika tereny przyłączono do prowincji Mutsu.
Wydarzenia chronologiczne
edytuj- 646 r. n.e. – reforma Taika i powstanie prowincji Mutsu.
- 14 lipca 1871 r. – likwidacja systemu han. Wszystkie hany stały się „prefekturami”.
Gospodarka
edytujOstatnio silnie jest rozwijany przemysł elektroniczny i związany z nim półprzewodników, głównie w rejonie Morioki.
Na wybrzeżach tradycyjnie rozwinięte jest rybołówstwo.
Transport
edytujLotniska
edytujKolej
edytuj- Japońska Kolej Wschodnia (JR East)
- Tōhoku Shinkansen
- Akita Shinkansen
- Główna linia Tōhoku
- Linie: Tazawako, Iwaizumi, Kitakami, Hachinohe, Hanawa, Kamaishi, Yamada, Ōfunato
- Koleje Sanriku
- Linie: Kitariasu, Minamiriazu
- Koleje IGR Iwate Galaxy
- Linia IGR
Drogi
edytujDrogi płatne
edytuj- Autostrady: Akita, Hachinohe, Kamaishi, Tōhoku
Drogi krajowe
edytuj- Numer 4, 45, 46, 106, 107, 281, 282, 283, 284, 340, 342, 343, 346, 395,396, 397, 455, 456, 457.
Edukacja
edytujUniwersytety
edytuj- Uniwersytet Iwate (Iwate Daigaku, Iwate University) w Morioka
- Uniwersytet Prefekturalny Iwate (Iwate Kenritsu Daigaku, Iwate Prefectural University) w Takizawa
- Uniwersytet Morioka (Morioka Daigaku, Morioka University) w Takizawa
- Uniwersytet Fuji (Fuji Daigaku, Fuji University) w Hanamaki
- Uniwersytet Medyczny Iwate (Iwate Ika Daigaku, Iwate Medical University) w Morioka
Kultura
edytujJęzyk
edytujW prefekturze powszechny jest dialekt japońskiego tōhoku-ben.
Festiwale
edytuj- Miyako Salmon Festival – w Miyako (styczeń)
- Iwate Snow Festival – w Shizukuishi (luty)
- Hachimantai Snow Festival – w Matsuo (luty)
- Ohara Mizukake Festival – w Daito
- Kuroishi Somin Festival – w Mizusawa
- Hidaka Fire Prevention Festival – w Mizusawa (kwiecień)
- Spring Fujiwara Festival – w Hiraizumi (maj)
- Esashi Jinku Folk Song Festival – w Esashi
- Azalea Festivals – wszędzie
- Chagu Chagu Umakko – Morioka, Takizawa (czerwiec)
- Ayame Festival – wszędzie
- Morioka Sansa Odori Dance Festival – (sierpień)
- Kitakami Michinoku Arts Festival – Kitakami
- Funekko Nagashi Festival – Morioka
- Hanamaki Festival – w Hanamaki (wrzesień)
- Morioka Hachimangu Festival – w Morioka
- Autumn Festivals – wszędzie – (październik)
Turystyka
edytujMiejsca godne uwagi
edytuj- Świątynie buddyjskie: Chūson-ji, Muryōkō-ji, Mōtsū-ji, Takadachi-Gikei-dō (Yoshitsune Hall[9])
- Świątynie, ogrody i stanowiska archeologiczne w Hiraizumi
- Muzea: Morioka Hashimoto Museum of Art, Tōno City Museum
- Park Męczeństwa Chrześcijan w Ōkago
- Jaskinia Ryūsendō (Ryusendo Cave) w Iwaizumi
Uwagi
edytuj- ↑ Każda jednostka samorządu terytorialnego w Japonii posiada przypisany unikalny kod używany do przetwarzania statystycznego i używany w statystykach.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Geospatial Information Authority of Japan 2021 ↓, s. 12.
- ↑ a b c Statistics Bureau of Japan 2021 ↓.
- ↑ a b Geospatial Information Authority of Japan 2021 ↓, s. 92.
- ↑ 日本地図 (Nihon Chizu). Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 132. ISBN 978-4-415-11272-5.
- ↑ Statistics Bureau of Japan 2014 ↓.
- ↑ Sansa Odori Festival. Morioka Sansa Odori Festival Organizing Committee. [dostęp 2018-01-15]. (ang.).
- ↑ 日本地図 (Nihon Chizu). Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 148–149. ISBN 978-4-415-11272-5.
- ↑ Kenkyusha’s New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 1967. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ Gikeido (Yoshitsune Hall). Gikeido. [dostęp 2018-01-17]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Geospatial Information Authority of Japan: 令和3年 全国都道府県市区町村別面積調 (1月1日時点) (Reiwa 3rd year Area adjustment by prefecture, city, ward, town, and village (As of January 1)). gsi.go.jp, 2021. [dostęp 2021-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-05)]. (jap.).
- 2020 Population Census / Basic Complete Tabulation on Population and Households, Table 1-1. e-stat.go.jp Portal Site of Official Statistics of Japan, 2021-11-30. [dostęp 2023-04-29]. (ang.).
- Population and Households of Japan (Final Report of the 2010 Population Census), Table 62. e-stat.go.jp Portal Site of Official Statistics of Japan, 2014-06-27. [dostęp 2023-04-29]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Narodowe Japońskie Towarzystwo Turystyczne (ang.)
- Biuletyn informacyjny o Festiwalu Tańca Sansa (ang.)
- Strona oficjalna prefektury. pref.iwate.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-11)]. (ang. • jap.)
- Informator o jaskini Ryūsendō. japan-iwate.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-15)]. (ang.).
- Informator o prefekturze. japan-iwate.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-17)]. (ang.).
- Strona oficjalna świątyni Mōtsū-ji (ang.)