Ivan Šubašić

chorwacki i jugosłowiański polityk

Ivan Šubasić (ur. 7 maja 1892 w Vukovej Goricy, zm. 22 marca 1955 w Zagrzebiu) – chorwacki i jugosłowiański polityk, od 1944 do stycznia 1945 premier emigracyjnego rządu Jugosławii, minister spraw zagranicznych Jugosławii od marca do października 1945 rokupotrzebne źródło, ostatni ban Chorwacji.

Ivan Šubašić
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 maja 1892
Vukova Gorica

Data i miejsce śmierci

22 marca 1955
Zagrzeb

Premier Jugosławii
Okres

od 8 lipca 1944
do 2 listopada 1944

Przynależność polityczna

Chorwacka Partia Ludowa

Poprzednik

Božidar Purić

Następca

Josip Broz Tito

Ban Chorwacji
Okres

od 24 sierpnia 1939
do 13 czerwca 1943

Poprzednik

Ivo Krbek

Następca

funkcja zlikwidowana

Życiorys

edytuj

Urodził się w Vukovej Goricy nieopodal Karlovaca w Chorwacji. Ukończył szkołę elementarną i średnią w Zagrzebiu i zapisał się na Wydział Teologii Uniwersytetu w Zagrzebiu.

W czasie I wojny światowej powołany do armii Austro-Węgier, w której składzie wziął udział w walce z serbskimi oddziałami na rzece Drina. Później został wysłany na front wschodni, z którego uciekł do Rosjan. Stamtąd dołączył do jugosłowiańskich ochotników walczących w serbskiej armii na froncie w Salonikach.

Po wojnie Šubašić ukończył prawo na Uniwersytecie w Zagrzebiu i następnie otworzył biuro prawne we Vrbovsku. Tam spotkał Vladka Mačka i dołączył do Chorwackiej Partii Ludowej. W 1938 został wybrany do jugosłowiańskiego Zgromadzenia Narodowego. W latach 1939–1941 był banem Chorwacji. Po agresji Niemiec na Jugosławię przebywał na emigracji. Był pierwszym przedstawicielem dyplomatycznym jugosłowiańskiego rządu emigracyjnego w Stanach Zjednoczonych. W 1944 objął funkcję premiera rządu emigracyjnego. Zawarł porozumienia z marszałkiem Titą (pod naciskiem Brytyjczyków[1]) w czerwcu 1944 na wyspie Vis i w październiku 1944 w Belgradzie. W styczniu 1945 zdymisjonowany ze stanowiska premiera przez króla Jugosławii Piotra II, czego alianci nie uznali.

W utworzonym w Belgradzie w marcu 1945 rządzie koalicyjnym z politykami NKOJ pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych.

Przypisy

edytuj
  1. S. Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań 2013, s. 402.